BIST’DE KAYITLI OTOMOTİV İMALAT SEKTÖRÜ ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ TOPSIS YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 21, 87 - 97, 01.09.2022

Selcuk Kendirli , Muhammed Veysel Yıldırım

Öz

Otomotiv sektörü Türkiye’de olduğu gibi tüm gelişmekte olan ülkelerin lokomotifi konumundadır. Ayrıca bağlantılı olduğu sektörler bakımından da ülke ekonomileri için vazgeçilmez sektörlerden birisidir. Sektörün temel ürünü olan motorlu taşıtlar; inşaat, tarım, turizm, altyapı ve ulaştırma sektörlerinin ihtiyaç duyduğu her çeşit motorlu taşıt ihtiyacını karşılamaktadır. Gelişmekte olan ülke ekonomileri imalat sektörü içinde, önemli bir payı olan otomotiv sektörünün finansal performans analizlerinin yapılması bu sektörün gelişebilmesi ve otomotiv sektörüne yatırım yapacak yatırımcılara yol göstermesi bakımından önem arz etmektedir. Bu amaçla çalışma da, Borsa İstanbul’ da işlem gören 11 otomotiv imalat şirketinin 2015 – 2019 yılları arasındaki finansal tabloları TOPSIS yöntemi ile incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

BIST, TOPSIS, Otomotiv İmalat Sektörü, Finansal Performans

INVESTIGATION OF FINANCIAL PERFORMANCES OF AUTOMOTIVE MANUFACTURING SECTOR COMPANIES REGISTERED IN BIST WITH TOPSIS METHOD

Öz

The automotive sector is the engine of all developing countries as well as in Turkey. In addition, it is one of the indispensable sectors for the country's economies in terms of the sectors it is linked to. Motor vehicles, the main product of the sector; It meets all kinds of motor vehicle needs that the construction, agriculture, tourism, infrastructure and transportation sectors need. Making financial performance analyzes of the automotive sector, which has an important share in the manufacturing sector of developing country economies, is important for the development of this sector and to guide the investors who will invest in the automotive sector. For this purpose, the financial statements of 11 automotive manufacturing companies traded in Borsa Istanbul between 2015 and 2019 will be analyzed by TOPSIS method.

Anahtar Kelimeler

BIST, TOPSIS, Automotive Manufacturing Sector, Financial Performance

Kaynakça

• Acar, M. (2003). Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(20), 21-37.
• Anthony, P., Behnoee, B., Hassanpour, M., & Pamucar, D. (2019). Financial Performance Evaluation Of Seven Indian Chemical Companies . Decision Making: Applications in Management And Engineering, 19-37.
• Arslan, I. (2019). 1. Dünya'da Ve Türkiye'de Otomotiv Sektörü, BIST 100'de İşlem Gören Otomotiv Sektörü İşletmelerinin Finansal Analizi. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dumanoğlu, S. (2010). İMKB' de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 323-339.
• Günay, Z. (2017). Türk Telekom A.Ş.’nİn Özelleşme Sonrasi Finansal Performansının Topsis Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 390-399.
• Güngör, A., & Uzun Kocamış, T. (2018). Halka Açık Futbol Kulüplerinde Finansal Performansın Topsis Yöntemi İle Analizi: İngiltere Uygulaması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1846-1859.
• Herişçakar, E. (1999). Gemi Ana Makina Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri AHP Ve Smart Uygulaması . Gemi İnşaatı Ve Deniz Teknolojisi Teknik Kongresi 99 – Bildiri Kitabı (s. 240-257). İstanbul: Yapım Matbaacılık Ltd.
• Hosseini, S. H., Ezazi, M. E., Heshmati, M. R., & Reza, S. M. (2013). Top Companies Ranking Based on Financial Ratiowith AHP-TOPSIS Combined ApproachandIndices of TehranStock Exchange. International Journal of Economicsand Finance.
• Hwang, C.-L., & Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications. Münih: Springer, Berlin, Heidelberg.
• Kayalı, C. A., & Aktaş, İ. (2018). BİST’te Hisse Senetleri İşlem Gören Otomotiv Sektöründeki Firmaların TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerlemesi ve Analizi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 43-53.
• Kaynak, S., & Ari, Y. O. (2011). Türk Otomotiv Sektöründe Yoğunlaşma: Binek ve Hafif Ticari Araçlar Üzerine Bir Uygulama. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 22(80), 39-58.
• Kılıçarslan, İ. (2015). Yeni Marka Otomobilde Sona Doğru. Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi(318).
• Korkmaz, M., & Güney, S. (2013). Hastanelerde Mali Performansın İncelenmesi: Ümraniye Araştirma Ve Uygulama Hastanesi Üzerine Örnek Bir Uygulama. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(17), 148-164.
• Okay, G., & Köse, A. (2015). Financial Performance Analysis of Brokerage Firms Quoted on the Istanbul Stock Exchange Using the TOPSIS Method of Analysis. International Journal of Business and Social Science, 68-77.
• Özdağoğlu, A. (2011). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri. İzmir: TMMOB Makine Mühendisleri Odası .
• Özertem, A. (1998). Gümrük Birliği ve Otomotiv Sektörü. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkan, M. (2018). Otomotiv Sanayiin Gelişimi ve Türkiye Ekonomisine Olan Katkıları. KARATAHTA/İş Yazıları Dergisi , 69-92.
• Türko, M. (2002). Finansal Yönetim. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Urfalıoğlu, F., & Genç, T. (2013 ). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Türkiye’nin Ekonomik Performansının Avrupa Birliği Üye Ülkeleri İle Karşılaştırılması . Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi , 329-360 .
• Ünsal, N. (1989). Otomotiv Sanayinde Kapasite Kullanımı ve Verimlilik. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Yanık, L., & Eren, T. (2017). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR Yöntemleri ile Analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 165-188.
• Zerenler, M. (2003). Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Üretim Süreci Esnekliğinin Şirketlerin Performans ve Yaşam Sürelerine Etkileri. Konya: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Otomotiv Sektörü Raporu. (2019). 12 09, 2020 tarihinde T.C. SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI: file:///C:/Users/ACER/Downloads/Otomotiv_Sektor_Raporu_2019%20(1).pdf adresinden alındı
• www.hürriyet.com.tr. (2020, 01 05). 12 09, 2020 tarihinde Otomotiv 14. kez ihracatın lider sektörü: https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/otomotiv-14-kez-ihracatin-lider-sektoru-41412743 adresinden alındı