Population of Bozkır District (Konya) According to Elevation Steps

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek, 218 - 228, 31.12.2020

Emine Yılmaz Akçaözoğlu , Saliha Koday , Zeki Koday

Öz

İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Konya’nın, güney ilçelerinden biri olan Bozkır ilçesi Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Bozkır ilçesinin 2000 yılından beri devamlı olarak nüfusu azalmaktadır. Dışarıya göç veren bir ilçenin mahalle sayısı, niteliği, hangi yükseltide kurulduğu coğrafi anlamda önem taşımaktadır. Nüfusun dağılışında birçok etmen rol oynamaktadır. Nüfus ve yükselti ilişkisini detaylandırmak suretiyle, bu ilçe, araştırma sahası olarak seçilmiştir. Topoğrafik parametrelerden biri olan yükseltinin nüfusun dağılışına olan etkisini ortaya koymak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Türkiye İstatistik Kurumu verileri kullanılarak oluşturulan bu çalışmada Bozkır ilçesindeki yerleşim birimlerinin yükselti basamaklarına göre dağılışı ortaya konulmuştur. Konya büyükşehir belediyesi statüsündeki ilçenin 52 mahallesi (49’u kırsal mahalle) bulunmaktadır. Kalıcı yerleşim birimlerinin 1.100 – 1.700 m aralığında dağılış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. 1.700 m yükseltisinde yayla yerleşmeleri görülmektedir. 1.100 – 1.200 m aralığı 70 km² alan kaplamakta olup, 2019 yılı itibariyle 8.545 kişi nüfusa sahiptir. İlçede nüfusun en fazla yoğunluk gösterdiği yükselti aralığını oluşturmaktadır. 1.600 – 1.700 m aralığı ise 32 km² alan kaplamakta, 793 kişiye sahiptir. Bu yükselti aralığında yerleşim birimleri sayısının düştüğü ve buna bağlı olarak nüfusun azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Konya, Bozkır İlçesi, Yükselti, Nüfus

Bozkır İlçesi’nin (Konya)Yükselti Basamaklarına Göre Nüfusu

Öz

İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Konya’nın, güney ilçelerinden biri olan Bozkır ilçesi Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Bozkır ilçesinin 2000 yılından beri devamlı olarak nüfusu azalmaktadır. Dışarıya göç veren bir ilçenin mahalle sayısı, niteliği, hangi yükseltide kurulduğu coğrafi anlamda önem taşımaktadır. Nüfusun dağılışında birçok etmen rol oynamaktadır. Nüfus ve yükselti ilişkisini detaylandırmak suretiyle, bu ilçe, araştırma sahası olarak seçilmiştir. Topoğrafik parametrelerden biri olan yükseltinin nüfusun dağılışına olan etkisini ortaya koymak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Türkiye İstatistik Kurumu verileri kullanılarak oluşturulan bu çalışmada Bozkır ilçesindeki yerleşim birimlerinin yükselti basamaklarına göre dağılışı ortaya konulmuştur. Konya büyükşehir belediyesi statüsündeki ilçenin 52 mahallesi (49’u kırsal mahalle) bulunmaktadır. Kalıcı yerleşim birimlerinin 1.100 – 1.700 m aralığında dağılış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. 1.700 m yükseltisinde yayla yerleşmeleri görülmektedir. 1.100 – 1.200 m aralığı 70 km² alan kaplamakta olup, 2019 yılı itibariyle 8.545 kişi nüfusa sahiptir. İlçede nüfusun en fazla yoğunluk gösterdiği yükselti aralığını oluşturmaktadır. 1.600 – 1.700 m aralığı ise 32 km² alan kaplamakta, 793 kişiye sahiptir. Bu yükselti aralığında yerleşim birimleri sayısının düştüğü ve buna bağlı olarak nüfusun azaldığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Konya, Bozkır İlçesi, Nüfus, Yükselti

