Relationship Between Total Exports and Free Zones Exports: The Case of Turkey

Yıl 2018, Sayı: 12, 50 - 63, 01.04.2018

İbrahim Murat Bicil Sefer Uçak

Öz

Free zones are areas where special exemptions are established to promote exports and contribute to the growth of the country. Exports by producers in free zones will make a positive contribution to the exports of the country. In this study, total exports from free zones exports to relations with Turkey for the period 1988-2017 were investigated. Because of the series I 1 and I 0 , ARDL boundary test analysis was performed. A cointegration relationship was found between the series. In the long term, a 1% increase in free zones exports would increase total exports by 0.86%, while a 1% increase in free zones exports in short terms would increase total exports by 0.22%. The exports from the free zones, especially in the long term has concluded that Turkey’s total exports made a positive contribution

Anahtar Kelimeler

Free Zones, Export, Cointegration, ARDL Bounds Test

Toplam İhracat-Serbest Bölgeler İhracatı İlişkisi: Türkiye Örneği

Öz

Serbest bölgeler, ihracatı teşvik etmek ve ülkenin büyümesine katkı sağlamak için kurulmuş özel istisnaların olduğu alanlardır. Serbest bölgelerdeki üretici ihracatçı firmaların yapacakları ihracat, ülke ihracatına da olumlu katkı yapacaktır. Çalışmada, Türkiye için 1988-2017 döneminde serbest bölgelerden yapılan ihracat ile toplam ihracat ilişkisi araştırılmıştır. Serilerin I 1 ve I 0 olmasından dolayı ARDL sınır testi analizi yapılmıştır. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Uzun dönemde, serbest bölgeler ihracatında %1’lik bir artışın toplam ihracatı %0,86 arttıracağı, kısa dönemde serbest bölgeler ihracatında %1’lik bir artışın toplam ihracatı %0,22 arttıracağı hesaplanmıştır. Serbest bölgelerden yapılan ihracatın Türkiye’nin toplam ihracatına özellikle uzun dönemde olumlu katkı yaptığı sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Serbest Bölgeler, İhracat, Eş Bütünleşme, ARDL Sınır Testi

Kaynakça

• • Acar, S. ve Karakaş, G. (2017), Dünyada ve Türkiye’de Serbest Bölgeler, Marmara İktisat Dergisi, 1(1), 21-35.
• • Ağaç, G., Baki, B., Peker, İ., ve Ar, İ. M. (2015), “Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerini Kullanarak Serbest Bölge Yer Seçimi: Doğu Anadolu Bölgesi Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisa- di ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1).79-114.
• • Arslaner, H., ve Çobanoğlu, S. (2016), “Serbest Bölgelerde Ver- gi Avantajları”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), 1-14.
• • Bakan, S. ve Gökmen, S. (2014), “Serbest Bölgeler ve Dış Tica- ret İlişkisi: Gaziantep Serbest Bölgesi Örneği”, Elektronik Sos- yal Bilimler Dergisi, 13(51), 34-51.
• • Çetinkaya, Ö., ve Bektaş, N. B. (2014), “Serbest Bölgeler ve Ekonomik İşlevleri Yönüyle Değerlendirilmesi”. International Journal of Social Inquiry, 7(2). 53-70.
• • Danacı, T., ve Koçtürk, O. M. (2017), “Türkiye Serbest Bölgele- rinin Kümeleme Analizi İle Karşılaştırılması”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 383-402.
• • Demirci, A., ve Tarhan, D. B. (2016), “Serbest Bölgelerin Dış Ticaretteki Önemi Ve Türkiye’deki Serbest Bölgelerin Etkinlik- lerinin Veri Zarflama Analizi İle İncelenmesi”, Toros Üniversitesi İisbf Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 31-53.
• • Ekonomi Bakanlığı, https://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/ home/yatirim/serbestBolgeler/
• • Öncel, A. ve Demirtaş, Ş. C. (2017), “Serbest Bölgelerin Dış Ticarete Etkileri: Türkiye Üzerine ARDL Modeli İle Ampirik Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (1), 65-82.
• • Öncel, A., ve Demirtaş, Ş. C. (2016), “Serbest Bölgelerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği (2000-2016)”. Sakarya Ün. İşletme Fak. 3. Uluslararası İşletme Öğrencileri Kongresi, Kongre Kitabı, 2.Cilt; 25-35.
• • Paksoy, S. ve Güllü, M. (2011), “Serbest Bölgeler Üzerine Bir Araştırma: Gaziantep Örneği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergi- si, 10(35), 113-133.
• • Pesaran, M. H., Shin,Y., Smith, R.J. (2001), “Bounds Testing Approaches To The Analysis Of Level Relationships.” Journal Of Applied Econometrics, s:16.3, ss.289-326.
• • Rad, S. T., Gülmez, Y. S., ve Kocaoğlan, K. (2016), “Serbest Bölgelerin Kalkınmaya Etkileri: Mersin Serbest Bölgesi”, Aka- demik Bakış Dergisi, Sayı: 55 Mayıs - Haziran 2016, 288-305.
• • Resmi Gazete, (1985), 15.06.1985 tarih 18785 sayılı Resmi Ga- zete, Serbest Bölgeler Kanunu, http://www.resmigazete.gov.tr/ main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18785. pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18785.pdf
• • Sevil, A. ve Gültekin-Karakaş, D. (2017), “Dünyada ve Türki- ye’de Serbest Bölgeler”, Marmara İktisat Dergisi, 1(1), 21-35.
• • Tunalı, H., ve Manga, S. (2017), “Euro/Dolar Paritesinin Türki- ye’de Konumlu Serbest Bölgelerin İhracatı Üzerindeki Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”., İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4,(2), 35-54.
• • Tümenbatur, A. (2012), “Serbest Bölgeler Ve Türkiye Ekonomi- sine Katkıları Üzerine Bir Değerlendirme”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 339-356.
• • Türkiye İstatistik Kurumu, Dış Ticaret İstatistikleri, www.tuik. gov.tr
• • Uzay, N. ve Tıraş, H. (2009), “Serbest Bölgelerin Ekonomik Et- kileri: Kayseri Serbest Bölgesi İçin Bir Uygulama”, Erciyes Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (1), 247-277.