Mobbing Against Women in Working Life: A Research in the Banking Sector

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 24, 255 - 282, 31.12.2018

Elif Özlem Aşkın Umur Aşkın

Öz

Anahtar Kelimeler

Mobbing, women, gender

Çalışma Yaşamında Kadına Yönelik Mobbing: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma

Öz

Mobbing,
çalışanların karşı karşıya kaldıkları önemli ve yaygın sorunların başında
gelmektedir. Kurbanın fiziksel ve ruhsal sağlığını bozan bu sorunla kadınlar,
erkeklere göre daha yaygın ve düzenli biçimde karşı karşıya kalmakta, daha
büyük sorunlar yaşamaktadırlar. Bu çalışmada, işyerinde mobbing kurbanı olmuş
kadınların özellikleri, çalışma yaşamında kadınlara yönelik gerçekleşen mobbing
eylemleri, bu eylemlerin oluşumu, yönü, sıklığı ve nedenleri kadınlar
üzerindeki etkileri ile birlikte incelenmektedir. Tokat ilinde bankacılık
sektöründe çalışan kadınlara yönelik alan çalışması yöntemi ile gerçekleştirilen
çalışma, kadına yönelik mobbingin yaygın ve toplumsal cinsiyetle yakından
ilişkili bir sorun olduğunu göstermektedir. Kadınlara yönelik mobbing sorununun
çözümü için, mobbingin genel nedenlerine yönelik önlemlerin yanı sıra
işyerlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini temel alan çözümlerin de üretilmesi
gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Kadın, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Akgeyik, T., Güngör, M., Uşen, Ş. ve Onay, U. (2006), “İşyerinde Psikolojik Taciz: Bankacılık Sektörüne İlişkin Bir Araştırma”; İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, 56 (2), s. 1-54Akgeyik, T., Güngör, M. ve Uşen, Ş. (2007), “Individual and Organizational Consequences of Mobbing in the Workplace: Case of Banking Sector in Turkey” Journal of Academy of Business and Economics, VII (3), s.150-157 Aktaş, A. (2014), “Çalışma Hayatında Kadınlara Karşı Psikolojik Taciz: Türkiye'deki Durum ve İşyerlerinde Sosyal Hizmet Odağında Önerilen Çözüm Mekanizmaları”, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 3(10), s.1-23Andersson, J. (2001), “European Parliament Report: On Harassment at the Workplaces, 2001/2339 INI, Eurepean Parliment”, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+REPORT+A5-2001-0283+0+DOC+PDF+V0//EN (04.04.2018)Atman, Ü. C. (2003), “Kadına Yönelik Şiddet; Cinsel Taciz / Irza Geçme”, Sted Dergisi, 12 (9), s.333- 335.Başaran, N. ve Nuroğlu, E. (2015), “İslami Finans Kurumlarında Kadın Çalışanlara Yönelik Tutumun Cam Tavan Sendromu Bağlamında Analizi”, Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), s.149-180Bayrak-Kök, S. (2006), “İş Yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu ve Nedenleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, s.433-448Beale, D. ve Hoel, H. (2010), “Workplace bullying, industrial relations, and the challenge for management in Britain and Sweden” European Journal of Industrial Relations, 16(2), s.101-118Björkqvist, K., Österman, K. ve Hjelt‐Bäck, M. (1994), “Aggression among University Employees”, Aggressive Behavior, 20(3), s.173–184Bingöl, B. (2007), İşyerinde Yıldırma (Mobbing) ve Yıldırma Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmirBurgess, C. (2003), “Gender and Salaries in Hotel Financial Management: It’s Still a Man’s World”, Women in Management Review, 18(1-2), s.50-59.Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2007), “Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), s.345-362Cooper-Jackson, J. (2001), “Women Middle Managers’ Perception of the Glass Ceiling”, Women in Management Review, 16(1), s.30-41Coyne, I., Chong, P. S.