Aras Vadisi’nde yetişen yerel şeftali genotiplerinde (Prunus persicaL.) varyasyonun değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 896 - 903, 15.07.2022

Kezban Altay , Mücahit Pehluvan , Rafet Aslantaş

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1091719

Öz

Bu çalışma Aras Vadisinde Zeferan ve Ağşeftali yerel isimleri ile bilinen iki şeftali populasyonu içerisinden daha önce seçilmiş 38 genotip ve iki standart çeşide ait meyvelerin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerini içeren toplamda 13 kantitatif karakter bakımından genotipler arasındaki farklılık, benzerlik ve varyasyonun belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Bunun için temel bileşenler (PCA) ve kümeleme analizi kullanılmıştır. PCA sonucunda ilk dört faktör genotipler arasında toplam varyasyonun % 79.89’nu oluşturmuştur. Kümeleme analizinde ise şeftali genotiplerinin 5 grupta sınıflandığı saptanmıştır. Bölgede meyve özellikleri bakımından şeftali genetik kaynaklarının değerlendirildiği bu çalışma ile meyve ıslahçıları için önemli bilgiler üretildiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aras Vadisi, Çok değişkenli analizler, Şeftali genetik kaynağı

Destekleyen Kurum

Iğdır Üniversitesi BAP

Proje Numarası

2013-FBE-L10

Teşekkür

Projemizi destekleyen Iğdır Üniversitesi BAP birimine teşekkürlerimizi sunarız

Evaluation of variation local peaches (Prunus persica L.) genotypes grown in Aras Valley

Öz

This study was carried out with the aim of determining the differences, similarities and variations in terms of some physical and chemical properties including 13 quantitative characters between 38 peach genotypes pre-selected from two native peach populations called as “Zeferan” and “Ağşeftali” and two standard cultivars in Aras Valley. Principal component (PCA) and cluster analysis were performed for this purpose. PCA showed the first four principal component made up 79.89% of total multivariate variation between genotypes. Cluster analysis illustrated genotypes divided into 5 groups. It is considered that this work evaluating the peach population in point of some fruit traits in the region, has produced important information for fruit breeders.

Anahtar Kelimeler

Aras Valley, Multivariate analysis, Peach germplasm

Proje Numarası

2013-FBE-L10

Kaynakça

• Anonymous, 1983. Gıda Maddeleri Muayene ve Analiz Yöntemleri. T. O. ve K. B. Gıda İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları. Genel Yay. No: 65, Özel Yay. No: 62-105, 796 s.
• Asma, B. M.,& Öztürk, K. (2005). Analysis of morphological, pomological and yield characteristics of some apricot germplasm in Turkey. Genetic Resourcesand Crop Evolution, 52, 305-313.
• Bayazıt, S.,İmrak, B., &Küden, A. (2012). Erkenci şeftali ve nektarin çeşitlerinde uç alma uygulamalarının verim ve meyve kalitesine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1), 23-31.
• Bilginer, Ş. K., Demirsoy, H., & Beyhan, N. (1998). Samsun’da yetiştirilen bazı şeftali çeşitlerinde paclobutrazol uygulamalarının vegetatif gelişme ve meyve kalitesi üzerine etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22; 425-434.
• Demirsoy, H. (1993). Çarşamba ovasının şeftali potansiyeli ve şeftali çeşitlerinin pomolojik özelliklerinin saptanması üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun. Doğan, İ. S. (2002). A newapproach of measuringcolours in biscuit as qualitycriteria. In: Proceedings of the 7th Turkish Food Congress (pp. 357-362). Ankara.
• Fideghelli, C.,Della Serada, G., Grassi, F., &Marico, G. (1998). The peach industry in the world present situation and trend. Acta Horticulturae, 465: 29–40. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.1998.465.1
• Gür, E., Gündoğdu, M. A., & Şeker, M. (2020). Lapseki ekolojisinde yaygın bir şekilde yetiştirilen şeftali çeşitlerinin pomoloji özelliklerinin belirlenmesi. ÇOMÜ LJAR, 1(2), 90-100.
• Gür, İ.,& Pırlak, L. (2011). Eğirdir Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Bazı Şeftali Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Tespiti. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28(2), 27-41.
• Jeffers, J. N. R. (1967). Two cases studies in the application of principal component analysis. Applied Statistics, 16(3): 225-236.
• Jules, J. (2005). Theorigins of fruits, fruitgrowing, andfruitbreeding, plantbreeding. J. Jules (Ed.), Plant breding reviews (25: 255-320). Wiley.
• Kurnaz, Ş. (1989). Bazı önemli şeftali ve nektarin çeşitlerinin derim öncesi ve derim sonrası üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Li, X.,Zhang, A., Atungulu, G., McHugh, T., Delwiche, M., Lin, S., Zhao, L., &Pan, Z. (2014). Characterization and multivariate analysis of physical properties of processing peaches. Food Bioprocess Technology, 7; 1756–1766. https://doi.org/10.1007/s11947-014-1269-y
• Li, XW.,Meng, XQ., Jia, HJ., Yu, M. L., Ma, R. J., Wang, L. R., Cao, K., Shen, Z. J., Niu, L., Tian, J. B., Chen, M. J., Xie, M., Arus, P., Goa, Z. S. &Aranzana, M. J. (2013). Peach genetic resources: diversity. Population structure and linkage disequilibrium. BMC Genetics, 14:84.
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2015). Iğdır Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü Kayıtları, Iğdır.
• Nicolić, D.,Rakonjac, V., Milatović, D., &Fotirić. M. (2010). Multivariate analysis of vineyard peach [Prunus persica (L.) Batsch.] germplasm collection. Euphytica, 171, 227-234. https://doi.org/10.1007/s10681-009-0032-3
• OfficialMethods of Analysis (14th ed.). (1984). Arlington, VA, USA: Association of OfficialAnalyticalChemists (AOAC).
• Özdemir Eroğlu, Z.,& Mısırlı, A. (2012). Şeftali Islahı ve Gelişimi. Bahçe, 41(2), 37-46. Pérez, S.,Montes, S., &Mejía, C. (1993). Analysis of Peach Germplasm in Mexico. Journal of the American Society for Horticultural Science,.118 (4), 519-524.