Türkiye’de Elektrik Üretim Santrallerinin İç İhtiyaç Tüketimlerinin Yenilenebilir Kaynaklardan Karşılanabilmesi ve Emisyona Sağlayabileceği Katkı

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 615 - 624, 29.06.2024

İlker İlaslaner , Halil İbrahim Variyenli

https://doi.org/10.29109/gujsc.1399978

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de elektrik üretimi için santrallerde kullanılan iç ihtiyacın yerli ve yenilenebilir kaynak tipi olan PV (fotovoltaik) ile üretilebileceği ve bu üretimin karbon emisyonuna olacak katkısı incelenmektedir. Bu amaçla Türkiye’de elektrik üretiminde yenilenebilir ve diğer kaynak tipinde kurulu güç değişimi yanında elektrik üretiminin 2010-2020 yılları arasındaki gelişimi incelenmiştir. Bununla birlikte ülke sınırları içindeki tüm elektrik üretim santrallerinin faaliyetinde kullanmış olduğu iç ihtiyaç tüketim miktarlarının yıllara göre değişimi belirlenmiştir. Belirlenen bu iç ihtiyaç tüketimine karşılık gelen karbon emisyon değerleri PV (fotovoltaik), rüzgar ve diğer yenilenebilir kaynak tiplerinde üretilerek karşılandığında emisyonu azaltıcı yönünde ne kadarlık bir katkı sağlayabileceği tespit edilmiştir. Elektrik üretim santrallerinde yıllık iç ihtiyaç tüketim miktarlarına bağlı olarak yenilenebilir kaynak tiplerine göre her yıl için kapasite faktörü ve buna göre karşılayabilecekleri kurulu güç miktarları tespit edilmiştir. 2010-2020 yılları arasında Türkiye brüt elektrik üretim bilgileri kullanılarak tespit edilmiş olan eğriye bağlı kalmak kaydı ile ileriye dönük olarak 2033 yılına kadar oluşacak brüt üretim, iç ihtiyaç tüketim değerleri belirlenmiştir. Ayrıca hangi kaynak tipinin maliyet açısından iç ihtiyaca karşılık gelen tüketimi karşılama anlamında uygun olacağı hesaplaması yapılmıştır. Bu çalışmada PV (fotovoltaik) ile sistemin kendini geri ödeme süresinin daha kısa olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye elektrik kurulu gücü ve üretimi, Elektrik üretim maliyetleri, Elektrik şebekesi emisyon faktörü, PV (fotovoltaik), Yenilenebilir enerji kaynaklarindan elektrik üretimi

Proje Numarası

FDK-2023-8360

Türkiye’de Elektrik Üretim Santrallerinin İç İhtiyaç Tüketimlerinin Yenilenebilir Kaynaklardan Karşılanabilmesi ve Emisyona Sağlayabileceği Katkı

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de elektrik üretimi için santrallerde kullanılan iç ihtiyacın yerli ve yenilenebilir kaynak tipi olan PV(fotovoltaik) ile üretilebileceği ve bu üretimin karbon emisyonuna olacak katkısı incelenmektedir. Bu amaçla Türkiye’deki elektrik enerjisinde yenilenebilir ve diğer kaynak tipinde kurulu gücün, üretimin 2010-2020 yılları arasında gelişimi incelenmiştir. Bununla birlikte ülke sınırları içindeki tüm santrallerin elektrik üretiminde kullanmış olduğu iç ihtiyaç miktarları yıllara göre ve bu iç ihtiyaca karşılık gelen karbon emisyon değerleri PV(fotovoltaik), rüzgar ve diğer yenilenebilir kaynak tipleri için sağlanacak katkılar ayrı ayrı tespit edilmiştir. Elektrik üretim santrallerinde tespit edilmiş olan yıllık iç ihtiyaç tüketim miktarlarına bağlı olarak yenilenebilir kaynak tiplerine göre her yıl için tespit edilmiş olan kapasite faktörüne göre karşılayabilecekleri kurulu güç miktarları tespit edilmiştir. 2010-2020 yılları arasında Türkiye net elektrik üretim bilgileri kullanılarak tespit edilmiş olan eğriye bağlı kalmak kaydı ile ileriye dönük olarak 2033 yılına kadar oluşacak net üretim, iç ihtiyaç tüketim değerleri belirlenmiştir. Ayrıca yenilenebilir kaynak tipine göre de hangi kaynak tipinin maliyet acısından iç ihtiyaca karşılık gelen tüketimi karşılama anlamında uygun olacağı hesaplaması normlara uygun olarak değerlendirmesi yapılmış olup PV(fotovoltaik) ile geri dönüş süresinin daha kısa olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurulu Güç, Üretim, Maliyet, Elektrik Şebekesi

