Destinasyon Kıyaslaması Kapsamında Trabzon ve Gümüşhane İllerinin Karşılaştırılması ve Gümüşhane Turizminin Gelişimi İçin Öneriler

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 2, 793 - 807, 21.06.2022

Özlem Er Baranaydın Halil İbrahim Zeybek

Öz

Destinasyon, turizmin en önemli unsurlarından biridir. Destinasyonun ürettiği ve sunduğu mal ve hizmetlerin kalitesi, fiyatı, çeşitliliği gibi unsurlarının üst seviyede olması o destinasyonun diğer destinasyonlar karşısındaki rekabet gücünü ve konumunu göstermektedir. Destinasyona gelen ziyaretçilerin ziyaret sebeplerinin başında o bölgenin karşılaştırmalı üstünlüğü bulunmaktadır. Destinasyon üstünlüğü destinasyonun doğal kaynakları, kültürel kaynakları, altyapı ve üst yapı gibi unsurlardan oluşmaktadır. Destinasyonların gelişimiyse turizm paydaşları arasındaki koordinasyona bağlıdır. Bir destinasyon arz kaynaklarını nitelikli bir düzeyde turiste sunarak turist memnuniyetini arttırabilmekte ve böylece turist sayısı da artmaktadır.
Bu çalışma kıyaslama yöntemine başvurarak destinasyon yönetimi için bir bilgi sistemi oluşturmayı amaçlamaktadır. Destinasyon kıyaslaması somut bilgiler sunmakta olup, bu nedenle kentlerin planlanmasında da net bilgiler sunabilmektedir. Bu doğrultuda oluşturulan çalışmada Gümüşhane ve Trabzon illerinin kıyaslaması yapılmıştır. İkincil veri kaynakları ile elde edilen veriler sistemli hale getirilerek tablolaştırılmış ve destinasyonu oluşturan unsurlar altı başlık halinde sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan veriler yorumlanarak iki destinasyon hakkında yargıya varılmaya çalışılmıştır. Gümüşhane’nin turizm gelişimi için tüm paydaşların katılımıyla oluşturulacak bir organizasyon ile birlikte tanıtım çalışmalarına ağırlık verilmelidir. 

Anahtar Kelimeler

Destinasyon, Destinasyon Kıyaslaması, Gümüşhane, Trabzon

Comparison of The Provinces of Trabzon and Gümüşhane within The Scope of Destination Comparison and Recommendations for The Development of Gümüşhane Tourism

Öz

Destination is one of the most important elements of tourism. The fact that quality, price and diversity of the goods and services produced and offered by a destination are at a high level indicates the competitiveness and position of this destination in comparison with other destinations. Comparative advantage of a region is one of the main reasons for visitors to a destination. Destination superiority consists of elements such as the natural resources of the destination, cultural resources, infrastructure and superstructure. The development of a destination depends on the coordination of tourism stakeholders. A destination can increase tourist satisfaction by providing its supply resources to tourists at a qualified level, and thus the number of tourists increases.
This study aims to create an information system for destination management by referring to the comparison method. The destination comparison provides concrete information, and therefore it can also provide clear information for the planning of cities. In relation to this, this study provides a comparison of the provinces of Gümüşhane and Trabzon. The data obtained with secondary data sources were systematized and tabulated, and the elements constituting the destination were classified into six headings. By interpreting the classified data, it was aimed to determine the state of the two destinations. For the tourism development of Gümüşhane, promotion activities should be emphasized with an organization to be created with the participation of all stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Destination, Destination Benchmarking, Gümüşhane, Trabzon.

