Almanya’nın Türkiye’den İthalatı: Makroekonomik Faktörlerin Rolü

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 38, 81 - 94

Barış Ülker

https://doi.org/10.70490/gumrukticaretdergisi.1581499

Öz

Türkiye, Almanya’nın en önemli ticaret ortakları arasındadır. Bu önem doğrultusunda, çalışmada Almanya’nın Türkiye’den yaptığı ithalat analiz edilmiştir. 2001:Ç1-2024:Ç1 dönemini kapsayan çalışmada bağımlı değişken olarak Almanya’nın Türkiye’den yaptığı ithalat değeri kullanılırken, bağımsız değişkenler ise Almanya’nın kişi başına düşen GSYH’si, her iki ülkenin REDK’sı ve Brent petrol varil fiyatı kullanılmıştır. ARDL yöntemi ile yapılan eşbütünleşme analizi sonucunda, kısa dönemde Türkiye’nin REDK’sı hariç diğer bağımsız değişkenlerle bağımlı değişken arasında pozitif bir eşbütünleşme ilişkisi olduğu saptanırken, uzun dönemde tüm bağımsız değişkenler ile bağımlı değişken arasında pozitif bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca, veriler arasında hem tek yönlü hem de çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu saptanmıştır. Bu veriler, Türkiye’nin ihracatı için Almanya’nın kritik bir pazar olduğunu ortaya koymakta ve ticaret ilişkilerinin daha da geliştirilmesine yönelik adımların önemine vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

almanya, türkiye, ithalat, ardl

Germany’s Imports from Türkiye: The Role of Macroeconomic Variables

Öz

Türkiye is among Germany's most important trading partners. Therefore, Germany's imports from Türkiye have been analyzed in this study. The analysis covers the period from 2001:Q1 to 2024:Q1 and the dependent variable is the value of Germany's imports from Türkiye, while the independent variables are Germany's GDP per capita, REER of both countries, and the price of Brent crude oil per barrel. As a result of the cointegration analysis conducted using the ARDL method, it was found that in the short term, there is a positive cointegration relationship between the dependent variable and the other independent variables, except for Türkiye's REER. In the long term, a positive relationship was identified between the dependent variable and all independent variables. Additionally, both unidirectional and bidirectional causal relationships were observed among the data. These findings highlight that Germany is a critical market for Türkiye and emphasize the importance of taking steps to further develop trade relations.

