Gümüşhane Merkez ve Merkeze Bağlı Bahçecik Köyü Su Kaynaklarının Radyoaktivitesinin Tayini

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 13 - 22, 31.01.2016

Ali Kaya Salih Mustafa Karabıdak Selim Kaya

https://doi.org/10.17714/gufbed.2016.06.002

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, Gümüşhane ili Bahçecik köyü yayla bölgesi, Gümüşhane merkez ve merkeze bağlı Bahçecik köyü şebeke sularının radyoaktivitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, içme suyu olarak kullanılan kaynak suların insan sağlığına zararlı miktarda radyoaktivite taşıyıp taşımadığının belirlenmesi ve Bahçecik köyü yayla bölgesine yapılacak içme suyu barajından Gümüşhane ili içme suyunun karşılanmasının planlanması bakımından önemlidir.

 

Çalışmada, bölgedeki kaynak sularından alınan numunelerin toplam Alfa-Beta analizleri Türkiye Atom Enerjisi Kurumu İstanbul Küçükçekmece’deki araştırma merkezine gönderilerek orada yapılmıştır. Gama analizleri ise Üniversitemiz laboratuvarlarında yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar toplam Alfa Bahçecik yayla bölgesinde en düşük ve en yüksek; <10 mBq/L ve <20 mBq/L toplam Beta da 13 ±1 mBq/L ve 50±10 mBq/L belirlenmiştir. Bahçecik köyünde çeşmede toplam Alfa 40±10 mBq/L ve şebeke suyunda <10 mBq/L toplam Beta çeşmede 70±10 mBq/L ve şebeke suyunda 50±10 mBq/L olarak belirlenmiştir. Gümüşhane merkez şebeke suyunda ise iki noktadan alınan numuneler için toplam Alfa değerleri sırasıyla 30±10 mBq/L ve 40±10 mBq/L ve toplam Beta değerleri 112±10 mBq/L ve 118±10 mBq/L olarak belirlenmiştir. Analiz sonuçlarında belirlene toplam Alfa-Beta değerlerinin üç bölgede de insan sağlığına zarar verecek değerler olan toplam Alfa’da 0.5 Bq/L, toplam Beta’da 1 Bq/L’nin altında olduğu görülmektedir. Gama analizinden elde edilen sonuçlara göre, ²²⁶Ra için 4.6 mBq/L ile 5.5 mBq/L, ²³²Th için 2.1 mBq/L ile 3.6 mBq/L; ⁴⁰K içinde 91.25 mBq/L ile 117.9 mBq/L aralığında olduğu belirlenmiştir. Bu değerler için hesaplanan yıllık etkin doz eşdeğerleri, Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) içme suları için belirlediği yıllık etkin doz eşdeğerinin üst sınırı olan 0.100 mSv/y’in çok altındadır.  

 

Gümüşhane ili şebeke suyu, Bahçecik köyü şebeke suyu ve Bahçecik köyü yayla bölgesindeki doğal su kaynaklarının insan sağlığına zarar verecek derecede radyoaktivite taşımadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bahçecik Köyü, Gümüşhane, Radyoaktivite Tayini, Su Kaynakları

Radioactivity Measurement of Natural Water Sources In the Area of Bahçecik Village/Gümüşhane-Turkey

Öz

This research aimed to assess radioactivity levels in tap water of Gümüşhane city, the Bahçecik village of Gümüşhane and the spring waters in the upland area of the village. It is important to find out if the radioactivity levels of the drinking water springs of this region constitute a public health hazard since a drinking water reservoir is planned for the city of Gümüşhane from these sources.

The aggregate Alpha-Beta analysis of collected samples from local water sources have been done at The Küçükçekmece Atom Energy Institute of Turkey in İstanbul. The Gamma analysis has been done at the laboratories of Gumushane University. The obtained results showed that the lowest Alpha value in Bahçecik upland water springs was <10mBq/L and the highest Alpha value was <20 mBq/L while the total Beta level was determined as 13 ±1mBq/L and 50±10mBq/L. Total Alpha in the village fountain of Bahçecik has been determined as 40±10 mBq/L and in village tap water as <10mBq/L, while total Beta of samples from the village fountain has been found as 70±10mBq/L and from the village tap water as 50±10 mBq/L. Samples which were obtained from two points of Gümüşhane city tap water indicated total Alpha values of 30±10mBq/L and 40±10 mBq/L while total Beta values were 112±10mBq/L and 118±10 mBq/L each. The analysis showed that total Alpha and Beta values which have been found throughout all three local points in the area were below the levels of constituting a threat to human health. According to the results obtained from gamma analysis for Radium 4.6 mBq / L to 5.5 mBq / L, Thorium to 2.1 mBq / L to 3.6 mBq / L; Potassium in 91.25 mBq / L to 117.9 mBq / L was determined to be in range. The annual effective dose levels that have been calculated for these values are far below the annual effective reference dose levels of 0.100 mSv/y as determined by the World Health Organization.

