Review of Share Transferred from General Budget Tax Revenues(GBTR) to Municipalities in Turkey

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 41 - 58, 01.06.2012

Abdullah Uzun

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye'de Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Belediyelere Aktarılan Payların Değerlendirilmesi

Öz

Türkiye’de merkezi idareden yerel idarelere bir takım mali transferler yapılmaktadır. Bunlardan birini Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden (GBVG) belediyelere aktarılan paylar oluşturmaktadır. Türkiye’de belediye gelirlerinin yarısından fazlası, hatta bazı belediyelerde ise tamamına yakınını bu gelir kaynağından sağlanmaktadır. Bu gelir kaynağının belediyeler açısından taşıdığı önem, onun iyi bir şekilde düzenlenmesini gerekli kılmaktadır. Bu gelir kaynağının en mükemmel şekilde nasıl düzenlenebileceği konusu bir hayli karmaşık ve zor bir meseledir. Fakat bu hususta literatürde yaygınca görüş belirtilmekte ve transfer sisteminin bir takım özelliklere göre düzenlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır

Anahtar Kelimeler

İdareler Arası Mali Transferler, Belediyeler, Genel Bütçe Vergi Gelirleri

Kaynakça

• Agranoff, Robert (2004), “Autonomy, Devolution And Intergovernmental Relation”, Regional & Federal Studies, 14 (1), 26-65.
• Ahmad, Junaid; Shantayanan Devarajan, Stuti Khemani; Shekhar Shah (2005), “Decentralization and Service Delivery”, Worldbank Policy Research Working Paper, 36-03, 1-27.
• Aktan, Coşkun Can (1998), “Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılanması ve Yerel Yönetimlerde Toplam Kalite Yönetiminin Uygulanması”, Türk İdare Dergisi, Yıl 70, Sayı 419, 75-89.
• Alm, James ve Jameson Boex (2002), "An Overview Of Intergovernmental Fiscal Relations and Subnational Public Finance in Nigeria”, International Center for Public Policy (Formerly The International Studies Program) Working Paper Series, At Aysps, Gsu Paper 0201, International Center for Public Policy (Formerly The International Studies Program), Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University.
• Arıkboğa, Ülkü (2004), Yönetimler Arası Mali İlişkiler: Türkiye'de Merkezi Yönetim İle Büyükşehir Arasındaki Mali İlişkilerin Niteliği Üzerine Bir Araştırma, Yaylacık Matbaası, İstanbul.
• Arısoy, İsmail (2007), “Yerel Yönetimlerin Bütçeleme Süreçleri”, Bütçe Analiz ve Teknikleri, (Erişim Adresi: http://idari.cu.edu.tr/igunes/butce/yerelbutce.doc, Erişim Tarihi: 06.07.2007).
• Arslan, N. Talat (2005) “İdari ve Mali Paylaşım Açısından Merkezi Yönetim Yerel Yönetim İlişkileri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı: 33, 191-210.
• Bindebır, Serap (2004), “Intergovernmental Finance and Local Government System in Turkey: Experiences and Lessons to Be Learned from Poland, Prepared for Ecomod 2004-International Conference on Policy Modeling, 1-32.
• Bird, Richard (1993), “Threading the Fiscal Labyrinth: Some Issues in Fiscal Decentralization, National Tax Journal, Vol. 46, No: 2, 207-227.
• Bırd, Richard M. ve Michael Smart (2001), “Intergovernmental Fiscal Transfers: Some Lessons from International Experience”, International Tax Program Rotman School of Management University of Toronto, 1-30.
• Bırd, Richard M ve V. Andrew Tarasov (2002), “Closing the Cap: Fiscal İmbalances and İntergovernmental Transfers in Developed Federations”, International Studies Program Working Paper Series, Working Paper 02-02, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta, 1-54.
• Blochliger, Hansjörg ve David King (2006), “Fiscal Autonomy of Sub-Central Governments”, OECD Network on Fiscal Relations Across Levels of Government Working Paper, No. 2, 1-34.
• Boadway, Robin (2001), “The Imperative of Fiscal Sharing Transfers”, International Social Science Journal, Vol. 53, No: 167, 103-110.
• Boadway, Robin (2007), “Grants in a Federal Economy: A Conceptual Perspective”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The Worldbank, Washington, 55-74.
• Boex, Jameson ve J. Martinez Vazquez (1997), “Fiscal Capasity: An Overview of Concepts and Measurement Issues and Their Applicaty in The Russian Federation”, International Studies Program Working Paper Series, Working Paper 97-3, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta, 1-22.
• Bülbül, Duran (2006), “Merkezi İdare İle Yerel Yönetimler Arasında İdari ve Mali Paylaşım”, (Erişim Adresi: www.yerelnet.org.tr/mali_yapi/rapor_01.pdf, Erişim Tarihi: 03.10.2006).
