Yayla alanlarındaki yapılaşma değişiminin incelenmesi: Gümüşhane örneği

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 721 - 728, 15.07.2021

Fatih Döner

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.748435

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada yayla alanlarındaki yapılaşma değişimi Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) verilerinin birlikte kullanımıyla incelenmektedir. Gümüşhane ilinde bulunan Ernek, Güvende, Kadırga ve Kazıkbeli isimli dört yayla alanında 2013 ile 2018 yılları arasındaki değişim incelenmiştir. İncelenen yayla alanlarında 2013 ile 2018 yılları arasında yapı sayısının %21.48, yol ağının %6.94 artığı belirlenmiştir. Bu artışın temel sebeplerinin yayla alanlarına yönelik turizm faaliyetleri ve İmar Barışı düzenlemesinin olduğu değerlendirilmektedir. Yayla alanlarının sürdürülebilir kullanımı için koruma-kullanma dengesini gözeten bir arazi kullanım politikasına ve daha etkin bir denetim mekanizmasına ihtiyaç vardır. CBS ve UA verileri yayla alanlarındaki değişimin izlenerek kontrol edilmesi çalışmalarına destek sağlamak için kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi bilgi sistemleri, Turizm, Uzaktan algılama, Yayla

Examination of change in summer pasture areas: Gümüşhane case

Öz

In this study, the change of built areas in summer pasture is analyzed by using Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) data together. The change between 2013 and 2018 was examined in the four summer pasture areas named Ernek, Güvende, Kadırga and Kazıkbeli in Gümüşhane. Between 2013 and 2018, the number of buildings increased by 21.48% and the road network increased by 6.94% in the study area. It is considered that the main reasons for this increase are tourism activities for summer pasture areas and Development Peace regulation. For the sustainable use of the summer pasture areas, there is a need for a land use policy and a more effective control mechanism that considers the conservation-use balance. GIS and RS data can be used to support studies to monitor and control changes in summer pasture areas.

Anahtar Kelimeler

Geographic information systems, Tourism, Remote sensing, Summer pasture

Kaynakça

• AA-Anadolu Ajansı. (2020, 20 Mayıs). Erişim adresi https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/imar-barisinda-30-bini-askin-yapi-kayit-belgesi-iptal-edildi/1735457.
• Akar, A. (2014). Mera ve yayla alanlarındaki değişimin tespiti ve yeni bir mera yönetim modeli yaklaşımı: Trabzon ili Akçaabat ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Arslanoğlu, U. (2019). The role of spatial designer in the prestigious housing projects: the case of Ankara. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir Planlama Bölümü. Ankara,
• Bay, A. (2014). Uludağ yöresinde (Bursa) alternatif turizm türü olarak yayla turizmi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Başer, V. (2019). Yaylalardaki arazi kullanım değişiminin coğrafi bilgi sistemi ile analizi: Giresun örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 167-175. https://doi.org/10.17798/bitlisfen.446264
• Cengiz, S., Atmiş, E. ve Görmüş, S. (2019). The impact of economic growth oriented development policies on landscape changes in İstanbul province in Turkey. Land Use Policy, 87, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104086
• Ceylan, M. (2014). Uzaktan algılama ve CBS ile yayla alanlarındaki değişimin izlenmesi: Gümüşhane örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gümüşhane.
• Cin, M. (2019). İmar barışının yayla yerleşmeleri üzerindeki etkisinin uydu görüntüleri ile belirlenmesi: Giresun Karagöl Dağı örneği. Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26-28 Eylül, Giresun.
• ÇŞB-Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2018, 20 Mayıs). Erişim adresi https://webdosya.csb.gov.tr/db/imarbarisi/icerikler/ brosur-20180603111057.pdf.
• DOKAP-Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı. (2020, 20 Mayıs). Erişim adresi https://www.dokap.gov.tr/projeler/yesil-yol-projesi/1/Detay.
• EEA, (2010). The European environment-state and outlook (2nd ed.). Copenhagen: European Environment Agency.
• Gümüşhane Valiliği. (2017, 20 Mayıs). Erişim adresi http://gumushane.gov.tr/mera-ve-yaylalardaki-kacak-yapilasmayla-etkin-1mucadele-masaya-yatirildi.
• Gürbüztürk, A. (2017). Social housing policy and the welfare regime in Turkey: a comparative perspective. Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• RG. (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994). T.C. Resmi Gazete (20217, 6 Temmuz 1989).
• RG. (1990). Turizmi Teşvik Kanunu. T.C. Resmi Gazete (20452, 5 Mart 1990).
• RG. (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). T.C. Resmi Gazete (22354, 25 Temmuz 1995).
• RG. (1998). Mera Kanunu. T.C. Resmi Gazete (23272, 28 Şubat 1998).
• RG. (2007). Türkiye 2023 Turizm Stratejisi Eylem Planı. T.C. Resmi Gazete (26450, 2 Mart 2007).
• Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Kaya, N. Ç. ve Eceral, T. (2010). Gümüshane ili yaylalarındaki arazi kullanımı ve işlev değişiminin değerlendirilmesi: Kazıkbeli ve Alistire yaylaları örneği. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2), 107-127. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000031
• Şakar, M. ve Kuruca, N. (2019). Yayla ve yaylacılık Bibliyografyası. Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26-28 Eylül, Giresun.
• TB-Turizm Bakanlığı. (2020, 20 Mayıs). Erişim adresi https://yigm.ktb.gov.tr/TR-11533/yayla-turizm-merkezleri.html.
• Ting, L. and Williamson, I. (1999). Cadastral trends: a synthesis. The Australian Surveyor, 4 (1), 46–54. https://doi.org/10.1080/00050351.1999.10558772
• Türk, M. (2019). Sinop Boyabat yayla yerleşimlerindeki kırsal mimari, koruma sorunları ve çözüm önerilerinin Alıç Yaylası örneğinde incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yomralıoğlu, T. (2000). Coğrafi Bilgi Sistemleri: Temel kavramlar ve uygulamalar (1.baskı). Trabzon: Seçil Ofset.
• Yonca, Y. (2014). Kadirli’de yaylacılık faaliyetleri. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.