İngiliz Kültürel Çalışmalar Yaklaşımı: Muhafazakarlık ve Sekülerizm Çerçevesinde Kızılcık Şerbeti Dizisinin Alımlama Analizi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 3, 718 - 735, 08.10.2024

Begüm Aydın

Öz

İzleyicilerin medya iletilerini alımlama şekilleri, İngiliz Kültürel Çalışmalar yaklaşımı bağlamında Stuart Hall’un ortaya koyduğu kodlama/kodaçımı kuramı başlığı altında üç farklı okuma yöntemine göre değişmektedir. Söz konusu okuma yöntemleri bireyin medya iletileri karşısında pasif konumdan aktif konuma yerleşebildiği ve medya iletisini anlamlandırmada belirli ölçütler çerçevesi içinde özgür olduğu düşüncesine dayanmaktadır. Çalışma kapsamında muhafazakarlık ve sekülerizm kavramlarının Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti çizgisinde modernleşmeci ve muhafazakar ideolojilerinin ürettiği karşıtlıklar ve küresel kapsamdaki yansımaları bağlamında seyirci okumalarını nasıl ve hangi şekillerde etkilediğinin önemli olduğu düşünülmektedir. Buna göre amaç, Kızılcık Şerbeti dizisine ait muhafazakarlık ve sekülerizm kodlarının farklı demografik özelliklere sahip bireyler tarafından nasıl yorumlandığını belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışma olmakla birlikte veri toplama yöntemi olarak derinlemesine görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi Kızılcık Şerbeti dizisi olarak belirlenmiş ve diziyle ilgili analiz 8 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu doğrultuda katılımcıların Kızılcık şerbeti dizisindeki muhafazakarlık ve sekülerizm kodlarının toplumsal hayattaki temsiline yönelik alımlama noktasında çoğunlukla egemen okuma gerçekleştirdikleri tespit edilmiştir. Buna göre katılımcıların büyük bir çoğunluğu dizideki muhafazakarlık ve sekülerizm kodlarının gerçeği yansıttığını düşünmektedir. Dizideki muhafazakar ve seküler kadınların ötekileştirilmesi kapsamında egemen okuma gerçekleştirildiği, muhafazakarlık ve sekülerizm kodlarından duyulan rahatsızlık bağlamında ise çoğunlukla karşıt okuma gerçekleştirildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Çalışmalar, Alımlama, Muhafazakarlık, Sekülerizm

British Cultural Studies Approach: Reception Analysis Of Kızılcık Serbeti Series In The Framework Of Conservativity And Secularism

Öz

The way audiences perceive media messages varies according to three different reading methods under the title of coding/decoding theory put forward by Stuart Hall. These reading methods are based on the idea that the individual moves from a passive to an active position in the face of media messages and is free to perceive the media message within the framework of certain criteria. The aim is to determine how the conservatism and secularism codes of the Kızılcık Şerbeti series are interpreted by audiences. The research is a qualitative study and the data collection method is in-depth interview method. The sample was determined as the Kızılcık Şerbeti series and the analysis was carried out with 8 participants. The data were analyzed using the descriptive analysis method. As a result, it was seen that the participants mostly made a dominant reading of the conservatism and secularism codes in the Kızılcık Şerbeti series and thought that these codes in the series reflected the truth. Participants think that conservative and secular women are marginalized and humiliated. At the same time, participants feel uncomfortable about the codes of conservatism and secularism and often read these codes in the series with an oppositional reading method.