-L., Seigne, E., Randall, P. (2003), “Self and Peer Nominations of Bullying: An Analysis of Incident Rates, Individual Differences, and Perceptions of the Working Environment” European Journal of Work and Organizational Psychology, 12 (3), s.209-228Çobanoğlu, Ş. (2005), Mobbing İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş Yayınları, İstanbulÇögenli, M. Z. ve Asunakutlu, T. (2016), “Akademide Mobbing: Adım Üniversiteleri Örneği”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), s.17-32Çögenli, M. Z., Asunakutlu, T. ve Türegün, Z. N. (2017), “Gender and Mobbing: The Case of Turkey”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (3), s.109-121ÇSGB (2013), 2012 Yılı Faaliyet Raporu, Nisan 2013, Strateji Geliştirme Başkanlığı, AnkaraDavenport, N., Schwartz, R. D. ve Elliott, G. P. (2003) Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz, (Çev: O. C. Önertoy) Sistem Yayıncılık, İstanbul De Pedro, M. M., Sánchez, M I. S., Navarro, M. C. S. ve Izquierdo, M. G. (2008), “Workplace Mobbing and Effects on Workers’ Health”, The Spanish Journal of Psychology, 11 (1), s.219-227 Di Martino, V., Hoel, H. ve Cooper, C. L. (2003), “Preventing Violence and Harassment in the Workplace”, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/pubdocs/2002/109/en/1/ef02109en.pdf (04.04.2018) Di Pasquale, V. (2002), “Study Examines Mobbing at the Workplace”, https://www.eurofound.europa.eu/printpdf/observatories/eurwork/articles/study-examines-mobbing-at-the-workplace, (04.04.2018) Duffy, M., ve Sperry, L. (2007), “Workplace Mobbing: Family Dynamics and Therapeutic Considerations”, The Family Journal, 15(4), s.398-404Dunn, S. (2003), “What's going on with mobbing, bullying and work harassment internationally?”, http://workplacebullying.org/press/webpronews.html (04.04.2018) Dursun, S. ve Aytaç, S. (2011), “İşyerinde Şiddet Davranışlarının Çalışanlar Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama”, TİSK Akademi, 6(11), s.6-29Einarsen, S., Raknes, I. B. ve Matthiesen, S. B. (1994), “Bullying and Harassment at Work and Their Relationships to Work Environment Quality - An Exploratory Study”, European Work and Organizational Psychologist, 4 (4), s.381-401.Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C. L. (2004), “The concept of bullying at work: The European Tradition”, Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C. L. (Eds.), Bullying and Emotional Abuse in the Workplace: International Perspectives in Research and Practice, Taylor&Francis, London s.3-30Einarsen, S. ve Mikkelsen, E. G. (2004), “Individual effects of exposure to bullying at work”, Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C. L. (Eds.), Bullying and Emotional Abuse in the Workplace: International Perspectives in Research and Practice, Taylor&Francis, London, s.127-144Einarsen, S. Hoel, H. ve Notelaers, G. (2009), “Measuring exposure to bullying and harassment at work: Validity, factor structure and psychometric properties of the Negative Acts Questionnaire-Revised”, Work & Stress, 23 (1), s.24-44Einarsen, S. (2000), “Haressment and Bullying at Work: a Rewiev of The Scandinavian Approach”, Aggression and Violent Behavior, 5(4), s.379-401.Elmas, S. (2012), İşyerinde Mobbing ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkilerine İlişkin Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış, Yüksek Lisans Tezi, İstanbulEyüboğlu, D., İncir, G., Ilgaz, N. A., Fidan, E., İnce, Y. (2000), Bankacılık Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, KSSGM, AnkaraFernandes E. ve Cabral-Cardoso C. (2006), “The Social Stereotypes of the Portuguese Female and Male Manager”, Women in Management Review, 21(2), s.99-112.Ferrari, E. (2004), Raising Awareness on Mobbing: An EU Perspective, Daphne Programme, European CommissionGök, S. (2011), “Prevalance and Types of Mobbing Behaviour: A Research on Banking