MODERNİZMDEN POSTMODERNİZME DEĞİŞEN KENTLEŞME

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 4, 80 - 95, 19.02.2014

Şafak Kaypak

Öz

Bu çalışmada, modernizmden postmodernizme yaşanan gelişmeler göz önünde bulundurularak, kentleşme olgusunda meydana gelen değişimler vurgulanmaktadır. Bilim ve ilerlemenin temel dayanağı olan değişimin altyapısında fordizmden postfordizme; üstyapısında modernizmden postmodernizme geçiş süreci yer almaktadır. Sanayi Devrimi’ne kentleşme, sanayileşme ve modernleşme süreci eşlik etmiştir. Modernizm, bir değişim türü olarak ekonomik yapı, kültürel süreçler, siyasal yaşam başta olmak üzere toplumsal yapının tüm düzlemlerine yansımış ve 20. yüzyıla değin toplumsal yapının biçimlenmesinde en belirleyici etken olmuştur. Modernite ve onu takip eden postmodernite söylemleri, kentlerde olunan dönüşümleri anlamlandırma yönünde önemli bir yere sahiptir. Modernizmle başlayan süreçte sosyo-ekonomik yapılarda, toplumsal ilişkilerde ve kentsel yaşam biçimlerinde kendisini gösteren bu değişim, postmodern toplum olarak adlandırılan günümüz toplumunda daha farklı şekillere bürünmüştür. Postmodern söylem, küreselleşme sürecinde bilgi-iletişim teknolojilerindeki gelişmelerle yeniden şekillenen kentsel yapıya kendi kimliğini vurmuştur. Bu bağlamda, modernizm ve postmodernizmle değişen kentleşmenin kentsel mekâna yansımaları çalışmanın temel inceleme amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Modernizm, Postmodernizm, Kent, Kentleşme, Kentsel Değişim.

Jel Kodu: O10, Z13

Anahtar Kelimeler

Modernizm, Postmodernizm, Kent, Kentleşme, Kentsel Değişim.

CHANGING URBANIZATION TO POSTMODERNISM FROM MODERNISM

Öz

In this study, emphasize the changes occurred in urbanization phenomenon, taking into account living developments to postmodernism from modernism. It is take place transition process to postfordism from fordism at infrastructure; to postmodernism from modernism at superstructure of changes which is the basis of science and progress. The urbanization, industrialization and modernization process has been accompanied by the Industrial Revolution. Modernism reflected in all spheres of the social structure the economic structure, cultural processes, mainly political life as the type of a change and has been the most decisive factor on the formation of the social structure as the 21st century until. Discourse of modernity and that followed postmodernity has an important place in the direction of signification transformations being at urban. This change which manifests itself at the process of starting with modernism in the socio-economic structures, social relations and urban lifestyles, has taken more different forms in today’s society so-called post-modern society. The postmodern discourse has knocked on its own identity the urban structure reshaped in advances in information-communications technologies in the globalization process. In this context, reflections to urban spaces of changing urbanization by modernism and postmodernism is the main investigation objective of study.

Anahtar Kelimeler

Modernism, Postmodernism, City, Urbanization, Urban Change.

