Orman Ürünlerinden Sağlanan Gelirlerin İşletmelerin Coğrafi Konumu ve Bazı Pazar Değişkenlerine Göre Değişimi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 724 - 732, 15.07.2020

Osman Komut , Serpil Santo

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.717281

Öz

Türkiye orman ürünleri pazarında
tekel özelliğini kaybetmesi Orman Genel Müdürlüğünün gelirlerinin azalmasına
neden olmuştur. Devlet Orman İşletme Müdürlükleri (DOİM) odun emvali satış
ihalelerini münferit olarak düzenlemekte ve her işletmenin başarı düzeyi yine
münferit olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, Orman Genel Müdürlüğünün
odun esaslı ürünler için satış fiyatını etkileyen bazı faktörler analiz
edilmiştir. Bu kapsamda, coğrafi konum yönünden birbirine yakın 2 Orman Bölge
Müdürlüğü ve bunlara bağlı olarak faaliyet gösteren 21 DOİM’in 2014-2018
yılları arasındaki 5 yıllık odun emvali satış ihalesi sonuçları incelenmiştir.
Değerlendirmeler dikili ağaç satışı ve geleneksel depodan satış uygulamaları
temelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları, Orman Bölge Müdürlüğü,
DOİM, satışların dikili ağaç satışı veya geleneksel depo satışları olması,
orman ürünlerinin satışa sunulduğu yıl ve ay değişkenlerinin oluşan Muhammen
Bedel Artırma Oranı dolayısıyla Orman Genel Müdürlüğünün satış gelirleri üzerinde
istatistiksel düzeyde anlamlı (p<0.05) farklılıklar oluştuğunu göstermiştir.
Benzer şekilde, odun esaslı ürün satış ihalesi düzenleyen DOİM’lerin
ulaşılabilirlik yönünden coğrafi konum itibariyle yüksek kapasiteli orman
ürünleri endüstrisi işletmelerine olan yakınlığının elde edilen satış gelirleri
üzerinde önemli düzeyde etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Muhammen Bedel Artırma Oranı, Coğrafi Yakınlık, Depodan Satış, Dikili Satış

Teşekkür

This study is a part of a master thesis entitled “Variation of Rate of Appraised Value in Auction Sales According to some Factors: The Case of Amasya and Giresun Forest Regional Directorates” prepared by Serpil SANTO under the supervision of Assistant Professor Osman KOMUT in Gumushane University.

Change of Income from Forest Products Based on Geographical Location of Enterprises and Some Marketing Variables

Öz

The
Turkey forest products market losing its monopoly property has led to a
reduction in the income of General Directorate of Forestry (GDF). Forest
Enterprises Directorate (FED) regulate the wood sale revenue separately and the
success level of each managements is considered as separately. In this study,
some factors affecting the sale price of wood based products for General
Directorate of Forestry are analyzed. In this context, the results of the
5-year wood sale revenue sale auctions between the years 2014-2018 of 2
Regional Directorate of Forests (RDF), which are close to each other in terms
of geographical location, and 21 FEDs operating under them are analyzed.
Evaluations were conducted on the basis of stumpage sales and traditional
warehouse sales practices. The research results showed that there are
statistically significant (p<0.05) differences on the sales revenues of the
GDF due to accession rate of appraised value consisting of the RDF, FED, stumpage
sales or traditional warehouse sales, and the year and month variables in which
forest products are offered for sale. Likewise, it has been detected that the
proximity of FEDs, which regulate wood-based product sales, to the
high-capacity forest products industry managements in terms of accessibility
with regard to geographical location has a significant effect on sales
revenues.

Anahtar Kelimeler

Accession Rate of Appraised Value, Geographical Proximity, Stumpage Sales, Warehouse Sales

