IDENTIFICATION AND TYPOLOGICAL ANALYSIS OF ANCIENT THEATRES IN ANATOLIA; ASSESSMENT OF THEIR PROTECTION STATUS

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 4, 635 - 651, 29.12.2024

Kübra Ağırgöl , Özlem Sağıroğlu Demirci

Öz

Anatolia has hosted various civilizations from the beginning of history to the present. Some of the architectural works left by these civilizations have been preserved and survived until today. Among the works from the Classical, Hellenistic, and Roman periods, theatres stand out with their artistic and technical features and magnificence. Studies on the subject are related to partial or single structures. It has been determined that comprehensive research has yet to be conducted. Within the scope of this article, thorough documentation of theatres in Anatolia has been made using data obtained through fieldwork and literature review. The theatres, whose construction periods and level of preservation were determined, were typologically analyzed regarding their excavation-restoration status, orientations, and plan types and presented in graphical expressions.

Anahtar Kelimeler

Classical period, Theatre, Roman Period, Conservation, Preservation

Kaynakça

• [1] Asatekin, N. G. (2004). Kültür ve doğa varlıklarımız: Neyi, niçin, nasıl korumalıyız? Ankara: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü.
• [2] Binan, C. (1999). Mimarlık koruma alanında Venedik Tüzüğü'nden günümüze düşünsel gelişmenin uluslararası evrim süreci. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları.
• [3] Tapan, M. (2007), Soru ve cevaplarla koruma. İstanbul: TMMOB
• [4] Ahunbay, Z. (2011). Tarihi çevre koruma ve restorasyon (6. Baskı). İstanbul: Yem Yayınevi.
• [5] Kahraman,G. ve Acun Özgüner, S. (2021) Aizanoi Antik Kentinde bulunan odeion yapısının malzeme özellikleri ve hasar durumunun incelenmesi, Art-Sanat Dergisi, 16, 55-379.
• [6] Zoroğlu, K. L. (2022). Kelenderis Odeion’u ve belgeleme çalışmaları. Höyük, 10, 129-144.
• [7] Say Özer Y. & Özer, N.O. (2017). Analysis and Principal Architectural Character of Caunus Theater//Kaunos Tiyatrosu’nun Biçimsel Analizi ve Temel Mimari Karakteri. MEGARON, 12(2), 173-183.
• [8] Oransay, B. S. A. (2012). Hellen Göçleri ve Arkaik Dönem. Alanyalı, H.S. (Ed.) içinde. Anadolu Arkeolojisi. Anadolu Üniversitesi: Eskişehir.
• [9] Yılmaz, Z. (2006). Özel Kamusal Alan Ayrımının Tarihsel Temelleri "Antik Yunan". Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 359-371.
• [10] Aliağaoğlu, A. ve Özkan O. (2020). Antik Yunan Kentlerinin (Polis) Kentsel Ekoloji Perspektifiyle Değerlendirmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 1-12.
• [11] Fişenk, Ö. A. ve Satıcı, B. (2021). Antik Dönemde Batı tiyatrosu Mimarisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(2), 167-182.
• [12] Oransay, B. S. A. (2012). Anadolu’da Klasik Çağ. Alanyalı, H.S. (Ed.) içinde. Anadolu Arkeolojisi. Anadolu Üniversitesi: Eskişehir.
• [13] Tek, A. T.(2012). Anadolu’da Hellenistik Dönem. Alanyalı, H.S. (Ed.) içinde. Anadolu Arkeolojisi. Anadolu Üniversitesi: Eskişehir.
• [14] Ferrero, D.d.B. (1988). Batı Anadolu'nun Eski Çağ Tiyatroları. Ankara: Dönmez Offset Basımevi.
