Ankara’da Apartmanlar Ve Kapalı-Güvenlikli Toplu Konutlar Mekânsal Konfigürasyonu Sentaktik Analizi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 177 - 190, 25.06.2017

Merve Baysal Mehmet Tayfun Yıldırım

Öz

Cumhuriyet’in kuruluşundan
günümüze kadar Ankara’da farklı tiplerde konutlar üretilegelmiştir. Üretilen bu
konutlar tipolojik bağlamda, kentsel yerleşim biçimi bağlamında ve konut üretim
yöntemlerine göre sınıflanabilmektedir. Son dönemde büyük inşaat firmaları
tarafından üretilen ve konut tipolojisinde ayrı bir sınıfı oluşturan
kapalı-güvenlikli konut yerleşimlerinde, konut grubu yakın çevresinde veya
konut bloğu içerisinde konut işlevine ek yüzme havuzu, sağlık birimleri,
alışveriş ve rekreasyon mekânları inşa edildiği görülmektedir. Bu çalışmada,
Ankara’da farklı dönemlerde inşa edilen, yapım yöntemlerine göre yapı
kooperatifleri, yap-satlar, toplu konutlar ve özel müteşebbüsler aracılığı ile
üretilen konutlar mekân sentaksı yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada
seçilen yöntem, apartman birim konutu, kapalı toplu konut birim konutu, kapalı
toplu konut birim konutuna bağlı kabuk içi ek mekânlar dâhil edilerek 3 farklı
plan tipinde uygulanmıştır. Sonuç olarak, kapalı konut sitesi konut
birimlerinde ebeveyn banyosu, giyinme odası gibi ek mekânların oluşmasına rağmen;
tüm tiplerde, konut içi mekânsal organizasyonda değişikliğin olmadığı ve gece
gündüz bölümü ayrımı, yatak odası sayıları gibi benzerliklerin devam ettiği
gözlemlenmiştir. Sentaktik analizlerde, kapalı konutlarda konut birimi dışı ve kabuki
içi ek mekanlar konfigürasyona dahil edildiğinde; mekan entegrasyon
değerlerinde değişmeler görülmüştür. Bu durum da, kapalı güvenlikli konutlarda,
kullanıcıların konut birimi dışında ama blok içinde yaşam mekanlarını
kullandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mekân sentaksı, Graf teori, Kapalı toplu konut, Apartman

Kaynakça

• Hacıhasanoğlu, O. Mimarlıkta Biçimbilimsel Çalışmalar, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Lisans Programı Seçmeli Ders Notları, İstanbul, 2007
• Hillier, B. ve Hanson J. The Social Logic of Space, Cambridge University Press, London, 147-149, 1984.
• Yıldırım, M. T., Bina Fonksiyonu – Bina Biçimi İlişkisinde Çizge Teorisi Kullanımı İle Veri Eldesi, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2002.
• Broadbent, G., Design in Architecture, John Wiley & Sons, London, 1973.
• Tabor P. , Analysing Route patterns, The Architecture of Form, Cambridge University Press, Cambridge, 1976
• Çil, E., ‘’Bir Kent Okuma Aracı Olarak Mekân Dizimi Analizinin Kuramsal ve Yöntemsel Tartışması’’, Megaron Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi e- Dergisi, Cilt 1, No 4, 218- 233, 2006.
• Çakmak Y. B., Kırsaldan Kente Göç Sürecinde Mekânsal Değişim Mekân Dizim Yöntemiyle Analiz, Çizgi Kitabevi, Konya, 2011.
• Akın, E., Kentsel Gelişme ve Kentsel Rantlar: Ankara Örneği, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ve Siyaset Bilimi (Kent Ve Çevre Bilimleri) Anabilim Dalı, 2007.
• Özmen, A., 1920 Sonrası Ankara’da Apartman Konut Gelişimi ve Sosyal Değişim ile Etkileşimi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1995.
• Şenyapılı T. ve Türel A., Ankara’da Gecekondu Oluşum Süreci ve Ruhsatlı Konut Sunumu - Ankara’da Ruhsatlı Konut Sunumu, Ankara, Batıbirlik Yayınları, 1996.
• Keleş, R. ve Duru, B., ‘’Ankara’nın Ülke Kentleşmesindeki Etkilerine Tarihsel Bir Bakış’’, Mülkiye Dergisi, Cilt XXXII, No 261, 27-44, 2008.
• Tekeli, İ., Yetmiş Yıl içinde Türkiye’nin Konut Sorununa Nasıl Çözüm Arandı, TOKİ Yayınları, Ankara, 1995.
• Bayraktar N., ‘’Başkent Ankara’da Konut Sorununa Yönelik Çözüm Arayışları’’, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni, 12-14, 2002
• Tekeli, İ., Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2010.
• Gündüz, M., Konut ve Yaşantı: Batıkent Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1998.
• Kent- Koop., Batıkent’95, Batıkent’i Tanıtıcı Broşür, Kent-Koop. Yayınları, 1995.
• Baysal, M., Arşivinden, 2014
• Vanlı, Ş., ‘’Ankara’da Bir Apartman’’, Mimarlık Dergisi, No 2, 104, 1976.
• İnternet: URL: http://.angoraevleri.web.tr/, Son Erişim Tarihi: 04.11.2014.
• İnternet: URL: http:// www.ankarama.com.tr/, Son Erişim Tarihi: 04.11.2014.