Göz kozmetiği ürünlerinin spektroskopik yöntemlerle adli kanıt olarak incelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 184 - 196, 15.03.2025

Gülbeyaz Gülşen Güneysu , Umut Kendüz , Soner Kızıl , Sevil Atasoy

Öz

Suç soruşturmaları sırasında elde edilen kozmetik deliller, özellikle kadınlara yönelik fiziksel ve cinsel saldırı davalarında mahkemede birleştirici delil olarak kullanılabilir. Kadın suçluluğunda olay yeri inceleme ekiplerinin olay yerinde göz kalemi kalıntısı bulma oranı yüksektir. Bu delil, şüpheli, mağdur ve suç mahalli arasında bir bağlantı sağlayabilir ve ceza davalarının çözümüne yardımcı olabilir. Bu çalışma, farklı markalardan göz kalemi örneklerinin adli delil olarak incelenmesini kapsamaktadır. Bu amaçla, A4 kâğıdı, peçete, makyaj temizleme pedi ve farklı kumaşlar üzerine sürülen göz kalemi örneklerinin analizi gerçekleştirilmiştir. Ek olarak, çevresel koşulların etkilerini incelemek amacıyla göz kalemi ile lekelenen substratlar içme suyu, deniz suyu ve toprakta bir hafta, iki hafta ve bir aylık sürelerde bekletilerek zamana bağlı değişimleri incelenmiştir. İnceleme sonuçları doğrultusunda, VSC 8000 cihazı ile gerçekleştirilen analizlerde herhangi bir farklılık gözlemlenmemiştir. Stabilite testleri, çevresel faktörlerin numune üzerinde herhangi bir etkisi olmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, farklı substratlar üzerinde yapılan incelemelerde, polyester kumaşta pik gözlenmemiştir. Bu çalışma kapsamında elde edilen bulgular, göz kalemlerinin bileşimsel özellikleri ve çevresel koşullara karşı dayanıklılığının, adli soruşturmalarda güvenilir bir delil olarak kullanılmalarını sağladığını ancak belli kumaş tür veya türlerinde sonuç veremediğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Adli bilimler, Adli kimya, Göz kozmetiği, VSC 8000, FTIR

Destekleyen Kurum

Bu çalışmayı destekleyen Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)'a teşekkür ederiz. (2209-A Üniversite Öğrencileri Yurt İçi Araştırma Projeleri Destekleme Programı, Proje numarası: 1919B012222566).

Examination of eye cosmetics products as forensic evidence by spectroscopic methods

Öz

Cosmetic evidence obtained during criminal investigations can serve as corroborative evidence in court, particularly in cases of physical and sexual assaults against women and female delinquency. The likelihood of finding eyeliner residues at crime scenes during investigations of female-related offenses is notably high. Such evidence can establish a connection between the suspect, the victim, and the crime scene, aiding in the resolution of criminal cases. This study focuses on the forensic examination of eyeliner samples from different brands as evidence. For this purpose, eyeliner samples applied to A4 paper, tissues, makeup removal pads, and various fabrics were analyzed. Additionally, to investigate the effects of environmental conditions, substrates stained with eyeliner were exposed to tap water, seawater, and soil for one week, two weeks, and one month, and their changes over time were examined. Based on the analysis results, no differences were observed in the tests conducted using the VSC 8000 device. Stability tests revealed that environmental factors did not affect the samples. Furthermore, in the examinations conducted on different substrates, no peaks were observed on polyester fabric. The findings of this study demonstrated that the compositional properties and resistance of eyeliners to environmental conditions make them reliable evidence in criminal investigations, although certain fabric types may yield no results.

