Tasarım Kavramı ve Tasarım Değerleme

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 3, 627 - 640, 30.09.2022

Reyyan Pınar Sözbilen , Hüdayim Başak

https://doi.org/10.29109/gujsc.1057419

Öz

Günümüzde, ürün tasarımında meydana gelen ufak bir tasarımsal değişiklik o ürünü benzer diğer ürünlerden farklı kılmaktadır. Ürünün tercih edilebilirliğini günden güne artıran tasarım, ürüne bir değer katmaktadır. Tasarımın ürüne kattığı değerden dolayı koruma altına alınması kaçınılmaz olmaktadır. Tescil ile korunan tasarımın değerinin maddi olarak belirlenebilmesi amacıyla tasarım değerleme gerçekleştirilmektedir. Tasarım değerleme çalışmalarının örneği ülkemizde henüz görülmemekte, dünyada ise son yılların konusu olarak ele alınmaktadır. Konu ile ilgili çalışmalar çok yeni çalışmalardır. Tasarım değerleme, tasarım değer kazandıkça önem kazanmaktadır. Bu çalışmada genel olarak tasarımın ve tasarım değerlemenin ne olduğu ve hangi yöntemlerin kullanıldığı açıklanarak tasarım değerleme raporunun temel olarak hangi bölümlerden oluşması gerektiği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tasarım değerleme, tasarım değerleme raporu, değerleme yöntemi

Design Concept and Valuation of Design

Öz

Today, a small design change in product design makes that product different from other similar products. The design, which increases the preferability of the product day by day, adds value to the product. It is inevitable that the design should be protected because of the value it adds to the product. Design valuation is carried out in order to materially determine the value of the design protected by registration. An example of design valuation studies is not yet seen in our country, and it is considered as the subject of recent years in the world. Studies on the subject are very recent studies. Design valuation gains importance as the design gains value. In this study, by explaining what design and design valuation are in general and which methods are used, it has been revealed which sections the design valuation report should consist of basically.

