Yetişkinlerde Algılanan Ebeveyn Kabul Reddi ile Romantik İlişkide Kendini Açma Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 3, 1046 - 1056, 17.10.2022

Ayşe Nur Kazmaz , Hatice Epli

Öz

Bu araştırmanın amacı yetişkinlikte algılanan ebeveyn kabul ve red düzeyi ile romantik ilişkide kendini açma düzeyleri arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini 2021 yılında romantik ilişkisi olan 252’si kadın, 99’u erkek olmak üzere 351 yetişkin oluşturmaktadır. Verileri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu, Yetişkin Ebeveyn Kabul Red Ölçeği-Kısa Form (Yetişkin EKRÖ-K), Romantik İlişkide Kendini Açma Düzeyi Ölçeği (RİKADÖ) kullanılmıştır. Araştırma elde edilen veriler SPSS 22 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma problemlerini test edebilmek için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve MANOVA Analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre anne sıcaklık/şefkat alt boyutunun romantik bir ilişkide açıklık, iletişim ve duygulanım için anlamlı bir yordayıcı olduğu; babadan algılanan sıcaklık/şefkat; romantik ilişkide açıklık ve romantik ilişkide iletişim alt boyutlarında anlamlı bir yordayıcı olduğu bulunmuştur. Ek olarak anne kabul ve red puanlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ilgili literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn Kabul-Red, Romantik İlişki, Kendini Açma

Examining The Relationship between Perceived Parental Acceptance and Rejection in Adulthood and The Level of Self-Disclosure in Romantic Relationships

Öz

This study aims to reveal the relationship between perceived parental acceptance-rejection level in adulthood and the level of self-disclosure in romantic relationships. The sample of the study is composed of 252 female and 99 male adults who have had a romantic relationship in 2021, which make 351 adults in total. Personal Information Form, Adult Parental Acceptance Rejection Scale-Short Form and Self-Disclosure in Romantic Relationship Scale were used in order to collect data. The data obtained were analyzed by means of SPSS 22. Multilinear Regression Analysis and MANOVA were used to test research problems. According to the results of the analysis, it is seen that maternal warmth /affection sub-dimension is a significant predictor of openness, communication and affect in a romantic relationship. Perceived warmth/ compassion from the father was found to be a significant predictor of the subdimensions of openness in a romantic relationship and communication in a romantic relationship. In addition, it was concluded that maternal acceptance and rejection scores differ significantly according to gender. The findings obtained were evaluated within the framework of the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Parental Acceptance-Rejection, Romantic Relationship, Self-Disclosure