Anahtar Kelimeler

Forensic Science, Forensic Chemistry, Eye Cosmetics, VSC 8000, FTIR

Kaynakça

• Arora, T., Verma, R., Kumar, R., Chauhan, R., Kumar, B., & Sharma, V. (2021). Chemometrics based ATR-FTIR spectroscopy method for rapid and non-destructive discrimination between eyeliner and mascara traces. Microchemical Journal, 164, 106080.
• Asri, M. N. M., Verma, R., Ibrahim, M. H., Sharma, V., & Nor, N. A. M. (2021). Rapid non-destructive techniques to identify the traces of Kajal using chemometrics; A comparison of ATR-FTIR and Raman spectroscopy. Microchemical Journal, 169, 106556.
• Azak Sungur, S., Sözen Şahne, B., & Yeğenoğlu, S. (2018). Kozmetik Ürünlerin Tarihçesi, Ürün Tanıtımlarının Yasal Durumu ve Tüketici Davranışı Açısından Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 8(3), 191-197. https://doi.org/10.31020/mutftd.432259
• Bassal, N., Mahmoud, H., & Hassan, M. (2013). Elemental Composition Study of Kohl Samples.
• Chisvert, A., & Salvador, A. (2007). Analysis of Cosmetic Products. İçinde Analysis of Cosmetic Products. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-52260-3.X5020-7
• Chophi, R., Sharma, S., Jossan, J. K., & Singh, R. (2021). Rapid and non-destructive analysis of eye-cosmetics using ATR-FTIR spectroscopy and chemometrics. Forensic Science International, 329, 111062. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2021.111062
• Chophi, R., Sharma, S., Sharma, S., & Singh, R. (2019). Trends in the forensic analysis of cosmetic evidence. Forensic Chemistry, 14, 100165. https://doi.org/10.1016/j.forc.2019.100165
• Çomoglu, T. (2012). Kozmetikler. Marmara Pharmaceutcal Journal, 1(16), 1-8. https://doi.org/10.12991/201216414
• Dinç, E. (2007). Kemometri Çok Değişkenli Kalibrasyon Yöntemleri. Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Dergisi, 27(1), 61-92.
• Houck, M. M., & Siegel, J. A. (2016). Adli bilimlerin temeli. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaur, K., Yadav, P. K., Bumbrah, G. S., & Sharma, R. M. (2020). Forensic classification of lipsticks using attenuated total reflectance–Fourier transform infrared (ATR-FTIR) spectroscopy. Vibrational Spectroscopy, 110, 103146.
• Massadeh, A. M., El-khateeb, M. Y., & Ibrahim, S. M. (2017). Evaluation of Cd, Cr, Cu, Ni, and Pb in selected cosmetic products from Jordanian, Sudanese, and Syrian markets. Public Health, 149, 130-137. https://doi.org/10.1016/j.puhe.2017.03.015
• Özçelik, H., & Bebekli, Ö. (2015). Kozmetik Sektörüne Genel Bakiş. AnamasDergisi, 3.
• Saferstein, R. (2004). Criminalistics: An introduction to forensic science. https://www.ojp.gov/ncjrs/virtual-library/abstracts/criminalistics-introduction-forensic-science
• Sharma, A., Chauhan, R., Kumar, R., Mankotia, P., Verma, R., & Sharma, V. (2021). A rapid and non-destructive ATR-FTIR spectroscopy method supported by chemometrics for discriminating between facial creams and the classification into herbal and non-herbal brands. Spectrochimica Acta Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy, 258, 119803.
• Sharma, S., Chophi, R., Kumar, R., Sharma, V., & Singh, R. (2019). Differentiation of locally manufactured Kajal by attenuated total reflectance Fourier transform infrared spectroscopy supported by chemometric analysis. Forensic science international, 303, 109930. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2019.109930
• Sharma, V., Bhardwaj, S., & Kumar, R. (2019). On the spectroscopic investigation of Kohl stains via ATR-FTIR and multivariate analysis: Application in forensic trace evidence. Vibrational Spectroscopy, 101, 81-91. https://doi.org/10.1016/j.vibspec.2019.02.006
• Singh, G. K., & Kaur, R. (2022). Forensic examination of vermilion (Sindoor) sample using ATR-FTIR spectroscopy. Materials Today: Proceedings, 68, 664-668.
• Socrates, G. (2004). Infrared and Raman characteristic group frequencies: Tables and charts. John Wiley & Sons.
• Stuart, B. (2005). Infrared Spectroscopy. Içinde Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/0471238961.0914061810151405.
• Turkay, S., & Kizil, S. (2024). Forensic examination of lipsticks as trace evidence under different environmental conditions. Turkish Journal of Engineering, 8(2), 353-369.