Anahtar Kelimeler

Design valuation, design valuation report, valuation methods

Kaynakça

• [1] Erzurumlu, N. (2017). Türk Hukukunda Fikrî Mülkiyete Konu Malların Cebrî İcrası. YBHD, 2017(3). 167-191.
• [2] 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Resmî Gazete, 13.12.1951, S. 7981.
• [3] İnternet: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü. Telif Hakkı Nedir?. URL: http://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Nedir, Son Erişim Tarihi: 28.01.2020.
• [4] İnternet: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü. Zorunlu Kayıt-Tescil. URL: https://www.telifhaklari.gov.tr/Kayit-Tescil-Zorunlu-Kayit-Tescil, Son Erişim Tarihi: 28.01.2020.
• [5] İnternet: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü. İsteğe Bağlı Kayıt-Tescil. URL: http://www.telifhaklari.gov.tr/Istege-Bagli-KayitTescil, Son Erişim Tarihi: 28.01.2020.
• [6] İnternet: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü. Telif Hakkı Kaç Yıl Süreyle Korunur?. URL: https://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Kac-Yil-Sureyle-Korunur, Son Erişim Tarihi: 28.01.2020. [7] İnternet: T.C. Ticaret Bakanlığı. Fikri Mülkiyet Hakları. URL: https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan-sorular/ticari/fikri-mulkiyet-haklari, Son Erişim Tarihi: 28.01.2020.
• [8] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Industrial Designs. URL: https://www.wipo.int/designs/en/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [9] Tasarım İnceleme Kılavuzu (2020). Türk Patent ve Marka Kurumu, s.6. URL: https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/C87B16A4-A331-43BF-A21D-08867EB09FB5.pdf, Son Erişim Tarihi: 15.05.2021
• [10] 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu. Resmî Gazete, 10.01.2017, S. 29944.
• [11] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Locarno Classification. URL: https://www.wipo.int/classifications/locarno/en/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [12] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Frequently Asked Questions: Industrial Designs, Is the industrial design protection granted in one country valid in every country?. URL: https://www.wipo.int/designs/en/faq_industrialdesigns.html, Son Erişim Tarihi: 20.12.2019.
• [13] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Hague – The International Design System. URL: https://www.wipo.int/hague/en/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [14] İnternet: Bizmark Intellectual Property. Yurtdışı Hizmetlerimiz. URL: http://bizmarkpatent.com.tr/yurtdisi-hizmetlerimiz/, Son Erişim Tarihi: 07.05.2021.
• [15] İnternet: Ankara Patent. Tasarım. Yurt Dışı Tasarım Tescil Sistem Seçenekleri URL: http://www.ankarapatent.com/yazi/28/yurt-disi-tasarim-tescil-sistem-secenekleri, Son Erişim Tarihi: 20.11.2019.
• [16] İnternet: Türk Patent ve Marka Kurumu. Tasarım Araştırma. URL: https://online.turkpatent.gov.tr/EDESIGN/servlet/IDSearchRequestManager, Son Erişim Tarihi: 07.05.2021.
• [17] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Hague Express Database. URL: https://www.wipo.int/hague/en/design_search/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [18] İnternet: World Intellectual Property Organisation. Global Design Database. URL: https://www.wipo.int/reference/en/designdb/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [19] Sözer, M, N. (2008). Patent Değerlemesi ve Türkiye’deki Uygulamaları. T.C. Türk Patent Enstitüsü Patent Dairesi Başkanlığı Uzmanlık Tezi, Ankara.
• [20] Tonisson, L., Maicher, L. (2012). Patents, Their Importance and Valuation Methods. Working Paper Nr. 3/2012. URL: https://www.imw.fraunhofer.de/content/dam/moez/de/documents/Working_Paper/WorkingPaper-3.pdf, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [21] Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 38) Hakkında Tebliğ Sıra No: 26. Resmî Gazete, 17.03.2006, S. 26111. Paragraf 8-17.
• [22] İnternet: Türk Patent ve Marka Kurumu. İstatistikler. URL: https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [23] Özdemir, M, N. (2014). Fikri Mülkiyet Haklarının Ticarileştirilmesi. Yayın No: TÜSİAD-T/2014-10/558. 11.
• [24] İnternet: Canadian Intellectual Property Ofiice, Intellectual Property Valuation. URL: https://www.ic.gc.ca/eic/site/cipointernet-internetopic.nsf/eng/h_wr04688.html, Son Erişim Tarihi: 20.04.2021.
• [25] İnternet: Türk Sınai Mülkiyet Değerleme, Mühendislik ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş Resmi Sitesi. URL: https://www.turksmd.com.tr/noticeDetail/3, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [26] Bendzsel, M. (2011) IP Valuation At Research Institutes: An Essential Tool For Technology Transfer. Hungarian Intellectual Property Office. URL: https://www.sztnh.gov.hu/hirek/kapcsolodo/IP_Valuation_for_Technology_Transfer_EN_web.pdf, Son Erişim Tarihi: 16.10.2020.
• [27] İnternet: Finney, N. (2014). Timeless Design. URL: https://www.designindaba.com/articles/point-view/timeless-design, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [28] Peters, D. (2021). Intellectual Property Valuation: What You Should Know. URL: https://www.valentiam.com/newsandinsights/ip-valuation, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [29] İnternet: Özümark Patent. Hizmetlerimiz. Tasarım Lisansı. URL: http://www.ozumarkpatent.com.tr/hizmetler/Tasarim-Lisansi-s3089311070.html, Son Erişim Tarihi: 23.11.2019.
• [30] İnternet: Royalty Range. What are patent licensing royalty rates?. URL: https://www.royaltyrange.com/home/blog/what-are-patent-licensing-royalty-rates, Son Erişim Tarihi: 23.11.2019.
• [31] Heberden, T. (2018). Chapter 4. Determination of Royalty Rates. International Licensing and Technology Transfer: Practice and the Law. Wolters Kluwer. 12. URL: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/au/Documents/finance/deloitte-au-fas-royal-rate-determination-290719.pdf, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021