Kaynakça

• Buğday, S.E., 2016. Oduna Dayalı Orman Ürünlerinde Stratejik Pazarlama Analizi (Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Doktora Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı. Çankırı, 300 s.
• Buongiorno, J., 1977. Long–term Forecasting of Major Forest Products Consumption in developed and Developing Countries. Forest Science, 23(1), 13-25. doi: 10.1093/forestscience/23.1.13.
• Buongiorno, J., 1978. Income and Price Elasticities in the World Demand for Paper and Paperboard. Forest Science, 24(2), 231-246. doi:10.1093/forestscience/24.2.231.
• Daşdemir, İ., 2003. Asli Orman Ürünlerinde Fiyat Analizi (Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Örneği), ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 26, Fakülte Yayın No: 12. Bartın, 119 s.
• Daşdemir, İ., 2011. Dikili Ağaç Satışlarının Uygulanması Üzerine Değerlendirmeler. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(20), 71‐79.
• Demirel, E., 2006. Açık Artırmalı Tomruk Satışlarında Fiyat Oluşum Sürecinin İncelenmesi (Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı. Bartın, 99 s. Dikilitaş, K. and Öztürk, A., 2010. Artvin Orman Bölge Müdürlüğü Son Beş Yıllık Açık Artırmalı Satışlarının İrdelenmesi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Artvin, s. 259-269.
• Halaj, D., Sedliačiková, M. and Malá, D., 2018. Customer Behavior on the Slovakian Roundwood Market: A Case Study. BioResources, 13(3), 6003-6020.
• Holland, I., 1960. An Explanation of Changing Lumber Consumption and Prices. Forest Science, 6(2), 171-192. doi: 10.1093/forestscience/6.2.171.
• İlter, E., 1985. Orman Ürünleri Pazarlaması, Çağ Matbaası, Ankara, 273s.
• İlter, E. and Ok, K., 2007. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi. Form Ofset Baskı, Ankara, 488 s.
• Jonsson, R., 2011. Trends and Possible Future Developments in Global Forest-Product Markets-Implications for the Swedish Forest Sector. Forests, 2(1), 147-167. doi: 10.3390/f2010147.
• Kayacan, B. and Öztürk, A., 2009. Dünyada Orman Ürünleri Piyasa Modelleri: Gelişim Süreci ve Türkiye Için Yönelimler. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat 2009, Isparta, s. 152-165.
• Kayacan, B., Ucal, M., Öztürk, A., Balı, R., Koçer, S. and Kaplan, E., 2012. Modeling and Forecasting the Demand for Industrial Roundwood in Turkey: A Primary Econometric Approach. Journal of Food Agriculture and Environment, 10(2), 1127-1132.
• Komut, O., 2011. Sarıçam Tomruklarında Mavi Renklenme Zararı ve Satış Fiyatı Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı. Artvin, 98 s.
• Komut, O. and Öztürk, A., 2014. Dikili Ağaç Satışı Uygulamasının Yerel Piyasadaki Rekabete Etkileri. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim 2014, Isparta, s. 1068-1074.
• Leuschner, W.A., 1973. An Econometric Analysis of the Wisconsin Aspen Pulpwood Market. Forest Science, 19(1), 41-46. doi: 10.1093/forestscience/19.1.41.
• McKillop, W.L.M., 1967. Supply and Demand of Forest Products: An Econometric Study. Hilgardia, 38(1), 1-132. doi:10.3733/hilg.v38n01p001.
• OGM, (2019a). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü https://www.ogm.gov.tr/Sayfalar/OrmanBolgeMudurlukleri.aspx.
• OGM, (2019b). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü 2019 Performans Programı. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara. Ok, K., 1997. Devlet Orman İşletmelerinin Açık Artırmalı Satışlarının Etkileşimi. DOA Dergisi, 3, 39-62.
• Özler, T., 2013. Isparta Orman Bölge Müdürlüğü’nde Dikili Ağaç Satışlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı. Isparta, 119 s. Öztürk A., Kayacan B. and Dikilitaş, K., 2011. A Linear Price Model for Insect-damaged Industrial Roundwood: A Case Study in Northeastern Turkey. African Journal of Business Management, 5(21), 8552-8557. doi: 10.5897/AJBM11.1016.
• Poudyal, B.H., Maraseni, T.N. and Cockfield, G., 2019. Implications of Selective Harvesting of Natural Forests for Forest Product Recovery and Forest Carbon Emissions: Cases from Tarai Nepal and Queensland Australia. Forests, 10(8), 693. doi: 10.3390/f10080693.
• Robinson, V.L., 1974. An Econometric Model of Softwood Lumber and Stumpage Markets 1947-67. Forest Science, 20(2), 171-179.
• Sahoo, K., Bergman, R., Alanya-Rosenbaum, S., Gu, H. and Liang, S., 2019. Life Cycle Assessment of Forest-based Products: A Review. Sustainability, 11(17), 4722. doi: 10.3390/su11174722.
• Sedjo, R. and Sohngen, B., 1996. A Comparison of Timber Models for use in Public Policy Analysis. Resources for the Future 1996, Discussion Paper 96-12, Washington DC, USA
• Sujová, A., Michal, J., Kupčák, V. and Dudík, R., 2017. The Impact of International Trade of Raw Wood to the Economic Growth of Forest-Based Sectors in the Czech and Slovak Republics. BioResources, 12(1), 1102-1111.
• Trømborg, E., Buongiorno, J. and Solberg, B., 2000. The Global Timber Market: Implications of Changes in Economic Growth, Timber Supply and Technological Trend. Forest Policy and Economics, 1(1), 53-69. doi: 10.1016/S1389-9341(00)00005-8.
• Türker, M.F., 1996. Investigation of Price Formation in Auction Forest Products (logs) Sales (Case of Eastern Black Sea Region). Postdoctoral Research, KTU Research Fund 93.115.002.1, Trabzon, Turkey. Türker, M.F., 2013. Ormancılık İşletme Ekonomisi. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Ormancılık ve Tabiat Koruma Vakfı Yayın No:5, Trabzon, s. 287.
• Zivnuska, J.A., 1955. Supply, Demand and the Lumber Market. Journal of Forestry, 53(8), 547-553. doi: 10.1093/jof/53.8.547