 

It has been found that radioactivity levels in Gümüşhane city tap water, in Bahçecik village tap water, and in the natural spring sources of Bahçecik village upland area are below the limits of constituting a health hazard for the public.

Anahtar Kelimeler

Bahçecik Village, Gümüşhane, Radioactivity Measurement, Water Sources

Kaynakça

• Agbalagba E. O., Avwiri G. O., and Chadumoren Y. E., June 2013, Gross α and β Activity Concentration and Estimation of Adults and Infants Dose intake in Surface and Ground Water of Ten Oil Fields Environment in Western Niger Delta of Nigeria, J. Appl. Sci. Environ. Manage, Vol. 17 (2) 267-277,
• Ahmed, N. K., 2004, Natural Radioactivity of Ground and Drinking Water in Some Areas of Upper Egypt, Turkish J. Eng. Env. Sci. 28, 345 – 354.
• Bakaç, M., 1998, Gediz Nehri ve Çevresindeki Radyoaktif, Major ve iz Element Seviyelerinin Belirlenerek Faktör Analizi Yöntemi ile incelenmesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Bakaç, M. ve Kumru, M. N., 1999, Gediz Havzası Topraklarındaki Doğal Radyoaktivite Seviyesi, Çevre Koruma Dergisi, Cilt 8, Sayı 30, 18-21
• Blanchard, R.L., Hahne, R.M., Kohn, B., McCurdy, D., Mellor, R.A., Moove, W.S., Sedlet, J., Whittaker, E.,. 1985, Radiological sampling and analytical methods for national primary drinking water regulation. Health hys. 48, 587–600.
• Chau, N.D. ve Michalec, B., 2008. Natural Radioactivity in Bottled Natural Spring, Mineral and Therapeutic Waters in Poland, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 279,1, 121-129.
• Damla, N., 2006, Doğu Karadeniz Bölgesindeki İçme Sularında Toplam Alfa, Toplam Beta ve Gama Radyoaktifliği, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Damla, N., U. Cevik, G. Karahan and Kobya A.I., 2006, Gross alpha and beta activities in tap water in Eastern Black Sea region of Turkey. Chemosphere 62: 957-960.
• Damla, N., U. Cevik, G. Karahan, A.I. Kobya, M. Kocak and U. Isik, 2009, Determination of gross alpha and beta activities in water from Batman, Turkey. Desalination, 244: 208-214.
• Davis, N.S., and DeWiest, R.J.M., 1966, Hydrogeology, John Wiley and Sons., p. 463, Inc. New York.
• Doğan, N., 2015, Kayseri Bölgesi Su Kaynaklarının Radyoaktivite İçeriğinin İncelenmesi, DSİ Teknik Bültenleri, Sayı 118, Sayfa 22-34.
• Gören E., 2011, Adana İçme Sularında Tridyum Aktivitesinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Gültekin, F. ve Dilek, R., 2005, Gümüşhane Yöresi Mineralli Su Kaynaklarının İz Element ve Radyoaktivite İçerikleri, Jeoloji Mühendisliği Dergisi 29 (1).
• ITS, 2001. Institution of Turkish Standards, Annual Progress Report Gören, 2011 den alınmıştır.
• IAEA 1989, (International Atomic Energy Agency),. Measurement of Radionuclides in Food and The Environmental, Viena.
• Kopya, Y., 2009, Doğu Karadeniz Bölgesinde Doğal Kaynak ve Maden sularında Radyoaktiflik Tayini, Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Osmond, J.K., Ivanovich, M., 1992, Equilibrium-series disequilibrium.In: Ivanovich, M. (Ed.), Applications to the Earth Marine and Environmental Sciences. Clarendon Press, Oxford.
• Özger, G., 2005, Yumurtalık ve Pozantı bölgelerinin doğal radyoaktivite düzeylerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• TS-9130, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 13 s.
• Şahinci, A., 1991, Doğal suların jeokimyası, 548 s., Reform Matbaası, İzmir.
• WHO, 2003. Guidelines for Drinking Water Quality, 3rd. ed., Radiological Quality of Drinking r, World Health Organization, Genova, Switzerland.
• WHO, 1993, Guidelines for Drinking-Water Quality ;Recommendations. World Health Organization Geneva, , Gören, 2011 den alınmıştır.
• World Health Organization, 1978, Radiological Examination of Drinking Water, (Copenhagen: WHO), Agbalagba, Avwiri and Chadumoren, 2013 den alınmıştır.