• [15] Kaya, M. A. (2005). Anadolu’da Roma eyaletleri; sınırlar ve Roma yönetimi. Tarih Araştırmaları Dergisi, 24(38), 11-30.
• [16] Erder, C. (2018). Tarihi Çevre Algısı. İstanbul: Yem Yayınevi.
• [17] Sear, F. (2006). Roman Theatres : An Architectural Study. UNITED KINGDOM: Oxford University Press Incorporated.
• [18] Frederiksen, R. (2000). Typology of the Greek theatre building in late Classical and Hellenistic times. Proceedings of the Danish Institute at Athens, (3), 135-175.
• [19] Özdilek, B. (2022). Lykia Tiyatrolarında Rezerv Oturma Alanlarının Sosyal Statü ile İlişkisi: Prohedria, Bisellium, Pulvinar, Tribunalia, Locus, Sella Curilis. Cedrus, 10, 229-258
• [20] Boatwright, M.T. (1990). Theaters in the Roman Empire. The Biblical Archaeologist, 53(4),184-192.
• [21] Aktüre, Z. (2007). Typological studies of ancient theatre architecture: the tree vs. the rhizome model'. in TRAC: Proceedings of the 7th Annual Theoretical Roman Archaeology Conference, London. 2007.
• [22] Vitruvius, Mimarlık Üzerine. (8. Basım) İstanbul: Alfa Yayınevi.
• [23] Sear, F. (1990). Vitruvius and Roman theater design. American Journal of Archaeology, 94(2), 249-258.
• [24] Small, D.B. (1983). Studies in roman theater design. American Journal of Archaeology, 87(1), 55-68.
• [25] Fuchs, W. (2020). Confronting Vitruvius: the geometric framework of Roman theaters. in La" porticus post scaenam" en la arquitectura teatral Romana: Actas Symposium Internacional celebrado en Cartagena... 19 y 20 de octubre de 2018. Servicio de Publicaciones.
• [26] Winfried, H., Loryma ve Karia Chersonesos’unun yerleşim sistemi. OLBA, 12, p. 77-100.
• [27] Varkıranç, B. (2016). Kaunos Tiyatrosu’nun Klasik Dönem Sahne Binası. PHILIA,1, 917-925.
• [28] Akkurnaz, S. (2022). Mastaura Antik Kenti'nde Yapılan Arkeolojik Çalışmalar. Lycus Dergisi, 6, 99-125.
• [29] URL-1. Yeneroğlu, İ. (2021). 2021 kazı sezonu Pergamon Amfitiyatrosu çalışmaları. https://www.dainst.blog/transpergmikro/2021-kazi-sezonu-pergamon-amfitiyatrosu-calismalari/. Last Accessed: 01.04.2024.
• [30] URL-2. YD . https://www.yd.com.tr/kibyra-antik-kenti-odeion.html. Last Accessed: 01.04.2024.
• [31] URL-3. Ratte, C. (?).The Bouleuterion at Notion. Lecture from the Archaeological Institute of America 2022 Annual Meeting. Accessed: https://sites.lsa.umich.edu/notionsurvey/wp-content/uploads/sites/345/2022/10/Ratte%CC%81AIA2022.pdf Last Accessed: 01.04.2024.
• [32] Yılmaz, Y. (2009). Anadolu antik tiyatroları 115 kent, 119 tiyatro. İstanbul: Yem Yayınevi.
• [33] Özdilek, B. (2016). Lykia tiyatrolarına genel bakış. Cedrus, 4, 139-185.
• [34] Özdilek, B. (2011), Rhodiapolis Tiyatrosu ve Lykia Tiyatroları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• [35] Kalfa, B. (2022). Arykanda Odeon yapısında görülen bozulmaların teşhisi ve koruma-onarım önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• [36] Göncü, H. (2019). Smyrna antik kenti erken roma dönemi Bouleuterionu mimarisi üzerine bir değerlendirme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 180-203.
• [37] Çalışkan, M. (2015). A Study on reusing Bouleuterion of Teos. Not published master’s thesis, The Graduate School of Natural and Applied sciences Middle East Technical University.