Kaynakça

• Akoğlan Kozak, M. ve Bahçe, A. S. (2009). Özel İlgi Turizmi. Ankara: Detay Yayınları.
• Aydemir, B., Saylan, U. ve Aydoğmuş, F. (2014). Turizmde Rekabet: Seyahat ve Turizm (T&T) Rekabet Edilebilirlik Raporunda Türkiye’nin ve Avrupa’nın Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:18, Sayı: 1, ss: 1-15.
• Bahar, O. (2004). Türkiye’de Turizm Sektörünün Rekabet Gücü Analizi Üzerine Bir Alan Araştırması: Muğla Örneği, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Muğla.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2005). Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri İle Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2, ss: 139-152.
• Baranaydın, D. (2016). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Karanlık Turizm: Yerel Turistlere Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• Buhalis, D. (2000). Marketing the competitive destination of the future, Tourism Management, 21, ss: 97-116.
• Çatı, K., Kıngır, S. ve Mesci, M. (2007). Kıyaslamaya İlişkin Teorik Bir Çalışma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 21, ss: 147-171.
• Çiğdem, S. (2012). Eski Çağ’dan Orta Çağ’a Gümüşhane. Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayınları.
• Çiğdem, S. ve Emir, O. (2016). “İlkçağlarda Gümüşhane” Gümüşhane Tarihi, Ed: Bayram Nazır ve Kemal Saylan. Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
• Çolakoğlu, O. E. (2014). “Turistik Ürün Kavramına Genel Yaklaşım” Turistik Ürün Politikası, Ed: Alp Timur. Ankara: Detay Yayıncılık.
• DOKAP Gümüşhane İli İstatistikleri 2014.
• Döner, F. ve Asri, İ. (2013). “Coğrafi Konum ve Tabi Kaynaklar” Gümüşhane İli Swot Analizi. Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
• Ekşioğlu, A. G. (2019). Kürtün İlçesinin Ekoturizm Potansiyeli, Gümüşhane. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Ekşioğlu, A. G. ve Zeybek, H. İ. (2020). “Kürtün (Gümüşhane) İlçesinde Somut Olmayan Kültürel Miras Unsuru Olarak Ahşap El Sanatları”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 3, 782 - 791.
• Ekşioğlu, A. G. ve Zeybek, H. İ. (2021). “Yayla Turizmi Açısından Bir İnceleme: Kürtün Yaylaları (Gümüşhane)”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 3, 1298 – 1308.
• Esen, F. Ö. ve Kılıç, B. (2017). Destinasyon Rekabetçiliğini Etkileyen Faktörler: Fethiye Ve Marmaris Turizm Destinasyonlarında Karşılaştırmalı Bir Analiz, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:10, Sayı: 49, ss: 645-660.
• Gümüşhane Belediyesi, Turizm, http://www.gumushane.bel.tr/gumushane-rehberi/turizm/ Erişim Tarihi: 08.06.2017.
• Gümüşhane İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2017
• Gümüşhane İli Doğa Master Planı, bolge12.ormansu.gov.tr/.../GÜMÜŞHANE%20DOĞA%20TURİZMİ%20MASTER%... ,Erişim Tarihi: 09.06.2017.
• Gümüşhane İli Tabiat Turizmi Master Planı 2016-2019, bolge12.ormansu.gov.tr/.../doga%20master/Gümüşhane%20Tabiat%20Turizmi%20Mast..., Erişim Tarihi: 09.06.2017.
• Gümüşhane Valiliği, Genel Bilgiler, http://www.gumushane.gov.tr/turizm-genel-bilgiler, Erişim Tarihi: 08.06.2017.
• Hacıoğlu, N. ve Avcıkurt, C. (2008). “Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm”, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi, Ed: Hacıoğlu & Avcıkurt. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hsu, C. H. C., Wolfe, K. ve Kang, S. K. (2004). Image assessment for a destination with limited comparative advantages, Tourism Management, 25, ss:121-126.
• İslamoğlu, A. Hamdi. (2010). Turizm Pazarlaması. İstanbul: Beta Basım Yayıncılık.
• Kamu Hastaneler Birlikleri, https://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/35af57490d2b49bca6503ac61c8fe7d1.pdf, Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Kansız, N. ve Acuner, Ş. A. (2010). Gümüşhane İli SWOT (GZFT) Analizi, Milli Prodüktivite Merkezi, Gümüşhane.
• Karabıyık, N. ve İnci, B. S. (2012). Destinasyon Pazarlamasında Pazarlama Stratejisi Ve Konumlandırma Çalışmalarına Kavramsal Yaklaşım, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1, ss: 1-19.
• Kozak ve diğerleri. (2012). Genel Turizm: ilkeler-kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. (2002). Destination Benchmarking, Annals of Tourism Research, Cilt: 29, Sayı: 2, ss: 497-519.
• Kozak, M. (2013). “Destinasyon Yönetimi ve Kıyaslama”, Destinasyon Yönetimi, Ed: Mehmet Yeşiltaş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kozak, N. (2010). Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kuşat, N. (2011), Küreselleşen Dünyada Turizm Sektörü: Bilgi İletişim Teknolojileri ve Rekabet Gücü, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 5, ss: 114-138. Kültür ve Turizm Bakanlığı, http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,10124/gumushane-yaylalari.html, Erişim Tarihi: 09.06.2017