Anahtar Kelimeler

germany, türkiye, import, ardl

Kaynakça

• Akça, H., Şahin, L., & Kaya, Z. (2016). “PESTEL Analizi” ile Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkilerinin İncelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 323-334.
• Alsamara, M., Mimouni, K., Barkat, K., & Kayaly, D. (2024). Can exchange rate policies and trade partners' income enhance the trade balance in Algeria? Evidence from the nonlinear ARDL model. International Journal of Emerging Markets, 19(5), 1135-1156.
• Asteriou, D. & Hall, S. G. (2021). Applied Econometrics (4th Ed.). ‎Bloomsbury Academic.
• Bal, H., & Demiral, M. (2012). Reel döviz kuru ve ticaret dengesi: Türkiye’nin Almanya ile Ticareti Örneği (2002.01-2012.09). Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 45-64.
• Bhat, J. A., & Bhat, S. A. (2022). On the dynamics of exchange rate pass-through: asymmetric evidence from India. International Journal of Emerging Markets, 17(8), 2110-2133.
• Callen, T. (2017). Gross Domestic Product: An Economy’s All. Finance & Development, 2017(5), 14-15. https://doi.org/10.5089/9781484320921.022
• Choi, C. H., Park, S. J., & Zhou, X. (2023). Will Exports Swing with Global Oil Prices, Inflation, and Real Exchange Rate? Insights from VECM Modeling. Korea Trade Review, 48(6), 101-125.
• Çayır, B., & Köse, Z. Türkiye-Almanya Arasındaki Endüstri İçi Dış Ticaret Yapısının Sektörlere Göre Değerlendirilmesi. Gümrük ve Ticaret Dergisi, 6(17), 63-84.
• Darvas, Z., (2021). Timely measurement of real effective exchange rates, (No. 15/2021). Bruegel Working Paper.
• DEİK, (2024). Almanya Bilgi Notu. https://www.deik.org.tr/uploads/almanya-bilgi-notu-haziran-2024-2.pdf
• Demirtaş, G. (2014). Türkiye ve Almanya Arasindaki Diş Ticaret Dengesinin Sinir Testi Yaklaşimiyla Incelenmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (43), 83-106.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057–1072. https://doi.org/10.2307/1912517
• Dinler, Z. (2016). Mikro Ekonomi. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Doğanlar, M., Bal, H., & Özmen, M. (2006). Türkiye ile Almanya arasındaki dış ticaretin ekonometrik analizi ve gümrük birliği sonrası karşılaştırma. İktisat İşletme ve Finans, 21(248), 50-65.
• Erkekoğlu, H., & Demir, A. N. 1990-2019 Dönemi Türkiye-Almanya Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. İzmir İktisat Dergisi, 38(4), 1052-1070.
• European Parliament, (2017). At a Glance: The Real Effective Exchange Rate in Euro Area Member States. Federal Ministry of the Interior and Community & Federal Office for Migration and Refugees, (2024). Migration Report of the Federal Government 2022. Berlin, https://doi.org/10.48570/bamf.fz.kurz.mb2022.en.2024.migrationreport.1.0
• Granger, C.W.J., (1969). “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, 37 (3), 424-438.
• Giusti, L. & Zoppè, A. (2017). The Real Effective Exchange Rate in Euro Area Member States. European Parliament. http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2017/602099/IPOL_ATA(2017)602099_EN.pdf
• Goldstein, M. & Khan, M. S. (1985). Income and Price Effects in Foreign Trade. In R. W. Jones, & P. B. Kenen (Eds.), Handbook of International Economics: Volume 2 (pp. 1041-1105). North Holland. https://doi.org/10.1016/S1573-4404(85)02011-1
• Hüseyni, İ. (2019). Türkiye’den Almanya’ya Yapılan İhracatın Analizi. Mukaddime, 10(1), 423-443.
• Keynes, J. M., (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money. London: Macmillan.
• Kripfganz, S., & Schneider, D. C. (2023). ARDL: Estimating autoregressive distributed lag and equilibrium correction models. The Stata Journal, 23(4), 983-1019.
• Li, R., (2021). Analysis of Oil Prices’ Impact on the economy and Industries. In J. Liang (Eds.) 2021 International Conference on Education, Humanities, Management and Information Technology (EHMIT 2021), (s. 356-363), Francis Academic Press.
• Lindenberg, S., & Frey, B. S. (1993). Alternatives, frames, and relative prices: A broader view of rational choice theory. Acta sociologica, 36(3), 191-205.
• Lo, M., Sawyer, W. C., & Sprinkle, R. L. (2007). The link between economic development and the income elasticity of import demand. Journal of Policy Modeling, 29(1), 133-140.
• Min, C. (2019). Applied Econometrics - A Practical Guide (1st Ed.). Routledge.
• Periwal, A. (2023). The Impact of Crude Oil Price Fluctuations on Indian Economy. International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology, 11(4), 3173-3202.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Qianqian, Z. (2011). The impact of international oil price fluctuation on China's economy. Energy Procedia, 5, 1360-1364.
• Özdemir, Y., & Aytekin, G. K. (2016). Avrupa Birliği AB Gümrük Birliği’nin Türkiye Ekonomisine Etkileri. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 45-59.
• Rødseth, A. (2004). Open Economy Macroeconomics. Cambridge University Press.
• Özdağ, M. E., Yeşilkaya, M., & Çabuk, Y. (2017). Türkiye-Almanya mobilya dış ticaretinin yapay sinir ağları ile tahmini. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(2), 136-143.
• Özmen, M., & Firikci, E. (2016). Gümrük Birliği Sonrası Almanya ve Türkiye Arasındaki İhracat Fonksiyonun Ekonometrik Tahmini. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 125-140.
• Sarkar, B., & Mathew, J. (2018). Causes of Indian Basket Crude Oil Price Fluctuations and Its Impact on Indian Economy. SDMIMD Journal of Management, 9(2), 9-22.
• Sultana, S., & Uddin, M. N. (2018). Global oil price and its economic impact in Bangladesh. Asian Business Review, 8(1), 41-48.
• TÜİK, (2024). İstatistiki Veri Portalı – Dış Ticaret. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Dis-Ticaret-104.
• Vaja, D., & Pathan, Y. Study on Impact of Crude Oil Prices on Indian Economy. Postgraduate Department of Business Management, 21(2), 36-43.
• Yildirim, A. E., & Saraç, T. B. (2022). Exchange rate volatility and Turkey-Germany bilateral trade: An asymmetry analysis. The Journal of International Trade & Economic Development, 31(5), 783-797.