JANDARMA BÖLGESİNDE AFET YÖNETİMİ VE MALVARLIĞINA KARŞI SUÇ: ELAZIĞ VE MALATYA DEPREMLERİ ÖRNEKLERİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 20, 26 - 41, 31.12.2021

Tekin Avaner Özge Ayas

Öz

Türkiye’de afetler, bilhassa da genç fay hatları üzerinde yer aldığından depremler sık ortaya çıkmaktadır. Özellikle Malatya ve Elazığ illerinin de üzerinde bulunduğu Doğu Anadolu Fay Hattı, 1870’li yıllardan bu yana yıkım gücü yüksek olan depremler gerçekleştirebilmektedir. Bu nedenle afet, etkin afet yönetimi ve suç ilişkisini anılan iki il bağlamında ele almak son derece önemli görülmektedir. Diğer afet bölgelerinde olduğu gibi bu illerde de afet dönemlerinde arama kurtarma faaliyetlerinin yanı sıra bölge güvenliğinin sağlanması amacıyla önemli adımlar atılmaktadır. Afetlerin Türkçe alanyazında yeterince ele alınmamış bu yönü çalışmamızda; asayiş suçlarından evden hırsızlık ve yağma suçları bağlamında incelenmiştir. Jandarma bölgesinden alınan suç verileri tablolaştırılarak afet yönetimi ve suç ilişkisinin olağanüstü dönemlerde önem arz eden bir konu olduğu vurgulanmak istenmiştir. Öncelikle konunun, afet bölgelerinde afet yönetimi ve iç güvenlik yönetimi bakımından çerçevesi çizilmiş ardındansa söz konusu suç verileri tablolaştırılarak konuya dair suçbilimsel bir analiz de literatüre kazandırılmak istenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet Yönetimi, Kriz Yönetimi, Risk Yönetimi, iç güvenlik, afet suçları

Destekleyen Kurum

Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü

Teşekkür

Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Enstitü Müdürlüğüne bilime sunduğu katkılardan dolayı teşekkürlerimizle.