Employees”, International Journal of Human Sciences; 8 (1), s. 318-334Günel, Ö. D. (2010), “İşletmelerde Yıldırma Olgusu ve Yıldırma Mağdurlarının Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12 (3), s.37-65Güveyi, Ü. (2013), “Memur Disiplin Hukukunda Mobbing”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XVII (1-2), s. 1455-81Hollis, L. P. (2015), “Bully University? The Cost of Workplace Bullying and Employee Disengagement in American Higher Education”, Sage Open, April-June, s. 1–11İzmir, G. ve Fazlıoğlu, A. (2011), İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu, TBMM Basımevi, AnkaraILO, (1998), “Violence on the Job - a Global Problem”, http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_007970/lang--en/index.htm (04.04.2018)Karabacak-Aşır, S. ve Akın, G. (2014), “İlköğretim Okullarındaki Yıldırmaya (Mobbing) Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Bakış”, International Journal of Human Sciences, 11(1), s.584-602Karatuna I. ve Tınaz, P. (2010), İşyerinde Psikolojik Taciz, Sağlık Sektöründe Kesitsel Bir Araştırma, Ziraat Grup Matbaacılık A.Ş. Türk-İş, AnkaraKelly, D. J. (2006), “Workplace Bullying, Women and Workchoices, in Proceedings of Our Worklives”, National Conference on Women and Industrial Relations, 12-14 July, Brisbane, http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1024&context=artspapers, (04.04.2018)Lewis, J., Coursol, D. ve Wahl, K. H. (2002), “Addressing Issues of Workplace Harassment: Counselling the Targets”, Journal of Employment Counseling, 39(3), s.109-116Lewis, S. E. ve Orford, J. (2005), “Women’s Experiences of Workplace Bullying: Changes in Social Relationships”, Journal of Community & Applied Social Psychology, 15, s.29-47Leymann, H. (1996), “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), s.165-184Mercan, N. (2007), Örgütlerde Mobbingin Örgüt İklimiyle İlişkisine Yönelik Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya, Moreno-Jiménez, B., Muñoz, A. R., Salin, D. ve Benadero, M. E. M. (2008), “Workplace Bullying in Southern Europe: Prevalence, Forms and Risk Groups in a Spanish Sample”, International Journal of Organisational Behaviour, July- December,13 (2), s.95-109Namie, G. ve Namie, R. (2004), “Workplace Bullying: How to Address America’s SİLENT epidemic”, Employee Rights and Employment Policy Journal, 8 (2),s. 315-334.Namie, G. (2000), “U.S. Hostile Workplace Survey – 2000” Workplace Bullying Institute, http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2000.pdf (04.04.2018) Namie, G. (2003), “Workplace Bullying: Escalated Incivility”; Ivey Business Journal, November/December s. 1-6Nielsen, M. B. ve Einarsen, S. (2012) “Outcomes of Exposure to Workplace Bullying: A Meta-Analytic Review”, Work ve Stress, 26(4), s. 309-332Özen-Çöl, S. (2008), “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum, 19, s. 107-134Özkin, F. ve Reyhanoğlu, M. (2014), “Aile- İş- Yıldırma Girdabında Tükenen Kadınlar”, 13. National Business Congress, 8-10 May 2014, Marmara University Faculty of Business, Department of Management, Kemer-Antalya, s. 271-278Palaz, S. Özkan, S., Sarı, N., Göze, F., Şahin, N. ve Akkur, Ö. (2008), “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Bandırma Örneği”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi,10 (4), s. 41-58.Palaz, S. (2003), “Türkiye’de Cinsiyet Ayrımcılığı Analizinde Neo Klasik Yaklaşıma Karşı Kurumcu Yaklaşım: Eşitliği Sağlayıcı Politika Önerileri”, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (9), s. 87-109Rayner, C., Hoel, H. ve Cooper, C. L. (2002), Workplace Bullying: What Do We Know, Who Is to Blame and What Can We Do?, Taylor & Francis, LondonSalin, D. (2003a), “Ways of Explaining Workplace Bullying: A Review of