Anahtar Kelimeler

Cultural Studies, Perception, Conservatism, Secularism

Kaynakça

• Acun, F. (2020). Değişme ve Süreklilik: Osmanlı’nın Torunları Cumhuriyet’in Çocukları. Içinde M. Zencirkıran (Ed.), Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (ss. 41-59). Dora Basım-Yayın.
• Akgün, H., & Arık, E. (2021). İngiliz Kültürel Çalışmalar Ekolü ve Medya Mahallesi Haber Programının Alımlama Analizi. Erciyes İletişim Dergisi, 8(1), 113-128.
• Aktaş, Y. (2013). İletişime Giriş. Y. Aktaş, D. Aydoğan, A. Temel Eğinli, K. Kılıç, E. Kılıçaslan, Ö. Okat Özdem, S. Özsavaş, Y. Aktaş, & K. Kılıç (Dü) içinde, Bir Bakışta İletişim (s. 1-82). Edirne: Paradigma Kitabevi Yayınları.
• Aygör, Z. (2023, Mayıs 3). Haberler: Gündem. Ekim 16, 2023 tarihinde Haberler.com: https://www.haberler.com/haberler/kizilcik-serbeti-ceza-alan-sahne-nedir-kizilcik-15767823-haberi/ adresinden alındı
• Aziz, A. (2022). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri (14. b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Banarlı, N. S. (1971). Türk Edebiyatı Tarihi 2. Milli Eğitim Devlet Kitapları.
• Berkes, N. (2007). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler. Kaynak Yayınları.
• Bilgin, N. (1995). Kollektif Kimlik. Sistem Yaıncılık.
• Blechman, M. (2007). Erken Alman Romantizminin Devrimci Düşü. Içinde M. Blechman (Ed.), Devrimci Romantizm. Versus Kitap.
• Börklüoğlu, L. (2020). Osmanlı İmparatorluğu’ndan Günümüze Türkiye’de Siyaset: Değişim Dinamikleri, Aktörler ve Gelişmeler. Içinde M. Zencirkıran (Ed.), Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (ss. 99-160). Dora Basım-Yayın.
• Buruma, I., & Margalit, A. (2009). Garbiyatçılık. Yapı Kredi Yayınları.
• Chatterjje, P. (1996). Milliyetçi Düşünce ve Sömürge Dünyası. İletişim Yayınları.
• Çiğdem, A. (2001). Taşra Epiği; “Türk” İdeolojileri ve İslamcılık. Birikim Yayınları.
• Dölekoğlu, C., & Bak, G. (tarih yok). Tüketici’den (Consumer) Türetici’ye (Prosumer). Yönetim ve Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar (s. 311-325). içinde Detay Yayınları.
• Dumludağ, D. (2002). Globalizasyon, Osmanlı İmpararatorluğu ve ve 1838 Osmanlı İngiliz Ticaret Sözleşmesi. Içinde Globalizasyonun Yansımaları (ss. 81-98). Donkişot Yayınları.
• Eagleton, T. (2005). İdeoloji. Ayrıntı Yayınları.
• Faroqhi, S. (2006). Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı. Doğu Batı Yayınları.
• Göcek, F. M. (2003). Osmanlı Devleti’nde Türk Milliyetçiliğini Oluşumu: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Içinde T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik (ss. 63-76). İletişim Yayınları.
• Güngör, E. (2010). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. Ötüken Neşriyat.
• Güngör, N. (2013). İletişime Giriş (2. b.). Ankaraa: Siyasal Kitabevi.
• Han, B. C. (2015). Şiddetin topolojisi. Metis Yayıncılık.
• Hall, S. (2001). Encoding, Decoding. S. During (Dü.) içinde, The Cultural Studies Reader (s. 507-517). Routledge by Taylar and Francis Group.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. Metis Yayınları.
• Hirschman, A. O. (2013). The passions and the interests: Political arguments for capitalism before its triumph. Içinde The Passions and the Interests: Political Arguments for Capitalism before Its Triumph. https://doi.org/10.2307/2553103
• İrem, N. (2007). Aydınlanma ve Sınırlılık Siyaseti Olarak Ulus Devlet Modernliği. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 39, 157-179.
• Kahraman, H. B. (2002). İçselleştirilmiş, Açık ve Gizli Oryantalizm ve Kemalizm. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 39, 229-258.
• Kandiyoti, D. (2015). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. Metis Yayınları.
• Karatani, K. (2009). Sermaye-Ulus-Devletin Ötesinde. Cogito, 59, 139-172.
• Karpat, K. (2003). Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm. İmge Kitabevi.
• Karpat, K. (2008). Osmanlı Modernleşmesi. İmge Kitabevi.
• Lazarsfeld, P. F., Berelson, B., & Gaudet, H. (1948). The People's Choice How the voter makes up his mind in a presidential campaign. New York: Columbia University Press.
• Leca, J. (1998). Neden Söz Ediyoruz? Içinde J. Leca (Ed.), Uluslar ve Milliyetçilikleri (ss. 11-19). Metis Yayınları.
• Loo, H. Van Der, & Reijen, W. Van. (2003). Modernleşmenin Paradoksları. İnsan Yayınları.
• Lowy, M., & Sayre, R. (2007). İsyan ve Melankoli. Versus Kitap.
• Macionis, J. J. (2015). Sosyoloji (13. bs). Nobel Yayıncılık.
• Mutlu, E. (2018). Kitle İletişim Kuramları (3. b.). (E. Mutlu, Çev.) Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Nairn, T. (1993). Internationalism and the Second Coming. Içinde Source: Daedalus (C. 122, Sayı 3).
• Oran, B. (1977). Azgelişmiş Ülke Milliyetçiliği. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ortaylı, İ. (2004). Osmanlı Toplumunda Aile. Timaş Yayınları.
• Özçetin, B. (2010). İdeoloji, İletişim, Kültür: Bir Stuart Hall Değerlendirmesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 139-159.
• Özçetin, B. (2019). Kitle İletişim Kuramları-Kavramlar, Okullar, Modeller. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztan, G. G. (2006). Türk Milliyetçiliğiinde Taşra Fetişizmi ve Toplumsal Cinsiyet. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 38, 77-92.
• Parla, J. (2009). Babalar ve Oğullar. İletişim Yayınları.
• Polat, V. (2016). Kitle İletişim Kuramları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Sennett, R. (2005). Otorite. Ayrıntı Yayınları.
• Shayegan, D. (2020). Yaralı Bilinç. Metis Yayınları.
• Tekeli, İ. (2008). Göç ve Ötesi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Teker, S. (2018). Frankfurt Ekolü ve İngiliz Kültürel Çalışmalar Okulunun Karşılaştırılmalı Bir Okunması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Türkiye: İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi. Yapı Kredi Yayınları.
• Vatandaş, C. (2020). Kapsam ve Yöntem Açısından Türk Modernleşmesi. Içinde M. Zencirkıran (Ed.), Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (ss. 63-96). Dora Basım-Yayın.
• Weber, M. (1999). Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu. Içinde Ayraç Yayınevi.
• Williams, R. (2018). Anahtar Sözcükler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma yöntemleri (12. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.