Evlilik Doyumu ve İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Mükemmeliyetçilik Aracı Rolü ile İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 395 - 408, 10.02.2022

Simge Ak , Seher Balcı Çelik

Öz

Bu araştırmanın amacı evlilik doyumu ve iş tatmini arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik aracı rolünün olup olmadığını incelemektir. İlgili değişkenlerin cinsiyet, evlilik süresi, öğrenim kademesi, algılanan fiziksel yorgunluk, algılanan zihinsel yorgunluk ve algılanan mesleki saygınlıklarına göre de incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşayan 306 kadın ve 207 erkek olmak üzere toplam 523 evli ve çalışan bireyden oluşmaktadır. Araştırmanın modeli betimsel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırmadır. Veriler, 2021 Nisan ayında online olarak toplanmıştır. AMOS ve SPSS 26 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Aracılık analizine göre, dört varsayımdan ikisi sağlanmadığından mükemmeliyetçiliğin evlilik doyumu ile iş tatmini arasında aracı rol oynamadığı bulgulanmıştır. Diğer denenceleri test edebilmek için Bağımsız Örneklemler T Testi, Tek Yönlü ANOVA ve Tukey Testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre evli ve çalışan bireylerin evlilik doyumunun evlilik süresine göre anlamlı şekilde farklılaştığı bulgulanmıştır. İş tatmininin ise mezun olunan öğrenim kademesine, algılanan mesleki saygınlığa, algılanan zihinsel ve fiziksel yorgunluğa göre anlamlı şekilde farklılaştığı bulgulanmıştır. Ayrıca bu araştırma sonuçlarına göre erkeklerin mükemmeliyetçilik düzeyleri kadınlardan yüksektir. Bulgular ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mükemmeliyetçilik, Evlilik, Evlilik Doyumu, İş, İş Tatmini

Examining the Relationship Between Marital Satisfaction and Job Satisfaction with Mediating Role of Perfectionism

Öz

The purpose of this research is to investigate whether perfectionism has a mediating role in the relationship dec marital satisfaction and job satisfaction. It is also aimed to examine the related variables according to gender, duration of marriage, level of education, perceived physical fatigue, perceived mental fatigue and perceived professional dignity. The research was conducted with 523 volunteer individuals. The model of the research is a causal comparison of descriptive research methods. It was analyzed using AMOS and SPSS 26 program. According to the mediating analysis, it was found that perfectionism did not play an intermediary role between marital satisfaction and job satisfaction because two of the four assumptions were not met. In order to test other tests, Independent Samples T-Test, One-Way ANOVA and Tukey Test were performed. According to the results of the analysis, it was found that the marital satisfaction of married and working people differs significantly according to the duration of marriage. It has been found that job satisfaction differs significantly according to the level of education graduated, perceived professional dignity, perceived mental and physical fatigue. In addition, according to the results of this research, men's perfectionism levels are higher than women's.

