Dış Ticarete Konu Eşyanın Vergilendirilmesinde Gümrük Kıymetinin Rolü, Beyanı ve Kontrolü

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 19, 10 - 24, 30.03.2020

Muhammet Kaya Alper Doğan

Öz

Gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesindeki esas ve oranlar üzerinden alınan gümrük vergisi, uluslararası ticarete konu eşyanın ithali ya da ihracına bağlı olarak tahsili öngörülen vergilerden sadece birini oluşturmaktadır. Her ne kadar gümrük tarifesindeki esas ve oranlar üzerinden alınsa da gümrük vergisinin hesaplanmasında belirleyici temel unsurlardan biri de bu verginin matrahını oluşturan eşyanın gümrük kıymetidir. Eşyanın gümrük kıymeti esasen gümrük vergisinin matrahını oluşturmakla birlikte diğer gümrük vergilerinin matrahlarının tespitinde de önemli bir belirleyicidir. Bu çerçevede, alınacak gümrük vergilerinin eksiksiz tahsil edilebilmeleri ve bu kapsamda bir dış ticaret politikası aracı olarak kendilerinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilmeleri de gümrük kıymetinin doğru, gerçek ve belirlenen usullere uygun olarak tespitini gerekli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Gümrük, Vergi, Gümrük Kıymeti

Kaynakça

• Referans 1 Ancın Cihat, Gümrük Kıymeti ve Tespit Yöntemleri, Gümrük Müfettişleri Derneği Yayını, Yayın No: 5, 1997.
• Referans 2 Atan Turhan, Türkiye-Avrupa Topluluğu Gümrük Birliği ve Gümrük Mevzuatı, Gümrük Müfettişleri Derneği, Yayın No: 4.
• Referans 3 Atasorkun Ahmet, Yurdakul Gökhan, Gümrük Kıymeti Teori ve Uygulama, Ankara: Pulat Basımevi, 2015.
• Referans 4 Çelik Binnur, Gümrük Vergisi Hukuku, Ankara: İmaj Yayıncılık, 1999.
• Referans 5 Dünya Gümrük Örgütü Gümrük Kıymeti DTÖ Anlaşması ve Gümrük Kıymeti Teknik Komitesi Çalışma Metinleri, (çev. Didem Alptekin Yılmaz), Ankara: DGÖ Gümrük İşbirliği Konseyi, Gümrük Müsteşarlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, 2009a.
• Referans 6 Dünya Gümrük Örgütü Gümrük Kıymeti - Temel Düzey Gümrük Kıymet Eğitimi, (çev. Didem Alptekin Yılmaz), Ankara: DGÖ Gümrük İşbirliği Konseyi, Gümrük Müsteşarlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, 2009b.
• Referans 7 Gelir Paketi Kıymet Kontrolü Uygulama Kılavuzu, Ankara: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, 2014.
• Referans 8 Gümrük Kıymeti Kontrolü El Kitabı, (çev. Beyazıt Balcı), Ankara: Gümrük İşbirliği Konseyi, Maliye Bakanlığı APK Kurulu Başkanlığı, Yayın No: 1993/333, 1993.
• Referans 9 Kızılay Fatma Sultan, Gümrük Vergilerinin Tahsilat Süreci, Yaşanan Sorunlar ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Uzlaşma Müesseseleri, Uzmanlık Tezi, Gümrük Müsteşarlığı, Ankara 2011.
• Referans 10 Nadaroğlu Halil, Kamu Maliyesi Teorisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 11. B., 2000.
• Referans 11 Oxford Dictionaries, “Dictionary”, https://en.oxforddictionaries.com, (Erişim tarihi: 23.12.2017).
• Referans 12 Rosenow Sheri, O'shea Brian J., A Handbook On The WTO Customs Valuation Agreement, Cambridge University Press, 2010.
• Referans 13 Selen Ufuk, Gümrük İşlemleri (Tüm Yönleriyle), Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım, 2. Baskı, 2009.
• Referans 14 Selen Ufuk, Gümrük İşlemleri ve Vergilendirilmesi, Bursa: Ekin Basım yayın Dağıtım, 2014.
• Referans 15 Tokatlıoğlu Mircan Yıldız, “Türkiye’de Dış Ticaretin Vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (10), (2005), s. 46 - 72.
• Referans 16 Tuncer Selahattin, Gümrükler ve Gümrük Vergileri, Ankara: Yaklaşım Yayınları, 2001.
• Referans 17 World Customs Organization, “WCO Learning Platform - The WCO Customs Learning and Knowledge Community”, http://clikc.wcoomd.org, (Erişim tarihleri: 25.04.2014 ve 23.12.2017).