Kaynakça

• Akça, Gürsoy (2005), “Modernden Postmoderne Kültür ve Kimlik”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), Güz, 15; 1-24.
• Armağan, Mustafa (1997), Şehir Asla Unutmaz, İstanbul: İz yayıncılık.
• Aslan, Y. Gamze (2011), “Ortaçağdan Günümüze “Modernite”: Doğuşu ve Doğası”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (7); 10-26.
• Aslanoğlu, Rana A. (1998), Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Asa Kitabevi Yayını, Bursa.
• Aydınlı, İbrahim (2004), “Sosyo-ekonomik Dönüşüm Süreci (Post-Fordizm) ve Sanayi Ötesi Yaklaşımlar”, Kamu-İş; 7 (4); 79-98.
• Baudrillard, Jean (1984), “The Precession of Simulacra”, Art After Modernism: Rethinking Representations, Brian Wallis (Ed.), Museum of Contemporary Art, New York, 3-47.
• Baudrillard, Jean (1997), Tüketim Toplumu, Hazal Deliçaylı ve Ferda Keskin (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Berksan, Bülent (2013), “Modernizm ve Modernite”, [Erişim Adresi: http://www.usatolyesi.org, Erişim Tarihi: 07.07.2013].
• Berman, Marshall (2001), Katı Olan Her şey Buharlaşıyor, Ümit Altuğ ve Bülent Peker (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Best, Steven ve Douglas, Kellner (1998), Postmodern Teori, Mehmet Küçük (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bıçkı, Doğan ve Sobacı, M. Zahid (2011), “Yerel Yönetimden Yerel Yönetişime: Post-Fordizm Bağlamında Yerel Yönetimleri Anlamak”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 9 (2); 218-233.
• Birol, Gaye (2006), “Modern Mimarlığın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi”, Megaron, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi Yayını, 3-16, [Erişim Adresi: http://w3.balikesir.edu.tr/~birol/modernizm.pdf, Erişim Tarihi: 02010].
• Canatan, Kadir (1995), Bir Değişim Süreci Olarak Modernleşme, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Çiğdem, Ahmet (2004), Bir İmkân Olarak Modernite, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dursun, Gülten (2003): “Ekonomik Postmodernlik: Üretimin Enformatikleşmesi ve Bilgi”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 17-18 Mayıs 2003 Bildiriler Kitabı, İzmit, 85-98.
• Eraydın, Ayda (1992), Post-fordizm ve Değişen Mekânsal Öncelikler, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını.
• Erbaş, Hayriye (2000), “Küçük Sevimli Dünya: Küreselleşme ve Bazı Yanılgılar”, Doğu Batı Dergisi, 10, 139-1
• Erbaş, Hayriye (2002), “Küresel Kriz ve Marjinalleşme Sürecinde Göç ve Göçmenler”, Doğu Batı Dergisi, 18, 173-191.
• Erkızan, Hatice N. (2002), “Küreselleşmenin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri Üzerine”, Doğu Batı, Dergisi, 18, 65-79.
• Featherstone, Mike (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, Mehmet Küçük (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayını.
• Foucault, Michel (l986), “Of Other Spaces”, Diacritics, Spring, Volume 16, No 1, 22-27. Gartman, David (1998), “Postmodernism; Or, The Cultural Logic of Post-Fordism?”, The Sociological Quarterly, Vol. 39/No. 1, 119-137.
• Giddens, Antony (1991), The Consequences of Modernity, Oxford: Polity Press.
• Giddens, Anthony (2000), Sosyoloji, Hüseyin Özel ve Cemal Güzel (Çev.), Ankara: Ayraç Yayını.
• Görmez, Kemal (1997), Çevre Sorunları ve Türkiye, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Habermas, Jürgen (1994), “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”,Gülengül Naliş (Çev.), Postmodernizm, Necmi Zeka (Der.), Kıyı Yayınları, 2. Baskı, 31-44.
• Harrison, Paul (1996), “Şehirleşme, Batılılaşma, Küreselleşme: Kültürel Çeşitliliği Kurtarabilir Miyiz” Habitat II Kent Zirvesi, Cilt I-2, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayını.