Anahtar Kelimeler

Perfectionism, Marriage, Marital Satisfaction, Job, Job Satisfaction

Kaynakça

• Referans1: Akar, H. (2005). Psikiyatrik Yardım Talebi Olanlar ile Yardım Talebi Olmayan ve Boşanma Aşamasında Olan Çiftlerde Çift Uyumu ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Karşılaştırması. Psikiyatri Birimi Uzmanlık Tezi, Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Referans2: Akçakanat, T. (2019). Hava ve Trafik Kontrollerinde Algılanan İş Stresinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde İş Tatmini ve Öznel Yorgunluk Algısının Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 901-920.
• Referans3: Arslan, M., Karacaoğlu, K. (2018). Algılanan Aşırı Niteliklilik ve İş Tatmini İlişkisinde İyimserliğin Aracı Rolü: İstifa Eden veya Erken Emekli Olan Subaylar Üzerine Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 107-135.
• Referans4: Anar, B. (2011). Evli ve Çalışan Bireylerin Toplumsal Cinsiyet Rolleri ile Evlilik Doyumu ve İş Doyumu İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Referans5: Bağcı, Z., Kolbaşı, E. (2018). İş-aile ve Aile- İş Çatışması ile İş Tatmini Arasındaki İlişki: İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(10), 157-168.
• Referans6: Bayrak Kök, S. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 291-310.
• Referans7: Bitirgen, H. (2013). İlkokul Öğretmenlerinin ve Yöneticilerinin Evlilik Doyumu ve Mükemmellik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Referans8: Blenegen, M. A, (1993). “Nurses’ Job Satisfaction: A Meta-Analysis Of Related Variables”. Nursing Research Journal, 42(1), 31-44.
• Referans9: Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler Için Veri Analizi El Kitabı Istatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları Ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Referans10: Çağ, P., Yıldırım, İ. (2013). Evlilik Doyumunu Yordayan İlişkisel ve Kişisel Değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 13-23.
• Referans11: Çarıkçı, İ. H., Çiftçi, M. & Derya, S. (2010), “İş-Aile Yaşam Çatışması: Türkiye’deki Kadın Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(2): 53-65.
• Referans12: Çelik M. (2006). Evlilik Doyum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Referans13: Çiçek, B. (2020). Kariyer Yönetimi ve İş Dünyasına Giriş Rehberi. Ankara: Nobel Akademi.
• Referans14: Duygulu, E. (2003). Örgütsel Etkinlik Kriterlerinin Örgütsel Başarımdaki Rolü. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(3).
• Referans15: Eren, S., Günlü Küçükaltan, E. (2017). Mükemmeliyetçiliğin İş Performansına Etkileri: Aşçılar Üzerine Bir Araştırma. Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(2), 281-292.
• Referans16: Ergin, B., Demirli, C. (2020). Vakıf Üniversitelerindeki Öğrencilerin Ebeveyne Bağlanma ile İkili İlişkilerdeki Mükemmeliyetçilik Düzeyinin İncelenmesi. Academic Platform Journal of Education and Change, 3(2), 179-207.
• Referans17: Erol, Z. (2013). Mükemmeliyetçi Kişi Kimdir?. İstanbul: Timaş.
• Referans18: Flett, Gordon L., Paul L. Hewitt, Brenley Shapiro, Jill Rayman. 2001. Perfectionism, Beliefs, And Adjustment In Dating Relationships. Current Psychology, 20(4), 289-311.
• Referans19: Gündoğar, D., Sallan-Gül, S., Uskun, E., Demirel, S. & Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14-27.
• Referans20:Güney, S., Tekne, S. (2019). İş Görenlerin Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi. ABMYO Dergisi, 58, 143-170.
• Referans21: Güney, S., Elibüyük, N. (2019). Çalışanların İş Tatmini Düzeylerinin Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. ABMYO Dergisi, 58, 171-192.
• Referans22: Görkem, A. (2020). A Study To Investigate The Relationship Between The Perfectionist Level and Self–Esteem Level of Academicians Working At Universities. Sakarya University Journal of Education, 10(2), 212-225. doi: https://doi.org/10.19126/suje.590357
• Referans23: Judd, C.M. & D.A. Kenny (1981). Estimating the Effects of Social Interventions. New York: Cambridge University Press.
• Referans24: Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68, 29-32.
• Referans25: Kağan, S. (2006). Bilişsel Davranışçı Terapiye Dayalı Mükemmeliyetçilik Eğitiminin Sporcuların Mükemmeliyetçilik, Başarı Güdüsü ve Başarısızlık Korkusuna Etkisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Referans26: Kalkan, M. (2015). Eş Seçimi ve Eş Seçiminde Önemli Faktörler. Hamamcı, Z., Kalkan, M. (Ed.). Evlilik Öncesi Psikolojik Danışma içinde. Ankara: Anı.
• Referans27: Karababa, A. (2012). Psikolojik Danışmanlarda Olumlu Mükemmeliyetçilik ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik Düzeylerinin İş Doyumu ve Yaşam Doyumunu Yordamadaki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Referans28: Koçak, R. (2008). Okul Yöneticilerinin Evlilik Doyum Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 127-140.
• Referans29: Kuzulugil, Ş. (2012). Kamu Hastaneleri Çalışanlarında İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(1), 129-141.
• Referans30: Lafontaine, M., & Matte, M (2012). Assessment of Romantic Perfectionism: Psychometric Properties of The Romantic Relationship Perfectionism Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 45(2), 113-132.
• Referans31: Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: Nobel Akademi.
• Referans32: Sarıçam, H. (2019). Romantik Bağlanma. Solmuş, T. (Ed.) Psikolojide Güncel Kavramlar: Aile ve Evlilik içinde. Ankara: Nobel Yayın.
• Referans33: Satıcı, B. (2018). Genç Yetişkinlerde Mükemmeliyetçilik ile Romantik İlişki Doyumu Arasında Duygusal Zekâ ve Bilinçli Farkındalığın Aracılık Rollerinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Referans34: Slaney, R. B., Rice, G. K., Mobley, M., Trippi, J. ve Ashby, J. (2001). The Revised Almost Perfect Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34, 130-144.
• Referans35: Stoeber, J. (2012). Dyadic Perfectionism In Romantic Relationships: Predicting Relationship Satisfaction And Longterm Commitment. Personality and Individual Differences, 53(3), 300-305.
• Referans36: Taşköprü, M. (2013). Evlilik Doyumu ile Problem Çözme Becerileri, Stresle Başa Çıkma ve Evlilik Süresi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul.
• Referans37: Tınar, Y. (1996). Çalışma Psikolojisi. Ankara: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Referans38: Torun, A. (1995). Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Referans39: Turunç, Ö, Erkuş, A. (2010). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri: İş Stresinin Aracılık Rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 415-440.
• Referans40: Wiebe, Robyn, Scott McCabe. 2002. Relationship Perfectionism, Dysphoria, And Hostile Interpersonal Behaviors. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(1), 67-91.
• Referans41: Yılmaz, A. (2001). Eşler Arasındaki Uyum: Kuramsal Yaklaşımlar ve Görgül Çalışmalar. Aile ve Toplum Dergisi, 1(4), 49-58.
• Referans42: Yılmaz Bingöl, T. (2019). Evlilik Öz-Yeterliği. Solmuş, T. (Ed.) Psikolojide Güncel Kavramlar: Aile ve Evlilik içinde. Ankara: Nobel Yayın.
• Referans43: Yılmaz, T. (2009). Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin Evlilik Doyumu Düzeylerine Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Referans44: Yüksel, İ. (2005). İş Aile Çatışmasının Kariyer Tatmini, İş Tatmini ve İş Davranışları ile İlişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314.
• Referans45: Zeynel, E. ve Çarıkçı, İ. H. (2015). Mesleki Motivasyonun İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Akademisyenler Üzerine Görgül Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 217-248