Şahsî Eşyayı Gümrük Vergilerinden Muafen Serbest Dolaşıma Sokmak İçin Türk Vatandaşlığı Şartı ve Yabancıların Durumu

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 22, 12 - 31, 31.12.2020

Ahmet Onur Çataklı

Öz

Gümrük vergileri, eşya üzerinden alınan objektif vergilerden olsa da bazı muafiyetlerden sadece bazı kişiler faydalanabilmektedir. Gerçek kişilere ait şahsî eşyanın gümrük vergilerinden muafen serbest dolaşıma sokulmasında da kişinin hukukî statüsü önemli olabilmektedir. Gerçek kişilere ait şahsî eşyanın muafen serbest dolaşıma sokulabildiği bazı hâllerde Türk vatandaşlığına sahip olma şartı aranabilmektedir. Dahası ilgili kişinin Türk vatandaşlığını kazanma yolu ve çok vatandaşlığa sahip olması da önemli olabilmektedir. Yabancılar kural olarak Türk vatandaşlığı şartının arandığı muafiyet hükümlerinden faydalanamazlar. Öte yandan, bazı yabancılara ilişkin özel düzenlemelerde konuyla ilgili hükümlere de bakmak gerekir. İşbu çalışmada da gerçek kişiye ait şahsî eşyaların gümrük vergilerinden muafen serbest dolaşıma sokulmasında Türk vatandaşlığı şartı ve kapsamı incelenmekte ve yabancıların meseleyle ilgili durumları ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gümrük Vergileri, Yabancılar, Vergi Muafiyeti, Vatandaşlık