• Chapman, Jeffrey I. (1999), “Local Government, Fiscal Autonomy and Fiscal Stress: The Case of California”, Lincoln Institute of Land Policy Working Paper, 1-80.
• Dafflon, Bernard (2007), “Fiscal Capacity Equalization in Horizontal Fiscal Equalization Programs”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The World Bank, Washington, 391-396.
• Darby, Julia; Anton Muscatellı; Graeme Roy (2002), “Fiscal Federalism and Fiscal Autonomy: Lessons for the UK from Other Industrialised Countries”, Working Papers from Department of Economics, University of Glasgow, 1-38.
• Decentralization Thematic Team (2007), “Intergovernmental Transfers/Grants Design”, Issues in Program Disayn, (Erişim Adresi: www.ciesin.columbia.edu/decentralization/english/issues/transfer.html, Erişim Tarihi: 04.03.2007).
• Dedeoğlu, Erdoğan (1997), “Kamu Gelirlerinin Merkezi İdare İle Mahalli İdareler Arasında Bölüşümü (Mali Tevzin) ve Bu Bölüşümden İl Özel İdarelerine Ayrılan Payın (İl Özel İdare Gelirlerinin) İncelenmesi”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, 38-46.
• Dinçer, Bülent Ve Metin Özaslan; (2000), İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Dpt Yayınları,
• Dowding, Keith ve Thanos Mergoupis (2003), “Fragmentation, Fiscal Mobility, and Efficiency”, The Journal of Politics, Vol. 65, No. 4, 1190–1207.
• Eke, A. Erkan (1982), Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 5, Ankara.
• Gamkhar, Shama ve Anwar Shah (2007), “The Impact of Intergovernmental Fiscal Transfers: A Synthesis of The Conceptual and Empirical Literature” Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The World Bank, Washington, 225-258.
• Güner, Ayşe (2002) “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Gelirlerine Üzerine”, VI. Oturum, AB Bağlamında Kamu Yönetimi Reformu Sürecinde Yerel Yönetim Reformuna Bakış, 6-7-8 Ekim 2002, Hotel Dedeman, Ankara, 1-12.
• Güner, Ayşe (2005), “Mali Özerklik Çerçevesinde Yerel Yönetimlerin Gelirleri Üzerine Bir Değerlendirme”, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu, Karahayıt/Pamukkale, 23–27 Mayıs 2005, Ss.220-229.
• Hoffman, Bert; Kai Kaiser Kadjatmiko; Bambang Suharnoko Sjahrir (2006), “Evaluation Fiscal Equalization in Indonesia”, Policy Research Working Paper 3911, The World Bank Poverty Reduction and Economic Management Network Public Sector Governance Group, 1-28.
• İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (2006), Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, (Erişim Adresi:
• Erişim Tarihi: 01.07.2007).
• İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (2008), Kanun No: 5779, Kabul Tarihi: 02.07.2008, (Erişim Adresi: http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5779.html). Kesik, Ahmet (2005), “Yönetimler Arası Mali İlişkiler ve Türkiye Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 10, 75-103.
• Kitchen, Harry (2007), “Grants to Small Urban Governments”, Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, Edited Robin Boadway and Anwar Shah, The Worldbank, Washington, 483-509.
• Loehr, William ve Rosario Manasan (1999), “Fiscal Decentralization and Economic Efficiency: Measurement and Evaluation”, Caerıı Discussion Paper, No. 38, 1-48.
• Ma, Jun (1997), “Intergovernmental Fiscal Transfer: A Comparison of Nine Countries (Cases of The United States, Canada, The United Kingdom, Australia, Germany, Japan, Korea, India, and Indonesia)”, Macroeconomic Management and Policy Division, Economic Development Institute, The World Bank, 1-80. Marcou, Gérard (2006), “A Legal Appraisal Based on European Principles and Standards”, Local Administration Reform in Turkey, 1-75.
• Mınessıan, Teressa (1997), “Decentralizing Government”, Finance and Development, 34, Sayı: 3, 36-39.
• Nadaroğlu, Halil (1994), Mahalli İdareler, Beta Yayınları, İstanbul.
• Patchey, Jeff ve Sophia Levtchenkova (2004), “Fiscal Capacity, Equalization, Economic Efficiency”, International Studies Program Working Paper Series, Working Paper 04-15, Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, 1-23.
• Polatoğlu, Aykut (2000), “Turkish Local Government: The Need for Reform”, Middle Eastern Studies, 36: 4, 156-171.
• Prud’homme, Remy (2001), “Fiscal Decentralization and Intergovergovernmental Fiscal Relation”, Local Governance and Decentralization in Africa, A Summary Report Prepared for The UNCDF Symposium on Decentralization Local Governance in Africa, Cape Town, 11-20.
