Caleb Frank Gates’e Göre Atatürk ve Yeni Türkiye

Yıl 2023, , 76 - 86, 28.04.2023

Cem Karakılıç , Mustafa Müjdeci

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.1227555

Öz

Bu makalede Robert Koleji müdürü Caleb Frank Gates’in yeni Türkiye ve Atatürk hakkındaki değerlendirmeleri incelenmiştir. Robert Koleji; 1863 yılında Amerikalı misyoner Hamlin tarafından İstanbul'da kuruldu. Hamlin ve George Wasburn'dan sonra okul müdürlüğüne Caleb F. Gates getirildi. Geç Osmanlı döneminden erken Cumhuriyet dönemine kadar (1903-1932) koleji idare eden Gates, okulun eğitim anlayışına getirdiği yeniliklerin yanında Türkiye’de yaşanan gelişmeleri de yakından takip etti. Gates'in İstanbul'da bulunduğu bu dönem Balkan Savaşlarının, I. Dünya Savaşının, Türk İstiklal Harbinin, Lozan görüşmelerinin ve yeni Türkiye’nin kuruluş sürecinin tamamlandığı önemli bir dönemdi. Hatıralarında Genç Cumhuriyet’in ortaya çıkışına ve büyüme öyküsüne de yer veren Gates, "Current History", "Moslem World" ve "The China Weekly Review" gibi dünyaca ünlü dergiler için Türkiye Cumhuriyeti ve Atatürk'le ile ilgili özgün ve dikkate değer makaleler yayınladı. Bu çalışmada Caleb F. Gates’in erken Cumhuriyet dönemi ve Mustafa Kemal Atatürk hakkındaki değerlendirmelerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erken Cumhuriyet Dönemi, Atatürk, Robert Koleji, Caleb Frank Gates.

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2007). Türk eğitim tarihi. Pegem Akademi.
• Allen, H. E. (1935). The Turkish transformatin: A study in social and religious development. The University of Chicago Press.
• Bartlett, S. C. (1876). Historical sketch of the missions of the American board in Turkey. Pblished by the Board.
• Foster, A. D. (1903). In memoriam cyrus hamlin. Pblished Privately.
• Gates, C. F. (1929). Development of the Turkish Republic. The China Weekly Review (1923-1950), 48(11), 462-464.
• Gates, C. F. (1930). The regeneraiton of Turkey I. Current History, 32(3), 519-524.
• Gates, C. F. (1931a). The making of the Turkish Republic. Current History, 34(1), 89-93.
• Gates, C. F. (1931b). The new Turkey under Mustapha Kemal. Current History, 34(3), 390-394.
• Gates, C. F. (1936). The Turkish transformation. Moslem World, 26, 186-192.
• Gates, C. F. (1940). Not to me only. Princeton University Press.
• Gates, H. B. (1932). Caleb Frank Gates. In The Robert College Herald Board, Dr. Caleb Frank Gates president of Robert College 1903-1932 an appreciation (pp.7), Tsıtouris Brothers.
• Hagopian, A. D. (1932). Dr. Gates comes to Robert College. In The Robert College Herald Board, Dr. Caleb Frank Gates president of Robert College 1903-1932 an appreciation (pp.19-21), Tsıtouris Brothers.
• Hamlin, C. (2012). Robert Kolej uğrunda bir ömür. (A. Aksu, Çev.). Dergâh Yayınları.
• Hamlin, C. (2011). Robert Kolej’i kuran misyonerin anıları Türkler arasında. (H. Yüksel, Çev.). Meydan Yayıncılık.
• Kandal, S. C. (2017). Kuruluşu, öğrencileri, etkisi: Amerikalı seyyah diplomat ve misyonerlerin anılarıyla Robert Kolej. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 91-105.
• Kaya, Ö. (2022). Dünyanın tam orta yerinde Robert Kolej-imparatorluktan cumhuriyete bir okulun tarihi. Kronik Kitap.
• Nurdoğan, A. M. (2009). Robert Koleji mühendislik okulu (1912). Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 14(26), 203-232.
• Riggs, C. T. (1932). Mardin and Harpoot. In The Robert College Herald Board, Dr. Caleb Frank Gates president of Robert College 1903-1932 an appreciation (pp.18), Tsıtouris Brothers.
• Sümer, M. (1964). Robert Kolej müdürü Dr. Gates’in Paris Sulh Konferansı dolayısı ile gönderdiği bir mektup. Tarih Araştırmaları Dergisi, 2(2), 233-236.
• Tozlu, N. (1991). Kültür ve eğitim tarihimizde yabancı okullar. Akçağ Yayınları.
• Tubini, B. A. (1932). Robert College Engineering School. In The Robert College Herald Board, Dr. Caleb Frank Gates president of Robert College 1903-1932 an appreciation (pp.43-45), Tsıtouris Brothers.
• Yavaşer, R. (2014). Amerikan arşiv belgeleri ışığında İstanbul Robert Koleji (Tez No. 412180) [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldız Ö. & Yavaşer R. (2016). İstanbul Robert Koleji üzerine bir değerlendirme, Tarih Okulu Dergisi, 9(25), 579-598. http://dx.doi.org/10.14225/Joh793.