Türkiye’de Bağımsız Denetim Şirketlerinin Gelirlerini Etkileyen Unsurların Şeffaflık Raporlarının Analizi İle Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 168 - 180, 25.03.2019

Nusret Yazıcı

Öz

Son yıllarda birçok ülkede yaşanan finansal krizlerin, şirket skandallarının
ve yolsuzlukların arkasında yatan en önemli sebeplerden biri kuşkusuz
profesyonel, etik ve sorgulanabilir olmayan yönetim tarzlarıdır. Bu durum; kurumsal
yönetişim kavramının önemini geçmişe kıyasla daha belirgin olarak ortaya koymaktadır.
Kamuyu aydınlatma ve şeffaflığın artırılması hedefleri doğrultusunda, Aralık
2012’de Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşların (KAYİK) denetimini yapan
bağımsız denetim şirketlerine yıllık şeffaflık raporlarını Kamu Gözetim
Kurumu’na (KGK) bildirmeleri ve kendi internet sitelerinde yayınlamaları
zorunluluğu getirilmiştir. Güvence hizmeti veren bağımsız denetim şirketlerinin
faaliyetlerinin de şeffaflık ilkesi gereği raporlanması ve raporların
denetlenebilir olması bu işletmelere olan güven derecesini yükseltecektir. Bu
çalışmanın amacı; bağımsız denetim şirketlerinin denetim kalitesini etkileyen
unsurları 2015-2017 yılları şeffaflık raporlarından hareketle inceleyerek bir
model önerisi geliştirmektir. Araştırma sonucunda; şirket yaşı, ortak sayısı,
sorumlu denetçi sayısı ve denetim sayısı değişkenleri bir bütün olarak ele
alındığında 2016 ve 2017 yılları için denetim gelirinin sırasıyla %28,8’ini ve
%43,7’sini açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim Şirketleri, Denetim Kalitesi, Şeffaflık Raporları

The Determination of The Factors Effecting The Revenues of Independent Audit Firms in Turkey Through The Analysis of Transparency Reports

Öz

One of the most important reasons behind the financial
crises, corporate scandals and corruption in many countries in recent years is
undoubtedly non-professional, unethical and non-questionable management styles.
This situation shows the importance of the concept of corporate governance more
clearly in comparison with the past. In line with the objectives of public
disclosure and transparency enhancement, in December 2012, independent auditing
firms that audit the Public Benefit Organizations have been required to report
their annual transparency reports to the Public Oversight Authority and publish
them on their own websites. The reporting of the activities of the independent
audit firms rendering the guarantee services in accordance with the principle
of transparency and the fact that these reports can be audited will increase
the level of trust in these firms. The purpose of this study is to develop a
model proposal by examining the factors that affect the auditing quality of
independent audit firms in accordance with the transparency reports of the
years 2015-2017. As a result of the research, when the variables of  the company age, the  number of partners, the number of responsible
auditors and the number of inspections are taken as a whole, it accounts for
28.8% and 43.7% of the audit revenue for 2016 and 2017, respectively.