• Sağbaş, İsa (2001), “Central-Local Fiscal Relations in Turkey: A Technical Analysis of Fiscal Equalisation”, Turkish Studies, Vol: 2, No: 2, 121-142.
• Schroeder, Lary ve Paul Smoke (2003), “Intergovernmental Fiscal Transfers: Concepts, International Practice and Policy Issues,” Intergovernmental Fiscal Transfers in Asia: Current Practice and Challenges for the Future, Ed. Paul Smoke and Yun-Hwan Kim, Asian Development Bank, Manila, 20-59.
• Sen, K. Tapas ve Christoph Trebesch (2004), “Use of Socio-Economic Criteria for Intergovernmental Transfers: The Case of India”, National Institute of Public Finance and Policy, New Delhi, India, 2748-2755. Shah, Anwar (2006), “A Practitioner’s Guide to Intergovernmental Fiscal Transfers”, The World Bank Policy Research Working Paper Series With Number 4039, 1-51.
• Slack, Enid (2007), “Grants to Large Cities and Metropolitan Areas”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The Worldbank, Washington, 453-481.
• Smart, Michael (2007), “The Incentive Effects of Grants”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The Worldbank, Washington, 203-223.
• Spahn, P. Bernd (2007), “Equity and Efficiency Aspects of Interagency Transfers in A Multigovernment Framework”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The Worldbank, Washington, 75-106.
• Spahn, P. Bernd ve Oliver Franz (2000), “Consensus Democracy and Interjurisdictional Fiscal Solidarity in Germany”, University of Frankfurt, 1-29.
• T.C. Başbakanlık (2005), Türkiye’de Yönetimler Arası Mali İlişkiler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, No: 8, T.C. Başbakanlık Raporu, Ankara.
• T.C. Başbakanlık (2006), İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanunu Tasarısı, Esas No: 1/1246, Tarih: 26.09.2006, (Erişim Adresi: http://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-1246.pdf, Erişim Tarihi: 30.12.2006).
• Tekeli, Recep; Ertuğrul Acartürk ve Şakir Görmüş (2005) “İdareler Arası Mali Yardım Dağıtım Sisteminin Yeniden Yapılandırılması ve Bütçenin Mali Yardım Yoluyla Türkiye’de Bölgeler Arası Eşitliğe/Gelir Dağılımına Etkisi”, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu, Karahayıt/Pamukkale, 23–27 Mayıs 2005, 281-307.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (Tepav) (2007), Yönetimler Arası Mali İlişkiler Sorun Saptama
• http://www.tepav.org.tr/tur/index.php?type=downloadfile&cid=131, Erişim Tarihi: 08.08.2007). Çözüm Önerileri Matrisi, (Erişim
• Adresi: Tomması, Mariano (2001), “Notes on Fiscal Federalism”, Written for Initiative for Policy Dialogue-Task Force on Decentralization Meeting, Colombia University, 1-5.
• Undp Primer (2005) "Fiscal Decentralization and Poverty Reduction", United Nations Development Programme, 1-24.
• Usui, Norio (2007), “Critical Issues of Fiscal Decentralization”, ERD Technical Note No: 21, Asian Development Bank, 1-34.
• Üstünışık, Belma ve Enis Yeter (1998), Belediyelere Öz Kaynak Sağlanması ve Mali Yapının Yeniden Şekillenmesi, Türk Belediyecilik Derneği, Ankara.
• Von Hagen, Jürgen (2007), “Achieving Economic Stabilization by Sharing Risk within Countries”, Robin Boadway and Anwar Shah (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers Principles and Practice, The Worldbank, Washington, 103-132.
• Yalçındağ, Selçuk (1992), Federal Almanya’da ve Türkiye’de Yerel Yönetimler, TODAİE Yayını, Ankara.
• Yılmaz, Serdar ve Yakup Beriş (2006), “Yönetimler Arası Mali Transferler: Teorik Çerçeve ve Türkiye Uygulaması”, Mali Yerelleşme: Teori ve Uygulama Üzerine Yazılar, Der: Serdar Yılmaz ve Ayşe Güner, Güncel Akademi, İstanbul, 95-120.
• Yılmaz, Serdar ve Ayşe Güner (2006), “Yatay Denkleştirme: İl Özel İdareleri Üzerine Bir Çalışma”, Mali Yerelleşme: Teori ve Uygulama Üzerine Yazılar, Derleyen: Serdar Yılmaz ve Ayşe Güner, Güncel Akademi, İstanbul, 120-145.
• Yüksel, Fatih (2005), “Yerel Özerklik Kavramı Üzerine Bir İnceleme”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I, Edited Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 275-297.
• Varol, Özge (2007), II. Abdülhamit Dönemi’nde Düyun-U Umumiye İdaresi, Kuruluşu ve İşleyişi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, Binhan E. (2002), Osmanlı İmparatorluğu’nu Dış Borçlanmaya İten Nedenler ve İlk Dış Borç, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı: 4, 186-198.