BEŞERİ KALKINMADA TEKNOLOJİNİN ÖNEMİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 18, 17 - 36, 04.01.2021

Esra Kabaklarlı Sevilay Konya

Öz

Teknoloji ekonomik ve sosyal kalkınmada büyük bir rol üstlenmektedir. Gelişen ülkelerin sanayileşmelerindeki en kilit faktör teknoloji ile araştırma geliştirme (Ar-ge) faaliyetleri olmuştur. Beşeri kalkınma endeksinin hesaplanmasında kullanılan ortalama beklenen yaşam süresi sağlık teknolojileri ile yakından ilişkilidir. Okullaşma oranı ve kişi başına düşen gelir teknolojik gelişmelerden etkilenmektedir. Sağlık, tarım, eğitim sektörlerindeki teknolojik gelişmelerin ülkelerin kalkınmasına pozitif katkı yapması beklenirken, işgücünün yeteneklerinin gelişmesinde de önem taşımaktadır. Artan teknoloji düzeyi işçinin marjinal verimliliğine pozitif etki ederken , çıktı ve gelirdeki artış beşeri kalkınma düzeyini artırır.
Yaşanan pandemi sonrasında hız kazanan eğitimde, ticarette dijitalleşme dönemi teknolojinin kalkınmadaki önemini öne çıkarmaktadır. Pandemi süresince düşük temaslı ekonomi ön plana çıkarken, yüksek teknolojili ürün üreten sektörler ve dijitalleşmeyi gerçekleştiren işletmeler daha az hasarla bu süreci atlatabilir. Bunun yanında, teknolojiye erişim imkanları sınırlı işletmeler ve bireyler bu dönemden olumsuz etkilenmektedir. Dengeli kalkınma modellerinde teknolojiye erişim ve fırsat eşitliği pandemi ile üzerinde durulması gereken konular arasında yer almaktadır.
Çalışmanın ilk bölümünde beşeri kalkınma teorik açıdan ele alınmakta olup, beşeri kalkınma endeksinin hesaplanmasında kullanılan değişkenler açıklanmaktadır. İkinci bölümde beşeri kalkınma ve teknoloji ilişkisi tarım, sağlık ve eğitim sektörleri açısından incelenerek literatür çalışmalarına yer verilmektedir. Üçüncü bölümde Türkiye’de teknoloji kullanımı ve gelişimi ile ilgili göstergelere yer verilmektedir. Bu göstergeler arasında işletmelerde bilişim teknolojileri kullanımı, hanelerde bilişim teknolojileri kullanımı, internet kullanımı, patent sayısı gibi veriler yer almaktadır. Türkiye’de bilişim teknolojilerinin son yıllarda hızlı bir biçimde büyüdüğü ve bilişim sektörünün istihdamında artış yarattığı gözlemlenirken bu gelişimin beşeri kalkınmaya katkısının olumlu olması beklenilmektedir. Sonuç bölümünde çalışmanın ulaştığı sonuçlar ve önerilere yer verilmektedir

Anahtar Kelimeler

beşeri kalkınma, teknoloji, bilişim teknoloji

Kaynakça

• CHEN, Hangwei, Lİ, Ziyong, LİU, Chengbo ve LAO, Changshi, (2019), “3D printing of ceramics: A review”,Journal of the European Ceramic Society, Volume 39, Issue 4: 661-687.
• DEMİR, Sırma (2006), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İnsani Gelişme Endeksi ve Türkiye Açısından Değerlendirme, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• ERDEM, Ekrem ve ÇELİK, Bekir (2019), “İnsani Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bazı Afrika Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1: 13-36. GHOSH, Avik (2006), “Communication Technology and Human Development : Recent Experiences in the Indian Social Sector”, SAGE Publications
• GÜRSES, Didem (2009), “‘İnsani Gelişme’ ve Türkiye”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 21: 339-350.