Destekleyen Kurum

Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeler Birimi

Proje Numarası

FDK-2023-8360

Kaynakça

• [1] Duman, S., Yörükeren, N., & Altaş, İ. H. (2014). Fotovoltaik Enerji Sistemlerinin Modellenmesi, Benzetimi ve Uygulaması. Düzce Üniversitesi İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 3(1), 9-23.
• [2] Kyzym, M., Khaustova, V., Shpilevskyi, V., Salashenko, T., Hrynkevych, S., & Kruchinina, O. (2023). Consistency of Trends in The Economic and Energy Development of Ukraine: Assessment and Analysis. International Conference on Sustainable, Circular Management and Environmental Engineering (s.13) https://doi.org/10.1051/e3sconf/202340801018.
• [3] Berksoy, T., & Akdoğan, D. A. (2018). Yenilenebilir Enerjide Kamu Politikaları ve Türkiye. Ratingacademy, 19-42.
• [4] Economic and Social Commission for Asia and the Pasific. (2011). “Hybrid energy system". Bangkok: ESCAP.
• [5] Kurumu, E. P. (2014, 05 28). Elektrik Şebeke Yönetmeliği. Elektrik Şebeke Yönetmeliği. Ankara, Ankara, TR: EPDK.
• [6] TEİAŞ (2021). https://www.teias.gov.tr/turkiye-elektrik-uretim-iletim-istatistikleri
• [7] Kurt, M. B., & Ertuğrul, Ö. F. (2009). Yenilenebilir Enerji Kaynakları Maliyet Analizi ve Sürdürülebilir YEK Uygulamaları. V. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu (s. 37-41). Diyarbakır: EMO.
• [8] IAEA. (1980). Expansion Planning for Electrical Generation Systems. Vienna: IAEA.
• [9] ETKB. (2023). https://enerji.gov.tr. ETKB.
• [10] Akgül, I. (1994). Zaman Serisi Analizi Ve Öngörü Modelleri. Öneri Dergisi, 1(1), 52-69. https://doi.org/10.14783/maruoneri.
• [11] Yücemen, S. M. (2013). Sismik Tehlikenin Tahmini: Olasılık ve İstatistik Yöntemler. İstatistik Araştırma Dergisi-Journal of Statistical Research, 42-27.
• [12] Kaya, M. (2009). Birleşik Isı-Güç Santralinin Enerji Üretimi ve Maliyet Açısından İncelenmesi. C.B. Üniversitesi SMY Teknik Bilimler Dergisi. www.researchgate.net/publication/344540751.
• [13] Günel, A. (2003). Regresyon Denkleminin Başarısını Ölçmede Kullanılan Belirleme Katsayısı ve Kritiği . Doğuş Üniversitesi Dergisi, 133-140.
• [14] Eryılmaz, F. (2022, Mayıs). Kriter Dergi. https://kriterdergi.com/dosya-enerjide-donusum/yuksek-kurulum-maliyetinden-dusuk-kullanim-maliyetine-evrilen-yeni-nis-yenilenebilir-enerji.
• [15] World Energy Council. (2021). 2020 Yenilebilir Enerji Üretim Maliyetleri Raporu Özeti. Dünya Enerji Konseyi Türkiye.
• [16] Güven, A. F. (2017). Bahçelievler Belediye Başkanlık Binasının Enerji İhtiyacının Güneş ve Rüzgar Sistemi ile Karşılanması, Optimizasyonu ve Maliyet Analizi. Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 24-36.
• [17] Özbay, H., & Karafil, A. (2019). Bilecik İli için Güneş Enerji Santrali Maliyet Analizi. BŞEÜ Fen Bilimleri (Özbay & Karafil, 2019) Dergisi , e-ISSN: 2458-7575 (http://dergipark.gov.tr/bseufbd).
• [18] Mandi, R. P., & Yaragatti, U. R. (2013). Optimal Hybridization of Renewable Energy Systems to Improve Energy Efficiency. The Journal of CPRI, 521-532.
• [19] Ding, J. J., & Buckeridge, J. S. (2000). Design Considerations for a Sustainable Hybrid Energy System. IPENZ Transactions, 1-5.
• [20] Hadi, D., & Varedi, S. (2018). Assessment of the contemporaneous impacts of gross domestic product and renewable energy consumption, applying the dynamic panel data: Evidence from developed countries. International Journal of Energy Economics and Policy, 159-166.
• [21] Alkan, Ö., Genç, A., Oktay, E., & Çelik, A. K. (2013). Electricity Consumption Analysis Using Spline Regression Models: The Case of a Turkish Province. Asian Social Science, 231-240.