Kaynakça

• Ağlamaz, T. (2006). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Puanlarının Kendini Açma Davranışı, Okul Türü, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Anne-Baba Öğrenim Düzeyi ve Ailenin Aylık Gelir Düzeyi Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Ali, S., Khaleque, A., & Rohner, R. P. (2015). Pancultural Gender Differences in the Relation Between Perceived Parental Acceptance and Psychological Adjustment of Children and Adult Offspring: A Meta-Analytic Review of Worldwide Research. Journal of Cross-Cultural Psychology, 1059-1080.
• Atak, H., & Taştan, N. (2012). Romantik İlişkiler ve Aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 4(4), 520-546.
• Chen, W.-W., Yuan, H., Yang, X., & Lai, S. K. (2020). Parenting, self-concept, and attitudes about romantic relationships. Journal of Adolescence, 41-49.
• Collins W.A. & Steinberg L. (2006). Adolescent development in interpersonal context. In: Damon W., Lerner R., editors. Handbook of Child Psychology, Social, Emotional, and Personality Development. Wiley; New York, NY, USA.
• Çiftçi, D. (2010). Kişinin Ebeveyn İlişki Algısı ile Yetişkinlik Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
• Dedeler, M., Akün, E., & Batıgün, A. D. (2017). Turkish adaptation of Adult Parental Acceptance - Rejection Questionnaire Short Form. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences (30), 181-193.
• Doğruyol, S., & Uzun, N. B. (2019). Romantik İlişkide Kendini Açma Düzeyi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. III. Atlas Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi , 1-6.
• Dwairy, M. (2010). Parental Acceptance–Rejection: a Fourth Cross-Cultural Research on Parenting and Psychological Adjustment of Children. J Child Fam Stud 19, 30-35.
• Epli, H., Batık, M. V., Çabuker, N. D., & Çelik, S. B. (2021). Relationship between psychological resilience and parental acceptance-rejection: The mediating role of self-compassion. Current Psychology.
• Ereş, F. (2009). Toplumsal Bir Sorun: Suçlu Çocuklar ve Ailenin Önemi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 17.17, 88-96.
• Erözkan, A. (2012). Ergenlerde Kaygı Duyarlığı ve Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 43-57.
• Eryavuz, A. (2006). Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul veya Reddinin Yetişkinlik Dönemi Yakın İlişkileri Üzerindeki Etkileri. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Eşici, H., & Özbay, Y. (2020). Beliren Yetişkinlikte Romantik İlişki Kalitesi ile Bağlanma İlişkisinde Psikolojik İhtiyaçlar ve Zedelenmiş Otonominin Aracı Etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 9 (26), 267-288.
• Gürel, E. Ç. (2015). Kişilerarası İletişimde Kendini Açma ve Özsaygı İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Gürer, T. (2019). Evli Bireylerde Eşe Kendini Açma ve Evlilik Doyumu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Ibrahim, D. M., Rohner, R. P., Smith, R. L., & Flannery, K. M. (2015). Adults’ Remembrances of Parental Acceptance–Rejection n in Childhood Predict Current Rejection Sensivity in Adulthood. Journal of Family and Consumer Sciences 44(1), 51-62.
• İslam, E. (2016). Romantik İlişkide Kendilik Değerlendirmesi ile Algılanan Ebeveyn Kabul-Red Düzeyi Arasındaki İlişki ve Kendini Toparlama Gücünün Aracılık Rolü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
• Lee, S. A. (2018). Parental Divorce, Relationships with Fathers and Mothers, and Children’s Romantic Relationships in Young Adulthood. Journal of Adult Development 25, 121-134.
• Mengya Xia, Fosco, G. M., Lippold, M. A., & Feinberg, M. E. (2018). A Developmental Perspective on Young Adult Romantic Relationships: Examining Family and Individual Factors in Adolescence. Journal of Youth and Adolescence 47, 1499–1516.
• Rising, D.G., & Rohner, R. P. (2020). Recovery from rejection: A manual of client handouts for clinical practic. [adobe digital editions]. https://rohnerresearch.files.wordpress.com/2020/10/recovery- from-rejection-a-manual-of-client-handouts-for-clinical-practice.pdf
• Rohner, R. P. (2004). The parental ‘‘acceptance rejection syndrome’’: Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59(8), 827 – 840. http://dx.doi.org/10.1037/0003- 066X.59.8.830
• Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance‐rejection: Theory, methods, cross‐cultural evidence, and implications. Ethos 33.3 , 299-334.
• Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2012). Introduction to parental acceptance-rejection theory, methods, evidence, and implications. Journal of Family Theory & Review, 2(1) , 73-87.
• Rohner, R. P. (2018). Introduction to interpersonal acceptance-rejection theory(IPARTheory), methods, evidence, and implications. Erişim Linki www.csiar.uconn.edu
• Sarı, T. (2012). Evli Bireylerin Ebeveyn Algıları, Otomatik Düşünceleri ve Bağlanma Stillerinin Evlilik Doyumu ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi.
• Trak, E. (2016). Hatırlanan Ebeveyn İlgisi, Yetişkin Bağlanma Biçimleri ve Partnere Bağlı Benlik Değerinin Romantik İlişki ve Partner Temalı Obsesif Kompülsif Bozukluk Semptomları ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Varan, A. (2008). Relation between Perceived Parental Acceptance and Intimate Partner Acceptance in Turkey: Does History Repeat Itself? Ethos 33(3), 414-426.