Kaynakça

• AFAD (2020), 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi Raporu, AFAD Yayını, Ankara.
• AGUIRRE, Ben ve LANE, David (2019), “Fraud in Disaster: Rethinking the Phases”, International Journal of Disaster Risk Reduction, S.39, ss.1-9.
• ALPKOÇAK, Celile, YILDIZAK, Gizem B., SUNAL, Hande N. ve YAVAŞ, İsa (2019), “Afet Yönetimi ve Güvenlik İlişkisi Bağlamında Çanakkale-Ayvacık Depremleri Üzerinden Bir Değerlendirme”, 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı (Ed. Ali Fuat Gökçe, Uğur Ülger, Seda Kulu, Muhammed Aksu), Atlas Akademik Yayınları, Ankara, ss.1053-1072.
• AVANER, Tekin ve FEDAİ, Recep (2020), “Türkiye’de Afet Yönetiminde Kurumsal Yapılanma”, Farklı Boyutları ile Afet Yönetimi (Ed. Murat Yaman ve Erkan Çakır), Nobel Yayınları, Ankara, ss.25-43.
• BARBAK, Ahmet (2019), “Kamu Yönetiminde Davranışsal Güvenlik Çalışmak: Yönetimbilimsel Bir İnceleme”, 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı (Ed. Ali Fuat Gökçe, Uğur Ülger, Seda Kulu, Muhammed Aksu), Atlas Akademik Yayınları, Ankara, ss.33-48.
• BECK, Ulrich (2014), Risk Toplumu-Başka Bir Modernliğe (Çev. Bülent Doğan), İthaki Yayınevi, İstanbul.
• BREETZKE, Gregory D., KING, Marcus ve ROTELLI, Inger-Fabris (2016), “The Impact of the Canterbury Earthquakes on the Temporal and Spatial Patterning of Crime in Christchurch, New Zeland”, Australian & New Zealand Journal of Criminology, S.51(1), ss.1-22.
• BROWN, Bethany L., KOPAK, Albert M. ve HINKEL, Hannah M. (2018), “A Critical Review Examining Substance Use During the Disaster Life Cycle”, Disaster Prevention and Managemenet, S.28(2), ss.171-182.
• ÇAKI, Fahri ve ÖZBAYRAM, Goncagül G. (2020), “Muhtarlar ve Topluluk-Temelli Afet Yönetişimi”, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, S.10(2), ss.447-485.
• ÇAKMUT, Özlem Y. (2019), “Türk Ceza Yasasında Mal veya Hizmet Satımından Kaçınma Suçu”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S.25(2), ss.624-636.
• ÇALIŞKAN, Aykut ve POYRAZ, Tuğça (2020), “Suça İlişkin Mekânsal Risk Faktörlerinin Adli Sosyolojik Bakış Açısıyla Analizi”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, S.15(21), ss.430-453.
• ÇİLİNGİR, Gülcan A. ve GÜLER, İlke Ö. (2020), “Afet Politikalarında Risk Unsuru ve Afet Mevzuatında Risk Yönetimi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.3(1), ss.152-165.
• ÇOBANGİL, Orçun (2018), “Pozitivizm, Chicago Kent Ekolojisi Okulu ve Kent Güvenliği”, Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi, S.4(11), ss.673-682.
• DÜNDAR, Özlem ve KESBİÇ, Yenal C. (2020), “Malvarlığına Karşı İşlenen Suçların Suç Teorilerine Göre Mekânsal Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.23(44), ss.911-936.
• DYNES, Russel R. ve QUARANTELLI, Enrico L. (1970), “Organizational and Group Behavior in Disasters’’, American Behavioral Scientist, S.13, ss.323-480.
• FRAILING, Kelly ve HARPER, Dee W. (2020), “Examining Postdisaster Behavior Through a Criminological Lens: A Look at Property Crime”, American Behavioral Scientist, S.64(8), ss.1179-1195.
• FRAILING, Kelly, ZAWISZA, Thomas ve HARPER, Dee W. (2020), “Whirl Winds and Break-Ins: Evidence Linking a New Orleans Tornado to Residential Burglary”, Journal of Crime and Justice, S.44(1), ss.119-130.
• GIDDENS, Anthony (2012), Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori (Çev. Ümit Tatlıcan), İletişim Yayınevi, İstanbul.
• GÜÇLÜ, İdris ve AKBAŞ, Halil (2019), Suç Sosyolojisi, Gazi Kitabevi, Ankara, 2. Baskı.
• GÜNER, Uğur (2019), “Ekonomik Suçlar ve Ekonomi Ceza Hukukuna İlişkin Yasal Düzenlemeler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.21(Özel Sayı), ss.1411-1442.
• HANCI, Halil, TUĞ, Ayşim ve DOĞAN, Yeşim (2003), “Kriminalistik Kriminoloji Değildir!”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.48, ss.261-265.
• HAYATA DESTEK DERNEĞİ (2020), Elazığ- Malatya Saha Durum Raporları, Hayata Destek Derneği Yayını, İstanbul.
• İÇLİ, Tülin (2019), Kriminoloji, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• MAVİ, Esra E. (2020), “Afet Kriz Yönetiminde Sosyal Medya: 30 Ekim 2020 İzmir Depremi”, Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, S.10(2), ss.31-53.
• ÖZBEK, Özer, DOĞAN, Koray ve BACAKSIZ, Pınar (2020), Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Seçkin Yayınları, Ankara.
• SHAW, Clifford R. ve MCKAY, Henry D. (1942), Juvenile Delinquency in Urban Areas, University of Chicago Press, Chicago (US).
• SÖNMEZ, Hakan (2020), “Toplumsal Güvenliğin Sağlanmasında Önleyici Kolluğun Etkinliği Üzerine Kavramsal Bir Araştırma: Bursa İl Jandarma Örneği”, Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, S.6(13), ss.179-206.
• TEH, Yik K. (2008), “The Abuses and Offenses Committed During the Tsunami Crisis”, Asian Journal of Criminology, S.3(2), ss.201-211.
• TEMURÇİN, Kadir (2018), “Suç Coğrafyası: Göreli Kavramsallaştırmadan Mekânsal Yorumlamaya”, Sosyal Coğrafya (Ed. Nurettin Özgen), Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• TERCAN, Binali (2018), “Türkiye’de Afet Politikaları ve Kentsel Dönüşüm”, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, S.3(5), ss.102-120.
• TİMUR, Kasım (2017), “Ulrich Beck: Risk Toplumu-Başka Bir Modernliğe Doğru”, Intermadia International e-Journal, S.4(6), ss.188-192.
• TOPRAK KARAMAN, Zerrin (2019), “Risk Toplumunda Afetlerde Erken Uyarı, Mukavemetli Toplum ve Kamu Yönetiminin İkna Kapasitesi”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.8(1), ss.185-212.
• UYSAL, Yusuf ve ATMACA, Yıldız (2018), “Türkiye’deki Merkezi ve Yerel Yönetim İlişkilerinin Yönetişim Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.1(3), ss.411-424.
• VAROL, Asaf (2019), “Afet Yönetimi, Afet Eğitimi ve Afet Farkındalığı: Amerika Örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.29(1), ss.193-204.
• YILDIZ, Metin ve KIRTEPE, Abdurrahman (2020), “Gençlik Merkezlerinin Deprem Sonrası Afet Hizmetlerinde Rolü ve Önemi”, Journal of History School, S.13(48), ss.3693-3709.
• YOLCU, Mehmet ve BEKLER, Tolga (2020), “Deprem Kültürü ve Farkındalık Çalışmaları: Şili ve Elazığ Depremlerinin Karşılaştırılması”, Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, S.1(2), ss.71-82.
• ZAHNOW, Renee, WICKES, Rebecca, HAYNES, Michele ve CORCORAN, Jonathan (2017), “Disasters and Crime: The Effect of Flooding on Property Crime in Brisbane Neighborhoods”, Journal of Urban Affairs, S.39(6), ss.857-877.
• https://egm.gov.tr/polis-arama-kurtarma-birmi-acilis-toreni-gerceklestirildi (Erişim Tarihi: 30.03.2021).
• https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/polis-afetlerde-afad-ekiplerine-destek-verecek/1713496 (Erişim Tarihi: 30.03.2021).
• https://www.afad.gov.tr/teskilat-semasi (Erişim Tarihi: 29.03.2021).
• https://www.icisleri.gov.tr/mucizelerin-kahramanlari-jak-timleri (Erişim Tarihi: 29.03.2021).
• https://www.undrr.org/terminology/disaster (Erişim Tarihi: 26.03.2021).