Kaynakça

• Asar, A. (2020), Yabancılar Hukuku, 6. Baskı, İstanbul, Seçkin Yayıncılık.
• Aybay, R. (2010), Yabancılar Hukuku, 3. Baskı, İstanbul, 2010.
• Aybay, R. (2010), Yabancılar Hukuku, 3. Baskı, İstanbul, 2010.
• Derdiyok, T. (2013), Dış Ticarette Vergi ve Mali Yükümlülükler, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Doğan, V. (2014), Türk Vatandaşlık Hukuku, 12. Baskı, Ankara, Savaş Yayınevi.
• Çiçekli, B. (2016), Yabancılar Hukuku, Güncellenmiş 6. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Ekşi, N. (2015), Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Beta Yayınları.
• Göğer G. (1989), Yabancılar Hukuku, Üçüncü Bası, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Güngör, G. (2017), Tâbiiyet Hukuku, 5. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “Ahıska Türkleri” konulu, 27/8/2009 tarih ve 2009/91 sayılı Genelgesi, https://ticaret.gov.tr/data/5d483ce013b8762b40ceaecf/40609ff11a7b4946482370dbc739cb1b.pdf
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “Diplomatik Muafiyetler” konulu 9/2/2015 tarih ve 2015/10 sayılı Genelgesi, https://ticaret.gov.tr/data/5d483f6c13b8762b40ceaeec/e65fcfe1b5c856d473f77275af5578a2.pdf
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “NATO SOFA Anlaşması Kapsamı Eşya” konulu 6/10/2016 tarih ve 2016/11 sayılı Genelgesi, https://ticaret.gov.tr/data/5d483f6c13b8762b40ceaeec/e65fcfe1b5c856d473f77275af5578a2.pdf Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “İthalat Tebliğleri” konulu, 20/11/2012 tarih ve 2012/35 sayılı sayılı Genelgesi, https://ticaret.gov.tr/data/5d483e2b13b8762b40ceaed9/c79ef1e1e53b781fa86f1d9d101c3f42.pdf
• Koca Çörtoğlu, S. (2016), “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uyarınca Yabancıların Türkiye’de İkameti ve Uzun Dönem İkamet İznine İlişkin Değerlendirmeler”, Ankara Barosu Dergisi, (2), 43-88.
• Kort, B S. (2017), Nato Mensuplarının Hukukî Statüsü, Yüksak Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lexpara Danıştay Kararları, https://www.lexpera.com.tr/ictihat
• Mutluer, K. (2011), Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 3. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi
• Nomer, E. (2016), Türk Vatandaşlık Hukuku, 22. Bası, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Reçber, K. (2011), Diplomasi ve Konsolosluk Hukuku, Bursa, Dora Yayınları.
• Ruhi, A.C. ve Toker, A. G. (2017), Türkiye Cumhuriyeti’nin Taraf Olduğu Milletlerarası Özel Hukuku İle İlgili Bazı Çok Taraflı Uluslararası Sözleşmeler, 5. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Saygılıoğlu, N. ve Akçin R. (2015), Dış Ticaret ve Gümrük, Ankara, Cem Yayınevi.
• T.C. Kararlar (27/1/1981), Göçmen İşçinin Hukuki Statüsü Hakkında Avrupa Sözleşmesinin Onaylanmasına Dair Karar, Ankara: Resmî Gazete (17233 sayılı).
• T.C. Kararlar (24/12/1984), Diplomatik ilişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi'ne Katılmamıza Dair Karar, Ankara: Resmî Gazete (18615 sayılı).
• T.C. Kararlar (31/12/1996), İthalat Rejim Kararı, Ankara: Resmî Gazete (22510 sayılı mükerrer).
• T.C. Kararlar (8/7/2004), Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmenin Bildirimler ve Çekince ile Onaylanmasına Dair Karar, Ankara: Resmî Gazete (25516 sayılı).
• T.C. Kararlar (6/1/2000), Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İki Ülke Vatandaşlarına İlave Kolaylıklar Tanınmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanması Hakkında Karar, Ankara: Resmî Gazete (23928 sayılı).
• T.C. Kararlar (7/10/2009), 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar, Ankara: Resmî Gazete (27369 sayılı).
• T.C. Kararlar (9/1/2016), 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar, Ankara: Resmî Gazete (29588 sayılı).
• T.C. Kararnameler (27/9/1975), Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesine Katılmamız Hakkında Kararname, Ankara: Resmî Gazete (15369 sayılı).
• T.C. Tebliğler (6/6/2017), Gümrük Muafiyeti Tebliği (Seri No: 2), Ankara: Resmî Gazete (30088 sayılı).
• T.C. Tebliğler (22/4/2011), Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1), Ankara: Resmî Gazete (27913 sayılı).
• T.C. Yasalar (21/3/1950), Birleşmiş Milletlerim Ayrıcalık ve Muafiyeltlerine Dair Sözleşme’ye Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin Katılması Hakkında Kanun, Ankara: Resmî Gazete (7462 sayılı).
• T.C. Yasalar (20/3/1954), Kuzey Atlantik Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında, Kuvvetlerinin Statüsüne Dair Sözleşme’nin Kabulüne Dair Kanun, Ankara: Resmî Gazete (8663 sayılı).
• T.C. Mülga Yasalar (19/3/1982), 2641 sayılı Afganistan'dan Pakistan'a Sığınan Türk Soylu Göçmenlerin Türkiye'ye Kabulü ve İskânına Dair Kanun, Ankara: Resmî Gazete (17638 sayılı).
• T.C. Yasalar (5/9/1961), Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşmenin Onaylanması Hakkında Kanun, Ankara: Resmî Gazete (10898 sayılı).
• T.C. Yasalar (23/7/1965), 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Ankara: Resmî Gazete (12056 sayılı).
• T.C. Yasalar (11/7/1992), 3835 sayılı Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Kabulü ve İskânına Dair Kanun, Ankara: Resmî Gazete (21281 sayılı).
• T.C. Yasalar (4/11/1999), 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Ankara: Resmî Gazete (23866 sayılı).
• T.C. Yasalar (26/9/2016), 5543 sayılı İskân Kanunu, Ankara: Resmî Gazete (26301 sayılı).
• T.C. Yasalar (12/6/2009), 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Ankara: Resmî Gazete (27256 sayılı).
• T.C. Yasalar (11/4/2013), 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Ankara: Resmî Gazete (28615 sayılı).
• T.C. Yönetmelikler (6/4/2010), Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, Ankara: Resmî Gazete (27544 sayılı).
• T.C. Yönetmelikler (22/10/2014), Geçici Koruma Yönetmeliği, Ankara: Resmî Gazete (29153 sayılı).
• T.C. Yönetmelikler (17/3/2016), Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, Ankara: Resmî Gazete (31127 sayılı).
• T.C. Yönetmelikler (7/10/2019), Gümrük Yönetmeliği, Ankara: Resmî Gazete (27369 sayılı).
• T.C. Yönetmelikler (14/5/2020), Yurtdışı Daimi Görevlere Atanacak Personel Hakkında Yönetmelik, Ankara: Resmî Gazete (31127 sayılı).
• Tiryakioglu, Bilgin. (2006), “Multiple Citizenship and its Consequences in Turkish Law”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 3(1), 1-16.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri, https://sozluk.gov.tr/
• Tütüncübaşı, U. (2011), “Türk Vatandaşlığından Çıkma ve 6304 Sayılı Kanun Kapsamında Türk Vatandaşlığından Çıkanların Hakları (Yeni “Mavi Kart” Uygulaması)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13 (2) , 153-194. Yalçın Usal, S. (2010), “Türklerde Çeyiz Sandığının Kullanımı ve Geleneksel Süslemeleri”, ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD) , 1 (1) , 157-167.
• Yüce, M. ve Çelikkaya, A. (2016), Örnek Uygulamalarla Gümrük Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Bursa, Dora Yayıncılık