• Middleton, V. (1988). Marketing in Travel and Tourism, Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Olalı, H. (1982). Turizm Politikası ve Planlaması. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası.
• Olalı, H. ve Timur, A. (1988). Turizm Ekonomisi. İzmir: Ofis Ticaret Matbaacılık Şti.
• Özdemir, G. (2007). Destinasyon Yönetimi ve Pazarlama Temelleri İzmir İçin Destinasyon Model Önerisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• Öztürk, Y. (2013), “Destinasyon Tanımı ve Özellikleri”, Destinasyon Yönetimi, Ed: Mehmet Yeşiltaş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Pekyaman, A. (2008). Turistik Satın Alma Davranışında Destinasyon İmajının Rolü Afyonkarahisar Bölgesinde Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Afyonkarahisar.
• Sağlık Bakanlığı, Trabzon Hastaneleri, www.tdms.saglik.gov.tr/Dosya/YatakSayilarininGuncellenmesi.xls, Erişim Tarihi: 10.06.2017
• Sit Alanları, http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44974/illere-gore-sit-alanlari-istatistigi.html, Erişim Tarihi: 09.06.2017.
• Taşınmaz Kültür Varlıkları, http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44799/illere-gore-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varligi-i-.html, Erişim Tarihi: 09.06.2017.
• Sarı, Y. ve Kozak, M. (2005). Turizm Pazarlamasına İnternetin Etkisi: Destinasyon Web Siteleri İçin Bir Model Önerisi, Akdeniz İ:İ:B:F: Dergisi, 9, ss: 248-271.
• Somuncu, M. ve diğerleri (2012). Doğu Karadeniz Bölgesi Yaylalarında Çevresel Değişim. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Topaloğlu, C. ve Kaya, U. (2008). Benchmarking (Kıyaslama): Turizm İşletmeleri Açısından Kurumsal Bir Değerlendirme, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, ss: 23-50. Trabzon
• Büyükşehir Belediyesi, Trabzon, http://www.trabzon.bel.tr/trabzon.aspx Erişim Tarihi: 08.06.2017
• Trabzon Envanteri 2011, Trabzon Kültür ve Turizm Müdürlüğü, http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/Eklenti/6792,trabzonkpdf.pdf?0 Erişim Tarihi: 08.06.2017
• Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Coğrafi Yapı ve İklimsel Özellikler, http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/TR,126647/cografi-yapi-ve-iklimsel-ozellikler.html, Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Trabzon Özel Hastaneler Listesi, http://www.trhastane.com/trabzonozelhastanelerlistesi.htm, Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Trabzon Tabiat Turizmi Master Planı, trabzon.ormansu.gov.tr/Trabzon/.../Turizm%20Planları/Trabzon%20Tabiat%20Turiz Erişim Tarihi: 10.06.2017
• Trabzon Valiliği, Trabzon Tarihi Geçmiş ,http://www.trabzon.gov.tr/tarihcaografya Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Türkiye Kültür Portalı,Trabzon, http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/trabzon Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• TÜRSAB, Üye Acentalar, https://www.tursab.org.tr/tr/seyahat-acentalari/seyahat-acentasi-arama Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• TÜRSAB, (2022). Dünya Turizm İstatistikleri, https://www.tursab.org.tr/e-dergi?pdf=/assets/assets/uploads/dunya-turizm-istatistik/2019-yilsonu-dunya-degerlendirmesi.pdf Erişim Tarihi: 30. 04.2022
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, https://www.uab.gov.tr/uploads/cities/gumushane/29-gumushane.pdf, Erişim Tarihi: 04.02.2022
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, https://www.uab.gov.tr/uploads/cities/trabzon/61-trabzon.pdf, Erişim Tarihi: 04.02.2022
• Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği, https://www.utikad.org.tr/Detay/Sektor-Haberleri/16772/gumushane-52-tunel-ile-turkiye-ye-baglaniyor#. Erişim Tarihi: 04.02.2022
• Uygur, S. M. (2007). Turizm Pazarlaması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Wang, Y. (2011). “Destination Marketing and Management: Scope, Definition and Structures”, Destination Marketing and Management: Theories and Application, Ed: Y. Wang&A. Pizam, UK: CABI Publishing, ss: 1-20.
• Yeşiltaş, M. (2013). “Destinasyon Yönetimi” Destinasyon Yönetimi, Ed: Mehmet Yeşiltaş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Zengin, B. (2008). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi. N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Editörler). Yayla Turizmi içinde, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Zengin, B. ve Erkol, G. (2013). Destinasyon Kıyaslaması Kapsamında Sakarya ve Bolu’nun Karşılaştırılması, XII. Geleneksel Turizm Paneli, Akçakoca/ Düzce.