Enabling, Motivating and Precipitating Structures and Processes in the Work Environment'', Human Relations, 56(10), s.1213-1232, https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10227/283/salin_HR_2003.pdf (04.04.2018) Salin, D. (2003b), “Bullying and Organisational Politics in Competitive and Rapidly Changing Work Environments”, International Journal of Management and Decision Making 4(1), s.35-46, https://helda.helsinki.fi/dhanken/bitstream/handle/10227/281/salin_IJMDM2003_final.pdf?sequence=3&isAllowed=y (04.04.2018)Salin, D. (2005), “Workplace Bullying Among Business Professionals: Prevalence, Gender Differences and the Role of Organizational Politics”. Pistes, 7(3), https://journals.openedition.org/pistes/3159 (04.04.2018) Shallcross, L., Sheehan, M. ve Ramsay, S. (2008), “Workplace Mobbing: Experiences in The Public Sector” International Journal of Organisational Behaviour, 13(2), s.56-70Taş, İ. E. ve Korkmaz, H. (2014), “Kamu Kurumlarında Mobbing: Kahramanmaraş Örneği”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2/1, s. 29-55Tınaz, P., Ergin, H. ve Bayram, F. (2008), Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Beta Yayınları, İstanbulTınaz, P., Gök, S. ve Karatuna, I. (2010), “Türkiye’de İşyerinde Psikolojik Taciz Oranının ve Türlerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”, Öneri, 9 (34), s.1-11Tınaz, P. (2011), İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), (3. Baskı), Beta Basım, İstanbulTopkaya-Sevinç, E. (2011), Mobbing With a Gender Perspective: How Women Perceive, Experience and Are Affected From It, Middle East Technical University, Unpublished Master Thesis, AnkaraTsuno, K., Kawakami, N., Inoue, A. ve Abe, K. (2010), “Measuring Workplace Bullying: Reliability and Validity of the Japanese Version of the Negative Acts Questionnaire”, Journal of Occupational Health, 52, s.216–226Tutar, H. (2004a), “İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), s. 101-128Tutar H. (2004b), İşyerinde Psikolojik Şiddet, Platin Yayınları, 3. Baskı, Ankara, Tye-Williams, S. ve Krone, K. J. (2015), “Chaos, Reports, and Quests: Narrative Agency and Co-Workers in Stories of Workplace Bullying”, Papers in Communication Studies, Paper 70, https://pdfs.semanticscholar.org/3dc7/aafbdbb44442d411588e694d6616d96edd8c.pdf (04.04.2018) Vartia, M. (1996), “The Sources of Bullying-Psychological Work Environment and Organizational Climate”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), s. 203-214.Vélez, M. L. R. (2011), Workplace Harassment: A Global Organizational Issue, http://quest.uprrp.edu/Quest_files/ProceedingsQ8/Concurrent_session_10/Workplace-Harassment.pdf (04.04.2018)Vie, T. L., Glasø, L. ve Einarsen, S. (2012), “How Does It Feel? Workplace Bullying, Emotions and Musculoskeletal complaints”, Scandinavian Journal of Psychology, 53(2), s.165-73 WBI (2017), U.S. Workplace Bullying Survey: Gender & Race, Workplace Bullying Institute, http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/2017/Gender.pdf (04.04.2018)Yılmaz, A., Ergun-Özler, D. ve Mercan N. (2008), “Mobbing ve Örgüt İklimi ile İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), s.334-357Zapf, D., Knorz, C. ve Kulla, M. (1996), “On the Relationship between Mobbing Factors, and Job Content, Social Work Environment, A Health Outcomes”; European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), s. 215-237Zapf, D. ve Gross, C. (2001), “Conflict Escalation and Coping with Workplace Bullying: A Replication and Extension”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 10 (4), s. 497-522.Zapf, D. (1999), “Organizational, Work Group Related and Personel Causes of Mobbing/Bullying at Work”. International Journal of Manpower, 20 (1/2), s.70-85.