The ternary Zn-27Al-1Cu alloy is produced from raw materials by the gravity casting method. The produced alloy was subjected to aging after solutionizing and quenching. The effect of ageing at different periods on the microstructure and damping behaviour of the alloy was investigated. The microstructural investigations revealed that the microstructure of the alloy in the as-cast state consisted of aluminium(Al)-rich α dendrites surrounded by eutectoid β phase, and zinc(Zn)-rich η phase and copper(Cu)-rich ε phase. The heat treatment eliminated the dendritic microstructure of the casting alloy and transformed it into a coarse-grained (β-matrix) stable form containing Zn-rich and Cu-rich precipitates. The microstructural changes after aging process were directly affected the mechanical properties of the alloy. The hardness and tensile strength increased with increasing ageing time up to 2.5 hours, but the percent elongation decreased. When the aging time reached 5 hours, hardness and tensile strength decreased while percent elongation increased significantly. The impact energy, namely toughness, increased in the early stage of aging, reduced sharply with increasing aging time and remained stable with a small increase in the prolonged stage of aging. The highest impact energy was attained from the aged alloy for 0.5 hours. The variation in damping energy was dependent on the changes in microstructural and mechanical properties caused by different aging periods. The prolonged aging process transformed the fracture characteristic of the as-cast alloy from relatively brittle to ductile fracture.
Aging Damping behaviour Microstructure Precipitation hardening Zn–Al alloys
Üçlü Zn–27Al–1Cu alaşımı, hammaddelerden kokil kalıba döküm yöntemiyle üretildi. Üretilen alaşım, çözündürme ve su verme işlemlerinden sonra yaşlandırmaya tabi tutuldu. Farklı periyotlarda yaşlandırmanın alaşımın mikroyapısı ve darbe davranışı üzerindeki etkisi incelendi. Mikroyapısal incelemeler, döküm halindeki alaşımın mikroyapısının alüminyumca (Al) zengin α dendritleri ve onları çevreleyen ötektoid β fazı, çinkoca (Zn) zengin η fazı ve bakırca (Cu) zengin ε fazından oluştuğunu ortaya çıkarmıştır. Isıl işlem döküm alaşımının dendritik mikroyapısını ortadan kaldırdı ve alaşımın mikroyapısını Zn ve Cu bakımından zengin çökeltiler içeren iri taneli (β-matrisli) kararlı bir forma dönüştürdü. Yaşlandırma işlemi sonrası oluşan mikroyapısal değişimler, alaşımın mekanik özelliklerini doğrudan etkilemiştir. Yaşlandırma süresinin 2,5 saate kadar artmasıyla sertlik ve çekme dayanımı artmış, ancak yüzde uzama azalmıştır. Yaşlandırma süresi 5 saate ulaştığında sertlik ve çekme dayanımı azalırken, yüzde uzama önemli ölçüde artmıştır. Darbe enerjisi, diğer bir ifade ile tokluk yaşlanmanın erken evresinde arttı, yaşlanma süresinin artmasıyla keskin bir şekilde azaldı ve uzun süreli yaşlandırma durumunda az bir artışla sabit kaldı. En yüksek darbe enerjisi 0,5 saat boyunca yaşlandırılmış alaşımdan elde edildi. Darbe enerjisindeki değişim, farklı periyotlarda yaşlandırma işleminden kaynaklanan mikroyapısal ve mekanik özelliklerdeki değişikliklere bağlıydı. Uzun süreli yaşlandırma işlemi, döküm durumundaki alaşımın kırılma karakteristiğini nispeten gevrek kırılmadan sünek kırılmaya dönüştürdü.
Yaşlandırma Darbe davranışı Mikroyapı Çökelme sertleşmesi Zn-Al alaşım
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Nisan 2022 |
Gönderilme Tarihi | 7 Ekim 2021 |
Kabul Tarihi | 28 Şubat 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 |