• [32] Kemmerer, J.E., Lu, J. J. (2012) Profitability and royalty rates across industries: Some preliminary evidence. 16. KMPG Global Valuation Institute. URL: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pdf/2015/09/gvi-profitability.pdf, Son Erişim Tarihi: 23.11.2019.
• [33] İnternet: Wikipedia. Annual Growth Rate. URL: https://en.wikipedia.org/wiki/Annual_growth_rate, Son Erişim Tarihi: 25.04.2021
• [34] Özel Kreş Ve Gündüz Bakımevi Ve Çocuk Kulüpleri. Güvenlik Önlemleri Bilgilendirme Formu. Resmî Gazete, 30.04.2015, S. 29342, Ek-1.
• [35] İnternet: NTV Elektronik sigara Türkiye’de yasak mı?. URL: https://www.ntv.com.tr/saglik/elektronik-sigara-turkiyede-yasakmi,C1sZbSqfmEmuV Mrc--LxLw, Son Erişim Tarihi: 20.11.2019.
• [36] İnternet: Patrocode Empowering Your Intellect. Freedom to Operate search for an Industrial design URL: https://www.patracode.com/freedom-to-operate-search-for-industrial-design-or-design-patent-fto-search/ , Son Erişim Tarihi: 16.12.2019.
• [37] İnternet: Ponti Strategic Intellectual Property Services. Freedom To Operate. URL: https://www.ponti.pro/en/services/patents/freedom-to-operate-fto/, Son Erişim Tarihi: 24.12.2019.
• [38] IP4INNO STUDENTS HANDBOOK – Valuation Of Intellectual Property. “Module 4” (2008). Pro Inno Europe. (Institution) URL: http://www.ipcentar.uns.ac.rs/pdf/IP.pdf, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [39] İnternet: APEC Intellectual Property Experts Group. (2018). Intellectual Property (IP) Valuation Manual: A Preliminary Guide URL: https://www.apec.org/Publications/2018/04/IP-Valuation-Manual---A-Preliminary-Guide, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021. 15-17.
• [40] Handbook on Valuation of Intellectual Property Assets: Main Approaches Steps to Follow Points to Consider. International Chamber of Commerce. URL: https://iccwbo.org/content/uploads/sites/3/2019/06/icc-handbook-valuation-ip-assets-we.pdf, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021
• [41] Wirtz, H. (2012). Valuation of intellectual property: A review of approachs and methods. International Journal of Business and Management, 7(9), 40-48.
• [42] Consor IP Consulting and Valuation. (2014). Intellectual property valuation methods. The Licensing Journal. URL: https://www.consor.com/articles/value-of-intellectual-property-and-intangible-assets/, Son Erişim Tarihi: 16.10.2020.
• [43] Lagrost, C., Martin, D., Dubois, C. and Quazzotti, S. (2010). Intellectual property valuation: how to approach the selection of an appropriate valuation method. Journal of Intellectual Capital, 11(4), 481-503.
• [44] İnternet: Danish Patent and Trademark Office. Valuation - Methods for Valuation. URL: http://ip-tradeportal.com/valuation/methods-for-valuation.aspx, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [45] İnternet: European Commission. (2013). Final Report From the Expert Group on Intellectual Property Valuation. URL: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/797124c6-08cb-4ffb-a867-13dd8a129282, Son Erişim Tarihi: 04.05.2021.
• [46] İnternet: World Intellectual Property Organisation. “Module 11”. URL: https://www.wipo.int/export/sites/www/sme/en/documents/pdf/ip_panorama_11_learning_points.pdf, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [47] IP Finance Toolkit. Intellectual Property Office. URL: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/478929/ip-finance-toolkit.pdf, Son Erişim Tarihi: 15.10.2020.
• [48] European IPR Helpdesk (2015) Fact Sheet Intellectual Property Valuation. URL: https://silo.tips/download/fact-sheet-intellectual-property-valuation, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [49] Kasznik, E. (2015). IP Valuation – Understanding the Financial Value of IP Assets. URL: https://www.slideshare.net/Patexia/ip-valuation-understanding-the-financial-value-of-ip-assets-51609623, Son Erişim Tarihi: 23.04.2021.
• [50] Ishii, Y. (2017). Valuation of Intellectual Property, Japan Patent Office. URL: https://www.jpo.go.jp/e/news/kokusai/developing/training/textbook/document/index/Valuation_of_Intellectual_Property.pdf, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021. [51] Altınkurt, M. (2017). Patent Değerleme. Kalkınmada Anahtar Verimlilik. 344. Son Erişim Tarihi: 20.01.2020.
• [52] Demir, U. Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri. Finansal Yönetim, 13. Hafta, Net Bugünkü Değer. URL: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/70651/mod_resource/content/0/13%20Net%20Bug%C3%BCnk%C3%BC%20De%C4%9Fer.pdf, Son Erişim Tarihi: 11.05.2021.
• [53] İnternet: Danish Patent and Trademark Office. Valuation - Calculation of the value. URL: http://ip-tradeportal.com/valuation/methods-for-valuation/quantitativevaluation/ income-methods/premium-profits-method/calculation-of-the-value.aspx, Son Erişim Tarihi: 06.05.2021.
• [54] Perek, A. A. (2008). Değerlemede İsim Hakkı Telif Ücreti Ödemekten Kurtulma Yöntemi. Yaklaşım, 216-223.
• [55] Heberden, T. (2011). Intellectual Property Valuation and Royalty Determination. International Licensing and Technology Transfer: Practice and the Law. Alphen Aan Den Rijn: Kluwer Law International. 3-24.
• [56] RICS. (2020). Rics Professional Standards and Guidance, Global Valuation of Intellectual Property Rights (2. ed.). 11-31.
• [57] Koc, A. B., Yildirim, N. (2018). A hidden challenge for fostering innovation: selection of IP valuation methods. Research Journal of Business Management (RJBM), 5(3), 251-268. URL: http://www.pressacademia.org/archives/rjbm/v5/i3/8.pdf, Son Erişim Tarihi: 08.07.2021.
• [58] Nasution, S. (2017). Analysis of IP Valuation Product of LIPI IDP000040604 as Marketing Strategy for Promotion of Innovative and Inventive Activities. The Asian Journal of Technology Management (AJTM). 10. 30-40.