On The Evaluation of Turkish Written Examinations of The Quality of Listening Skills of Students

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 50 - 59, 25.03.2019

Ali Göçer

Öz

Öğrencilerin Dinlediğini Anlama Yeterliklerinin Yazılı Sınavlarla Değerlendirilebilirliği Üzerine

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe eğitiminde
öğrencilerin dinlediğini anlama yeterliklerinin yazılı sınavlarla ölçülüp
değerlendirilebileceğinin farkındalığını kazandırmaktır. Bu amaçla örnek bir
çalışma üzerinden değerlendirme sürecinin akışı ve ölçme aracında yer
verilebilecek değerlendirme sorularına yer verilerek gerekli açıklamalarda
bulunulmuştur. Uygulamaya model olması açısından yazılı sınavlarda uygulanagelen
öğrencilerin okuduğunu anlama becerisini değerlendirmek üzere kullanılan metin
ve metin altı sorulara benzer şekilde yazılı formatında ses dosyası olarak
hazırlanmış dinleme metni ve dinlenilen metinle ilgili yazılı sınav kâğıdında
yer verilen metin altı soruları hazırlanmıştır. Öğrenme süreçlerindeki sistemli
eğitim etkinlikleriyle geliştirilmeye çalışılan dinleme becerisi ve dinlediğini
anlayabilme yeterliği yine sistemli uygulamalarla ölçülüp değerlendirilmesi
gerekir. Ancak ne yazık ki öğrencilerin dinleme ve dinlediğini anlama
yeterliklerinin geliştirilmesine ve değerlendirilmesine gereken önemin verilmediği
bilinen bir durumdur. Yapılandırmacı yaklaşım felsefesine uygun eğitim
programlarının uygulanmaya konulmasından sonra öğrencilerin dinleme becerisinin
gelişim durumunun belirlenmesinde kısmen de olsa süreç değerlendirme yaklaşımıyla
hareket ederek dereceli puanlama anahtarlarıyla değerlendirme yapan eğitimciler
bulunmaktadır. Ne var ki bu uygulama biçimi yaygınlık kazanmaması, nesnel
davranmama gibi durumlardan dolayı tam anlamıyla amaca hizmet edememekte ve
tamamlayıcı işlevini yerine getirememektedir. Bu çalışmada öğrencilerin
dinlediğini anlama yeterliklerinin dereceli puanlama anahtarı kullanılarak
süreç değerlendirme yaklaşımıyla değerlendirilmesi yanında tıpkı öğrencilerin
okuduğunu anlama becerisinin değerlendirilmesi gibi yazılı sınavlar
aracılığıyla ölçülüp değerlendirilebileceği uygulama örneğiyle gösterilmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, dinleme becerisi, anlama yeterliği, ölçme ve değerlendirme

Kaynakça

• Akyol, H. (1997). Okuma Metinlerindeki Soruların Sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 105, 10-17.Bahar, M.; Nartgün, Z.; Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2012). Geleneksel ve Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Çer, E. (2016). Türkçe Öğretiminde Etkinlikler. Ankara: Anı Yayıncılık.Çetin, B. (2014). Bilişsel Alan Davranışlarının Ölçülmesi (ss. 67-142), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (Editör: M. Gömleksiz ve S. Erkan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi (7. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.Doğan, N. (2016). Yazılı Yoklamalar (ss. 145-168), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (Editör: H. Atılgan). Ankara: Anı Yayıncılık.Göçer, A. (2016a). Türkçe Eğitimde Öğrenen Özerkliği ve Etkileşimli Sınıf Ortamı Tasarımının Önemi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 188-201.Göçer, A. (2016b). Lisansüstü Eğitim Gören Türkçe Öğretmenlerinin Yazılı Sınav Sorularının İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 23-37.Göçer, A. (2017). Türkçe Öğretmeni Özel Alan Yeterliklerinin Ölçme Değerlendirme Bileşenleri ve Performans Göstergeleri Bağlamında İncelenmesi. 8. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu: EYFOR-8 Bildiri Kitabı, ss.1015-1016, Ankara.Göçer, A. (2018). Türkçe Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.Gültekin, S. (2012). Performans Dayanaklı Değerlendirme (ss. 249-280), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (Editör: N. Çıkrıkçı Demirtaşlı). Ankara: Edge Akademi Yayınları.Kavcar, C.; Oğuzkan, F. ve Hasırcı, S. (2016). Türkçe Öğretimi (9. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma Eğitimi ve Konuşma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, XIII, 287-309.McMillan, J. H. (2015). Açık Uçlu Sorularla Değerlendirme (ss. 237-258), , çeviren: M. Alemdar), Sınıf İçi Değerlendirme (6. Baskıdan çeviri. Çeviri editörü: A. Arı). Konya: Eğitim Yayınevi.Nitko, A. J. (2016). Değerlendirme ve Öğretim Entegrasyonu için Planlama (ss. 105-129, çeviren: Serkan Özel), Öğrencilerin Eğitsel Değerlendirilmesi (6. Baskıdan çeviri. Çeviri editörleri: B. Bıçak, M. Bahar ve S. Özel). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Şahin, A. ve Aydın, G. (2009). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersi Dinleme Becerisini Farkındalıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Anket Geliştirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 454-464.Şimşek, H. A. (2004). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretiminde Konuşma Becerisinin Önemi ve Geliştirme Yolları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.Tekin, H. (1980). Okullarımızdaki Türkçe Öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim Yöntemleri - Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.Yaman, Ş. (2015). Dinleme Becerisinin Öğretimi (ss. 309-332), Dil Öğretimi (Editör: N. Bekleyen). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Yangın, B. (1999). İlköğretimde Türkçe Öğretimi: İlköğretimde Etkili Öğrenme ve Öğretme Öğretmen EL Kitabı (Modül 4). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.Yangın, B. (2002). İlköğretimde Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.