Anahtar Kelimeler

Independent Audit Firms, Audit Quality, Transparency Reports

Kaynakça

• KaynakçaArı, M. (2009), “Finansal Raporlama Skandalları ve Mali Tabloların Güvenirliliği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, s. 409-420.
• Bedard, J. C., Johnstone, K. M. ve Smith, E. F. (2010), “Audit Quality Indicators: A Status Update on Possible Public Disclosures and Insights from Audit Practice”, Current Issues in Auditing, 4(1), s. 12–19.
• Chen, Y., Saffar, W. ve Srinidhi, B. (2017), “Does Audit Quality Affect Firmss Debt Financing Choices?, SSRN Electronic Journal, https://www.researchgate.net/publication/320480051_Does_Audit_Quality_Affect_Firmss_Debt_Financing_Choices, (20.10.2018).
• Cohen, J. R., Hoitash, U., Krishnamoorthy, G. ve Wright, A. M. (2014), “The Effect of Audit Committee Industry Expertise on Monitoring the Financial Reporting Process”, The Accounting Review, 89(1), s. 243-273.
• Čular, M. (2014), “Transparency of Audit Firms in Croatia, World Academy of Science, Engineering and Technology”, International Journal of Economics and Management Engineering, 8(3), s. 694-698.
• Deumes, R., Schelleman, C., Bauwhede, H. V. ve Vanstraelen, A. (2012), “Audit Firm Governance: Do Transparency Reports Reveal Audit Quality?”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 31(4), s. 193-214.
• Erdoğan, S. ve Kutay, N. (2016), “Türkiye’de Bağımsız Denetim Şirketlerinin Karakteristiklerinin Bağımsız Denetim Gelirleri Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), s. 105-122.
• Field, A. (2009), Discovering Statistics Using Spss (and Sex and Drugs and Rock 'n' roll), 3. Baskı, Sage Publications, Londra.
• Fu, Y., Carson, E. ve Simnett, R. (2015), “Transparency Report Disclosure By Australian Audit Firms And Opportunities For Research”, Managerial Auditing Journal, 30(8/9), s. 870–910.
• Ghafran, C. ve O’sullivan, N. (2017), “The Impact of Audit Committee Expertise on Audit Quality: Evidence from UK Audit Fees”, The British Accounting Review, 49(6), s. 578–593.
• Gharsellaouı, L. ve Jarbouı, A. (2017). “External Audit Quality and Transparency of Financial Communication: The Impact of Institutional Ownership of Listed Tunisian Firms”, Journal Of Academic Finance, Red Research Unit, University of Gabes, Tunisia, 8(1).
• Girdhar, S. ve Jeppesen, K. K. (2018), “Practice Variation in Big-4 Transparency Reports”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(1), s. 261–285.
• Groomer, S. M. ve Murthy, U. S. (2018), “Continuous Auditing Of Database Applications: An Embedded Audit Module Approach”, Continuous Auditing, s. 105–124.
• Gürol B. ve Tüysüzoğlu T. (2016), “Türkiye’de Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar Nezdinde Bağımsız Denetim Yapan Denetim Kuruluşlarının Şeffaflık Raporları Üzerinde Bir İnceleme”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 47, s. 131-148.
• Jackson, A. B., Moldrich, M. ve Roebuck, P. (2008), "Mandatory Audit Firm Rotation and Audit Quality", Managerial Auditing Journal, 23(5), s .420-437.
• Kaya, H. P. (2017), “Türkiye’de Bağımsız Denetim Şirketlerinin Denetim Kadrolarında Yer Alan Denetçi Sayısını Etkileyen Faktörler”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 50, s. 45-60.
• KGK (2017), Bağımsız Denetim Standardı 200, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2uploads/Files/Duyurular/V2/Bds/Bdsyeni25.12.2017/Bds%20200-Site.Pdf, (16.10.2018).
• KGK (2018a), Bağımsız Denetim Kuruluşları Listesi. http://denkur.kgk.gov.tr/, (15.10.2018).KGK (2018b), Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Şeffaflık Raporları ile Şeffaflık Raporlarına İlişkin Açıklamaları, http://kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/5304/Bag%CC%86%C4%B1ms%C4%B1z-Denetim-Kurulus%CC%A7lar%C4%B1n%C4%B1n-S%CC%A7effafl%C4%B1k-Raporlar%C4%B1-ile-S%CC%A7effafl%C4%B1k-Raporlar%C4%B1na-I%CC%87lis%CC%A7kin-Ac%CC%A7%C4%B1klamalar%C4%B1, (15.10.2018).
• Küçüksille, E. (2016), “Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli”, Şeref Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 7. Baskı, Kalkan Matbaacılık, Ankara.
• Li, Y. ve Stokes, D., (2008), “Audit Quality and Cost of Equity Capital”, 2nd Workshop of Audit Quality, EIASM.
• Lin, J. W. ve Hwang, M. I. (2010), “Audit Quality, Corporate Governance, and Earnings Management: A Meta-Analysis”, International Journal of Auditing, 14(1), s. 57–77.
• Pamukçu, F. (2011), “Finansal Raporlama ile Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflıkta Kurumsal Yönetimin Önemi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, s. 133-148.
• Pivac S. ve Čular, M. (2012), “Quality Index Creating and Analysis of the Transparency of Audit Firms - Case Study in Croatia”, Croatian Operational Research Review (Crorr), 3, s. 224-235.
• Poroy Arsoy, A. (2008), “Kurumsal Şeffaflık ve Muhasebe Standartları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2), s. 17-35.
• Pott, C., Theodore J. M. ve Watrin, C. (2008), “The Effect of a Transparency Report on Auditor Independence”, Rev Manage Sci, 2, s. 111–127.
• Rahmina, L. Y. ve Agoes, S. (2014), “Influence of Auditor Independence, Audit Tenure, and Audit Fee on Audit Quality of Members of Capital Market Accountant Forum in Indonesia, Procedia, Social and Behavioral Sciences, 164, s. 324 – 331.
• Resmi Gazete (2008), http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/07/20080712.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/07/20080712.htm, (18.10. 2018).
• Resmi Gazete (2012), Bağımsız Denetim Yönetmeliği, md. 36., 26.12.2012 tarihli resmi gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226.htm, (08.09. 2018).
• Şenyiğit, Y. B. ve Zeytinoğlu, E. (2014), “Zorunlu Denetçi Rotasyonunun Denetim Kalitesi Üzerindeki Etkileri: Literatür Araştırması”, İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), s. 79-98.
• Tanç, A. ve Gümrah, A. (2016), “Şeffaflık Raporları Çerçevesinde Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sürekli Mesleki Eğitim Politikalarının Analizi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18 (Özel Sayı-1), s. 419-438.
• Tunca Çalıyurt, K. ve Görkey Kesimli, İ. (2015), “Avrupa’da Bağımsız Denetimde Mevzuat Açısından Gelişmeler ve Türkiye Yansımaları”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(602), s. 13-24.
• Van Tendeloo, B. ve Vanstraelen, A. (2008), “Earnings Management and Audit Quality in Europe: Evidence from the Private Client Segment Market”, European Accounting Review, 17(3), s. 447–469.
• Yıldız, E. ve Bulut, E. (2017), “Denetimde Beklenti Boşluğu”, Sayıştay Dergisi, 105, s. 41-68.