Kaynakça

• Alaeddinoğlu, F. (2014). Van Gölü Havzasında Nüfus ve Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempoyumu Bildiriler Kitabı (263-274), Ankara.
• Avcı, V. (2017). Bingöl İli’nde Nüfus ve Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:7 Cilt:7 Sayı:13, sayfa:201-221.
• Bozyiğit R. & Güngör Ş. (2010). Gazipaşa İlçesi’nde (Antalya) Yerleşmelerin Yükseltiye Göre Dağılışının CBS Yöntemi ile Değerlendirilmesi, 4th International Computer and Instructional Techhnologies Symposium, 24-26 September 2010 in Konya.
• Buldur, A. D. & Sarı, S. (2012). Çarşamba Çayı’nın 15 Aralık 2010 Tarihli Taşkını ve Bozkır’daki (Konya) Etkisi, Marmara Coğrafya Dergisi, sayı:25, s.81-107. İstanbul.
• Çağlıyan, A. (2005). Elazığ Yükselti Basamaklarına Göre Kırsal Yerleşmelerin Dağılışı, Ulusal Coğrafya Kongresi, Tam Metin Bildiri, 29-30 Eylül 2005.
• Dölek, İ., Avcı, V. & Harunoğulları, M. (2018). Nüfusun ve Yerleşmelerin Yükseltiye Göre Değişimi: Muş Örneği, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:6, sayfa:1011-1022.
• Durmuş, E. Diyarbakır İlinde Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, TÜCAUM 30. Yıl Uluslar arası Coğrafya Sempozyumu, 3-6 Ekim 2019, Ankara.
• Elibüyük, M & Yılmaz, E. (2010). Türkiye’nin Coğrafi Bölge ve Bölümlerine Göre Yükselti Basamakları ve Eğim Grupları, Coğrafi Bilimler Dergisi 8(1), 27-55.
• Günal, N. (1993). Marmara ve Ege Bölgelerinde Kır Yerleşmelerinin Yükselti Kademelerine Gör Dağılışı, Türk Coğrafya Dergisi, S.28,s.143-154. Koday, Z. (2005). Gümüşhane İlinde Nüfus Hareketleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 57-69.
• Koday, S. & Erhan, K. (2010). Çoruh Vadisinde Nüfusun Dağılışı, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 221-230.
• Koday, Z. (2014). Fındıklı İlçesi’nin Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Yayınları No:10445, Edebiyat Fakültesi Yayınları No:141, Araştırmalar Serisi No: 117. Mega Ofset Matbaacılık, Erzurum.
• Koday, S., Koday, Z. & Akbaş, F.(2018). Gördes Büyükşehir İlçesinde Nüfus Hareketleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.22 (Özel Sayı), s.523-556.
• Koday, S., Koday, Z. & Yılmaz Akçaözoğlu, E. (2019). Bozkır İlçesinde Elma Tarımı, II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Gümüşhane, (7-9 Kasım 2019), Bildiriler Kitabı Prof. Dr. Fuat Sezgin Anısına. Gümüşhane Üniversitesi Yayınları No:44, s.72-87.
• Kızılçaoğlu, A. & Soykan A. (1998). Manyas İlçesinde Yükselti Basamaklarına Göre Nüfusun Dağılışı ve Gelişimi, III. Ulusal Nüfusbilim Konferansı, 02-05 Aralık 1998.
• Özkan, N. (2010). Bozkır İlçe Merkezi’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Özşahin, E. & Atasoy, A. (2013). Yükseltiye Bağlı Olarak Nüfus Değişir mi? Hatay Örneği, Uluslar Arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt:6 sayı:26, 92-108.
• Özşahin, E., Eroğlu, İ. & Pektezel, H. (2016). Erzincan İlinde Yerleşmelerin ve Nüfusun Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 143-156.
• Sergün, Ü. (1994). Türkiye’de Kır Nüfusunun Yükselti Kademelerine Göre Dağılışı, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülten, sayı:11, s.17-22
• Tapur, T. (2016). Bozkır İlçesinin Nüfus Gelişimi ve Bazı demografik Özellikleri, Uluslar arası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır, 06-08 Mayıs 2016, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları:9, s.1335- 1348, Konya.
• Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme, Cilt 1, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1183, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Neşriyatı No:45, Taş Matbaası, İstanbul.
• Taş, B. & Yakar, M. (2009). Afyonkarahisar İlinde Yerleşmelerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılışı, Coğrafi Bilimler Dergisi, Sayı:7 (2), s.145-161.
• Tolun Denker, B. (1977). Yerleşme Coğrafyası Kır Yerleşmeleri, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:2275, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:93, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul.
• Üstündağ, Ö. (2009). Elazığ İlinde Genel Arazi Kullanımının Yükselti Kuşaklarına Göre Değişimi, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 02-06 Kasım 2009, İzmir.