Türk Hukukunda Hâkimiyet Sözleşmeleri

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 21, 44 - 53, 30.09.2020

Mustafa Yavuz

Öz

Alman hukukunda “konzern”, Birleşik Krallık hukukunda da “group of companies” şeklinde isimlendirilen “şirketler topluluğu”, Türk hukukunda ilk defa 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Anılan Kanuna göre hâkim şirkete doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan şirketler, onunla birlikte şirketler topluluğunu oluşturur. Şirketler topluluğu fiili olarak oluşabileceği gibi sözleşmesel olarak da oluşabilir. Sözleşmeye dayalı şirketler topluluğu ise bir ticaret şirketi ile diğer şirketler arasında borçlar hukukuna göre akdedilen bir hâkimiyet sözleşmesiyle meydana gelir. Söz konusu sözleşme ile hâkim şirket, bağlı şirketi hâkimiyeti altında tutabilmekte ve bu şirkete bağlayıcı talimat verme yetkisine sahip olmaktadır. Hâkimiyet sözleşmesinin geçerli olabilmesi için ilgili sözleşmenin bağlı şirketin genel kurulunca onaylanması ve ticaret siciline tescil ve ilan ettirilmesi şarttır. Ancak, sözleşmenin geçersizliği, bu Kanun ile diğer kanunlardaki şirketler topluluğuna dair yükümlülüklere ve sorumluluklara ilişkin hükümlerin uygulanmasına engel oluşturmaz. İşte bu çalışmada, Türk hukukunda hâkimiyet sözleşmeleri detaylı olarak incelenmiş ve ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şirketler Topluluğu, Hâkim Şirket, Bâğlı Şirket, Hâkimiyet Sözleşmesi, Tescil

Kaynakça

• Bilgili, F. ve Demirkapı, E. (2013), Şirketler Hukuku, Bursa, Dora Yayınları.
• Çakır Çelebi, F. B. (2018). “Şirketler Topluluğunda Hâkim Teşebbüs”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 19-32.
• Çebi, H. (2014). İşletme Sözleşmeleri, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Çelik, A. (2017). Ticaret Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Çetiner, S. ve Bozkurt Yüksel, A. E. (2017). Ticari İşletme ve Şirketler Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Demirtaş, N. S. (2019). Bağlı Şirketin Borçlarından Dolayı Hâkim Şirketin Sorumluluğu, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi.
• Dinç, S. (2017). Ticaret Hukuku Bilgisi (Ticari İşletme, Şirketler Hukuku), Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Eriş, G. (2017). Ticari İşletme ve Şirketler-II, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz Usluel, A. E. (Ocak 2012). “Şirketler Topluluğunda Denkleştirme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 18, Sayı 2, 281-310.
• Karahan, S. ve Giray, R. E. (2012). Şirketler Hukuku, Konya, Mimoza Yayınları.
• Pala, G. (2019). Anonim Şirketler Hukukunda Hâkim Şirket Yönetim Kurulu Üyesinin Bilgi Alma Hakkı, İstanbul, Koç Üniversitesi.
• Poroy, R., Tekinalp, Ü. ve Çamoğlu, E. (2017), Ortaklıklar Hukuku II, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Pulaşlı, H. (2013). Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Sancak, H. (2019). Hâkimiyet Sözleşmesi – Hakların Donması – Şirketler Grubu – Şirketler Topluluğu ve Holding Şirket.
• Süsoy, E. (2014). Hâkimiyet Sözleşmeleri, (http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/hakimiyet-sozlesmeleri/).
• Şener, O. H. (2015). Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Mülga Yasalar (07/06/1956). 6762 sayılı mülga Türk Ticaret Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (9353 sayılı).
• T.C. Yasalar (14/02/2011). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (27846 sayılı).
• Tekinalp, Ü. (2013). Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Ankara, Vedat Kitapçılık.
• Ticaret Bakanlığı (27/01/2013). Ticaret Sicili Yönetmeliği. Ankara: Resmi Gazete (28541 sayılı). Ticaret Bakanlığı (28/12/2012). Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik. Ankara: Resmi Gazete (28481 sayılı).
• Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Adalet Komisyonu Raporu, Esas No:1/324, S.Sayısı:96.
• Yanlı, V. (2013). “Hâkimiyet Sözleşmeleri”, Regesta, Cilt 3, Sayı 1, 3-18.
• Yılmaz, A. ve Dülgerler, M. (2016). “Hâkimiyet Sözleşmelerinde Tarafların Sorumluluk ve Yükümlülükleri”, GSI Articletter, 179-190.