• Harvey, David (1997), Postmodernliğin Durumu, Kültürel Değişimin Kökenleri, Sungur Savran (Çev.), 2. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaduman, Sibel (2010), “Modernizmden Postmodernizme Kimliğin Yapısal Dönüşümü”, Journal of Yasar University, 17(5); 2886 ‐28
• Karakurt, Elif (2006), “Kentsel Mekânı Düzenleme Önerileri: Modern Kent Planlama Anlayışı ve Postmodern Kent Planlama Anlayışı”, EÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26, 1-25.
• Kaypak, Şafak (2011), “Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kentsel Mekâna Yansıması”, Kamu Yönetimi ve Teknoloji, KAYFOR 2010 Bildiri Kitabı, Onur E. Aslan vd. (Ed.), TODAİE Yayını Ankara, 698-715.
• Kaypak, Şafak (2012), Kent Sosyolojisi, Basılı Ders Notları, Antakya: MKÜ.
• Keleş, Ruşen (1998), Kentbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: İmge Kitabevi.
• Keleş, Ruşen (2002), Kentleşme Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
• Kılıçbay, M. Ali (1993), Şehirler ve Kentler, Ankara: Gece Yayınları.
• Kongar, Emre (2003), Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kortan, Enis (1996), “Modern ve Postmodern Mimarlığa Eleştirisel Bir Bakış, Mimari Akımlar 2”, Yapı Dergisi, İstanbul, 36-47.
• Kömeçoğlu, Uğur (2002), “Küreselleşme, Modernleşme ve Modernlik”, Doğu Batı Dergisi, 18, 9-25.
• Küçük, Mehmet (1994), Modernite Versus Postmodernite, Ankara: Vadi Yayınları.
• Jameson, Fredric (1984), “Postmodernism, or the Cultural Logic of Late Capitalism”, New Left Rewiev, 146, 53Jameson, Fredric (1994), Postmodernizm: Ya Da Geç Kapitalizmin Mantığı, Nuri Plümer (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Jencks, Charles (1984), The Language of Post-Modern Architecture, Fourth Revised and Enlarged Edition, New York: Rizzoli.
• Lyotard, J. François (1997), Postmodern Durum, Ahmet Çiğdem (Çev.), İstanbul: Vadi Yayınları.
• Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınbay ve Derya Kömürcü (Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Munck, Ronaldo (2003), Emeğin Yeni Dünyası, Mahmut Tekçe (Çev.), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Özgen, Levin (1994), “Ölçek Ekonomilerinde Değişmeler ve Alan Ekonomileri”, İktisat Dergisi, 353-354; 66Raban, Jonathan (1974), Soft City, Londra: Hamish Hamilton.
• Savage, Mike and Warde, Alan (1993), Urban Sociology, Capitalism and Modernity, Macmillan Press.
• Sennett, Richard (1991), The Conscience of the Eye, London: Faber and Faber.
• Shera, James (1997), “Postmodernlik ve Çok Kültürlülük”, Habitat II. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayını, C.I, 157–165.
• Soyer, Serap (1996), Endüstri Sosyolojisine Giriş, İzmir: Saray Kitapevleri.
• Şaylan, Gencay (2002), Postmodernizm, Ankara: İmge Kitabevi.
• Tekeli, İlhan (1982), Kentleşme Yazıları, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Thrift, Nigel (2002), “The First Telematic City?”, Breathing Cities: The Architecture of Movement, Ed. Nick Barley, 102 - 107, Basel: Birkheauser Press.
• Toffler, Alvin (1981), Şok, Selami Sargut (Çev.), 3.Basım, İstanbul: Altın Kitaplar Yayını.
• Tosun, Elif K. (2009), “Bilgi Kentlerinde Kaybedenler: Dijital Uçurum Olgusunun Analizi”, Uluslararası 7. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı 30 Ekim–1 Kasım 2009, Yalova, 1270–1282.
• URL: http://www.bilgiyönetimi.org, 2010.
• Wallerstein, Immanuel (1979), The Capitalist World Economy, Cambridge: Cambridge University Press.
• Yılmaz, Ali S. ve Çetin Beyzade N. (2006), “Postmodernizm ve Kent”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, Elazığ, 4 (2); 69-74.
• Yücel, İsmail H. (1997), “Bilim-Teknoloji Politikaları ve 21. Yüzyılın Toplumu”, [Erişim Adresi: http://ekutup.dpt.gov.tr/bilim, Erişim Tarihi: 12.06.2010].