Türkiye ’de Vergi Gelirleri ve Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi (1988-2010)

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 56 - 64, 03.02.2014

Sevinç Yaraşır Tülümce

Öz

Vergilerin amacı kamu harcamalarını finanse etmek ve maliye politikası amaçlarına ulaşmaktır. Maliye politikası amaçları arasında ekonomik istikrara ulaşma, gelir dağılımında adaleti sağlama ve büyümeyi gerçekleştirme yer almaktadır. Bu sebeple, vergilerin ekonomi üzerinde yarattığı etkiler politika yapımcıları ve ekonomistler için önemlidir. Vergilerin özellikle ekonomik büyüme açısından analizinde, vergilerin kompozisyonunu göz önüne almak gerekmektedir. Bu çalışmada, Türkiye için 1988-2010 periyodunda dolaylı ve dolaysız vergi gelirleri ile GSYİH arasındaki ilişkinin ampirik analizi Johansen Eş-bütünleşme ve Granger Nedensellik testleri ile gerçekleştirilmektedir. Granger nedensellik testleri uzun dönemde değişkenler arasında bir nedensellik ilişkisinin olmadığını gösterirken, Johansen test bulguları dolaylı vergilerle büyüme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dolaylı Vergiler, Dolaysız Vergiler, , Büyüme, Türkiye

Kaynakça

• Acosta-Ormaechea, S. ve Yoo, J. (2012), “Tax Composition and Economic Growth: A Broad Cross-Country Perpective”, IMF Working Paper, WP/12/257, 1-36.
• • Açıkgöz, Ş. (2006), “Türkiye’de Vergi Gelirleri, Vergi Yapısı ve İktisadi Büyüme İlişkisi: 1968-2006”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 19, Sayı: 68, 91-113.
• • Adereti, S.A., Adesina, J.A. ve Sanni, M.R. (2011), “Value Added Tax and Economic Growth of Nigeria”, Eurupean Journal of Humanities and Social Sciences, 10(1), 456-471.
• • Arısoy, I., Ünlükaplan, I. (2010), “Tax composition and growth in Turkey: An Empirical Analysis”, International Research Journal of Finance and Economics, 59, 51–61.
• • Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2006), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, Sayı: 150, Ocak-Haziran, 79-89.
• • Engen, E.M. ve Skinner, J. (1996), “Taxation and Economic Growth”, NBER Working Paper, No: 5826.
• • Erdoğan, E., Topçu, M. ve Bahar, O. (2013), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Finans Politik Ekonomik Yorumlar, 50 (576), 99-119.
• • Ferede, E. ve Dahlby, B. (2012), “The Impact of Tax Cuts on Economic Growth: Evidence From The Canadian Provinces”, National Tax Journal, 65 (3), 563-594.
• • Gemmel, N., Kneller, R. (2001), “The Impact of Fiscal Policy on Long Run Growth”, European Economy, 1, 99–129.
• • Granger, Clive. W. J. (1988), “Some Recent Developments In a Concept of Causality”, Journal of Econometrics, 39, 199-211.
• • Ilaboya, O.J. ve Mgbame, C.O. (2012), “Indirect Tax and Economic Growth”, Research Journal of Finance and Accounting, Vol: 3, No: 11, 70-82.
• • Johansen, Soren (1998), “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
• • Kalkınma Bakanlığı, Sosyal ve Ekonomik Göstergeler.
• • Karagianni S., Pempetzoglou M.ve Saraidaris, A. (2009), “Average Tax Rates and Economic Growth: A Non-Linear Causality Investigation for the USA”, 8th Annual European Economics and Finance Society (EEF S) Conference, Warsaw, Poland, 4-7 June, available online at: www.eefs.eu/ conf/Warsaw/Papers/601a.doc.
• • Katz, C. J., Mahler, V.A. and Franz, M. G. (1983), “The Impact of Taxes on Growth and Distribution in Developed Capitalist Countries: A Cross-National Study”, American Political Science Review , 77 (4), 871–886.
• • Kneller, R, Bleaney, M.F., ve Gemmell, N. (1999), “Fiscal policy and growth: Evidence from OEC D Countries”, Journal of Public Economics, 74, 171-190.
• • Koch, S.F, Schoeman, N.J. ve Van -Tonder, J, J. (2005), “Economic Growth and The Structure of Taxes in South Africa: 1960-2002”, South African Journal of Economics, 73 (2), 190-210.
• • Kuştepeli, Y. Ve Bilman, M. (2009), “Türkiye’de Vergiler ve Büyüme Arasındaki Uzun Dönem İlişkisi”, İşletme Fakültesi Dergisi, 10(1), 119-130.
• • Mucuk, M. ve Alptekin V. (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006)”, Maliye Dergisi, Sayı: 155, 159-174.
• • Musanga, B. (2007), “Effects of taxation on economic growth (Uganda’s experience: 1987-2005)”, Unpublished Misc Qualitative Economics. University of Makerere.
• • Mutaşcu, M.I. ve Danuletiu, D. C. (2011), “Taxes and Economic Growth in Romania. A Var Approach”, Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 13(1), 94-105.
• • Mutlu, A. ve Çelen, M. (2012), “Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Türk Mali Sistemi İçerisindeki Yeri: Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Sonuçları”, TÜSİA D, Yayın No: 2012-10/532, 2-96.
• • Miller, S.M., and Russek, F.S. (1997), “Fiscal Structures and Economic Growth: International Evidence”, Economic Inquiry, 35, 603-613.
• • Poterba, J. M., Rotemberg, J. J., & Summers, L. H. (1986), “A Tax-based Test for Nominal Rigidities”, The American Economic Review, 76 (4), 659-675.
• • Poulson, B. W. Ve Kaplan, J.G. (2008), “State Income Taxes and Economic Growth”, Cato Journal, 28 (1), 53-71.
• • Scarlett, H.G. (2011), “Tax policy and Economic Growth in Jamaica”, Bank of Jamaica Working Paper.
• • Siverekli Demircan, E. (2003), “Vergilemenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İİ BF Dergisi, Sayı: 21, Temmuz-Aralık, 97-116.
• • Temiz, D. (2008), “Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960-2006 Dönemi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir, 2-18.
• • Turan, T. (2008), “Maliye Politikası Araçlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Bir Literatür İncelemesi”, Sayıştay Dergisi, 69, 17-35.
• • Umutlu, G., Alizadeh, N. ve Erkılıç, A.Y. (2011), “Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri”, Uludağ Üniversitesi İİ BF Dergisi, Cilt. XXX, Sayı: 1, 75-99.
• • Zipfel, F. (2012), “The İmpact of Tax Systems on Economic Growth in Europe”, DB Research, 1-12.