Fab Lab ve Bulut Tabanlı Tasarım Uygulamaları ile Dijital Çağda Tasarımcının Değişen Rolü

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 37 - 52, 25.06.2017

Gizem Bodur

Öz

Dördüncü Endüstriyel Devrim adıyla son yıllarda gündeme gelen internet
tabanlı yeni teknolojiler, yaklaşım ve oluşumlar tasarım alanında ön plana
çıkmaktadır. Tasarımcı yeni projelerde işbirlikçi bir yaklaşımla farklı
uzmanlık alanları ile bir araya gelerek süreci yürütür. Bu proje süreçlerinin
ve tasarımcının rolünün çözümlenebilmesi için mekan örneği olarak güncel ve
hızla yaygınlaşan Fab Lab kuruluşu ile süreçte ara yüz elemanı olarak yer alan,
veri paylaşımı ve işleme görevlerini gerçekleştiren Bulut Tabanlı Tasarım
sistemi ele alınmıştır. Sadece tasarım algısı ve uzmanlık alanları içerisindeki
rol değişimi değil tasarım sürecinin kendisindeki değişim de makale içerisinde
konu edilmiştir. Makalede tasarım sürecini tasarlama hassasiyetinin oluşmasında
eğitimin, tasarımcının ve tasarımın rolü üzerinden çeşitli örneklemeler
yapılmış, yapılan derin görüşmeler ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile rol
değişimleri için genel bir çerçeve oluşturulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fabrikasyon Laboratuvarı, Bulut Tabanlı Tasarım, Dijital Çağ, Tasarımcının Rolü

Kaynakça

• Anderson C (2014) Makers: The New Industrial Revolution. Crown Publishing Group, New York
• Andreadis G., Fourtounis G. ve Bouzakis K.D. (2015) Collaborative Design in the era of Cloud Computing, Elsevier Ltd.
• Baloğlu M. (2014) Dijital Çağda Ütopya Kavramının Dönüşümü: İş Birlikçi Tasarım Bağlamında Mimarın Rolü, Yüksek Lisans Tezi, http://ulusaltezmerkezi.com/dijital-cagda-utopya-kavraminindonusumu-isbirlikci-tasarim-baglaminda-mimarin-rolu/, 07.02.2017
• Cautela C., Pisano P ve Pironti M. (2014) The Emergence of New Networked Business Models From Technology Innovation: An Analysis of 3-D Printing Design Enterprises, Springer Science+Business Media
• Montelisciania G., Mazzei D. ve Fantoni G. (2014) How the Next Generation of Products Pushes to Rethink the Role of Users and Designers, Elsevier Science Ltd
• Gül L.F. (2011) İşbirlikli Tasarım Eğitiminde Sanal Dünya Kullanımı, METU JFA, Ankara
• Güneş S. (2012) Organik Toplum Düşüncesi Bağlamında Küresel Beyin Kavramı ve Küresel Yaratıcılık, Anadolu University Journal of Social Sciences, Eskişehir
• Heskett J. (2013) Tasarım, Dost Yayınevi, Kültür Kitaplığı:131; Sanat:18
• Hise, R.T., O’Neal, L., McNeal, J.U., and Parasuraman, A. (1989) The Effect of Product Design Activities on Commercial Success Levels of New Industrial Products. Journal of Product Innovation Management 6:43–50
• Ito J. (2016) Design and Science, Journal of Design and Science ,MIT Media Lab Published by the MIT Press
• İnan N. ve Yıldırım T. (2009) Bilgisayar Destekli Tasarım Sürecinde Disiplinler Arası İlişkiler ve Eşzamanlı-Dijital Ortam Tasarım Olanakları, Gazi Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Dergisi 24(4), Ankara
• Kiernan L. ve Ledwith A. (2011) The Effect of the Merging of Design Disciplines and Its Implication for Product Design Education, Design Principles And Practices: An International Journal
• Kocatürk T. ve Veltkamp (2005) Interdisciplinary Knowledge Modelling for Free-Form Design – An Educational Experiment, Springer, Hollanda
• Mostert-Van Der Ser M., Mulder I., Remijn L ve Troxler P. (2013) Fab Labs in Design Education, International Conference on Engineering and Product Design Education, International Conference on Engineering and Product Design Education, İrlanda
• Mühür M. (2014) ‘‘Bir Üretim Merkezi Fab Lab’in AçıkTasarımın Gerçekleştirilmesinin Bir Aracı olarak Değerlendirilmesi” Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İTÜ Istanbul
• Naboni R. ve Paoletti I. (2014) Advanced Customization in Architectural Design and Construction, PoliMI SpringerBriefs, DOI 10.1007/978-3-319-04423-1_2
• Oxman R. (2005) Theory And Design In The First Digital Age, Elsevier Ltd. [ Oxman R. (1997) Design By Re-representation: A Model Of Visual Reasoning In Design, Elsevier Ltd.
• Öztürk N. (2013) Tasarım Öğrencilerinin Proje Derslerinde Karşılaştıkları Sorunların Nedensel Çıkarsama Kuramı Üzerinden Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Ankara
• Wu D., Rosen D.W., Wang L. ve Schaefer D. (2014) Cloud-based Design And Manufacturing: A New Paradigm in Digital Manufacturing And Design Innovation, Elsevier Ltd.
• Sass L (2010) The Next Industrial Revolution: Digital Building Kits. In: Dave B, Li AI (ed) New Frontiers: Proceedings of the 15th International Conference on Computer-aided Architectural Design Research in Asia CAADRIA (2010), Association for Research in Computer-aided Architectural Research in Asia, Hong Kong
• Talke, K., Salomo, S., Wieringa, J. E., & Lutz, A. (2009). What About Design Newness? Investigating the Relevance of a Neglected Dimension of Product Innovativeness. Journal of Product Innovation Management, 26(6), 601-615.
• Troxler P (2013) Making the 3rd Industrial Revolution. In: Walter-Herrmann J, Büching C (ed),Fab Labs: Of Machines, Makers and Inventors, Transcript Publishers, Bielefeld
• Url-1 http://www.fabfoundation.org/index.html , What Is A Fab Lab?, Erişim Tarihi: 05.03.2016
• Url-2 http://www.autodesk.com.tr/360-cloud , Autodesk Bulut Hizmetleri, Erişim Tarihi: 17.02.2016
• Url-3 http://fablab-odemis.com/fablab-ilkeleri/ , Fab Lab İlkeleri, Erişim Tarihi: 23.02.2016
• Url-4 http://www.fablabist.com/anasayfa, Anasayfa ve Envanter, Erişim Tarihi: 23.02.2016
• Url-5 http://www.cumulusassociation.org/kyoto-design-declaration-signed-on-march-28 -2008/, Kyoto Design Declaration signed on March 28, 2008, Erişim Tarihi: 29.08.2016
• Url-6 http://www.ted.com/talks/neri_oxman_design_at_the_intersection_of_technology _and_ biology?language=tr#t-20720 , Neri Oxman: Teknoloji ve Biyolojinin Kesişiminde Tasarım, Erişim Tarihi: 07.10.2016
• Url-7 https://www.dezeen.com/2017/02/06/generative-design-software-will-give-design erssuperpowers-autodesk-university/ , Dan Howarth, Generative design software will give designers "superpowers”, Erişim Tarihi: 15.02.2017