The Temporal Change of Land Cover/Use in Ahmetli (Manisa) District (1995-2015)

Yıl 2021, , 133 - 147, 30.10.2021

Mehmet Üzülmez

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.998457

Cited By: 1

Öz

In today's world human needs are constantly increasing. This situation causes constant changes in the land structure used in the world. Likewise, the lands in Turkey have undergone changes due to their misuse, and this process of change still continues. In Ahmetli district, which is located on the fertile lands of Turkey, land cover/use has undergone changes since the past. Ahmetli district is located in the Main Aegean Section of the Aegean Region. Gediz Plain, which is the fertile land on which agricultural production is made, constitutes most of the district's land. In this study, changes in the land cover/use of Ahmetli district between 1995 and 2015 were examined in temporal terms with the help of satellite images. Satellite images were obtained from NASA's Landsat TM and OLI satellites. After the images were obtained, they were subjected to classification processes, and ArcHGIS, one of the Geographical Information Systems programs, was used for the process in question. As a result of the analyses, the greatest change occurred in the other land (rocky, pasture, bare land, etc.) group with a proportional decrease of %31 in the years 1995-2015. In the years in question, agricultural lands increased by %22, human constructions by %7, and forest land by %2. The fact that the majority of human structures are located on agricultural lands revealed again that these structures have grown towards the said lands. The reason for the growth in agricultural and forest lands was the increase in irrigation, technology and afforestation activities, as well as the transformation of the other land group into agriculture and forest land with the mentioned developments.

Anahtar Kelimeler

Ahmetli, Land Cover/Use, Temporal Change., Ahmetli, Land Cover/Use, Temporal Change

Ahmetli İlçesinde Arazi Örtüsünün/Kullanımının Zamansal Değişimi (1995-2015)

Öz

Günümüz dünyasında insanoğlunun ihtiyaçları devamlı artmaktadır. Bu durum ise yeryüzünde kullanılan arazi yapısının sürekli değişimine sebep olmaktadır. Aynı şekilde Türkiye’de de araziler, amacı dışında kullanıldıklarından dolayı değişimlere uğramıştır ve hala da bu değişim süreci devam etmektedir. Türkiye’nin verimli arazileri üzerinde yer alan Ahmetli ilçesindeki arazi örtüsü/kullanımı, geçmişten günümüze değişime uğramıştır. Ahmetli ilçesi, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü’nde yer almaktadır. İlçe arazisinin büyük bölümünü, üzerinde tarımsal üretimin yapıldığı verimli arazi olan Gediz Ovası oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Ahmetli ilçesinin 1995-2015 yılları arasında arazi örtüsünün/kullanımının geçirdiği değişimler uydu görüntüleri yardımıyla zamansal açıdan incelenmiştir. Uydu görüntüleri, NASA’ya ait olan Landsat TM ve OLI isimli uydularından temin edilmiştir. Görüntüler elde edildikten sonra sınıflama işlemlerine tabi tutulmuş ve söz konusu işlem için Coğrafi Bilgi Sistemleri programlarından biri olan ArcGIS kullanılmıştır. Analizler sonucunda, 1995-2015 yıllarında en büyük değişim, %31’lik azalışla diğer arazi (kayalık, mera, çıplak arazi vb.) grubunda gerçekleşmiştir. Söz konusu yıllarda tarım arazileri %22, beşeri yapılar %7 ve orman arazisi %2 oranında artış göstermiştir. Beşeri yapıların çoğunluğunun tarım arazilerinin üzerinde yer alması, yine bu yapıların söz konusu arazilere doğru büyüdüğünü ortaya koymuştur. Tarım ve orman arazilerindeki büyümenin nedeni sulamanın, teknolojinin, ağaçlandırma faaliyetlerinin artmasının yanında, diğer arazi grubunun da bahsedilen gelişmelerle birlikte tarım ve orman arazisine dönüşmesinden kaynaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmetli, Arazi Örtüsü/Kullanımı, Zamansal Değişim

Kaynakça

• Akbaş, F. (2019). Ahmetli ilçesinde nüfus hareketleri. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 62, 177-200. https://dergipark.org.tr/en/pub/atauniefd/issue/46375/583128.
• Arslan, F. & Ergül, M. (2014). Çaygören barajı sulama havzası ve çevresinde tarım faaliyetler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 171-190. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.63.
• Arslan, F. (2018). Tuğla ve kiremit sanayisinin arazi kullanımına etkisi: Turgutlu örneği. Uluslararası Turgutlu Sempozyumu Bildiriler Kitabı 2, (ss. 961-984), Turgutlu Belediyesi Yayınları.
• Bakırcı, M. (2016). Barajların mekânın yeniden organizasyonuna etkileri: Melen Barajı örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 439-464. https: //doi.org/ 10.14781/mcd.00918.
• Bayar, R. & Karabacak, K. (2017). Ankara ili arazi örtüsü değişimi (2000-2012). Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 59-76. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000181.
• Baysal, D. (2006). Eskişehir kentsel yerleşim alanının farklı yıllara ait fiziksel değişiminin uzaktan algılama yöntemi ile değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Cengiz, E. Ö., Çavuş, C. Z., Koç, T. (2014). Çanakkale ve Kepez yerleşmelerinde sulu tarım alanları kentleşme ilişkisi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 12(1), 69-88. https://doi.org/ 10.1501/Cogbil_0000000153.
• Ceylan, M. A. (2010). Manisa-Uşak demiryolu ulaşımının yerleşme üzerine etkileri (I). Doğu Coğrafya Dergisi, 15(23), 223-249. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunidcd/issue/2438/31212.
• Çukur, H. (1992). Orta Gediz Havzası’nın fiziki coğrafyası [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. Çukur, H. (1998). Ege Bölümü’nün ekosistemleri [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Demirağ Turan, İ. & Dengiz, O. (2014). Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistem teknikleri kullanılarak arazi örtüsü / arazi kullanımı zamansal değişimin belirlenmesi: Samsun Merkez ilçesi Örneği (1984-2011). Türk Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1, 78-90. https://doi.org/10.19159/tutad.45474.
• DMGM (2021). Manisa ili iklim verileri. Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
• Gülersoy, A. E. (2008). Bakırçay Havzası’nda doğal ortam koşulları ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiler [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Gülersoy, A. E. (2013a). Marmara gölü yakın çevresindeki arazi kullanım faaliyetlerinin zamansal değişimi (1975-2011) ve göl ekosistemine etkileri. Türk Coğrafya Dergisi, 61, 31-44. https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/21220/227840.
• Gülersoy, A. E. (2013b). Çorum Merkez ilçede arazi kullanımının zamansal değişimi (1987-2011) ve çevresel etkileri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11(2), 169-194. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000148.
• Gülersoy, A. E. (2013c). Farklı uzaktan algılama teknikleri kullanılarak arazi örtüsü/kullanımında meydana gelen değişimlerin incelenmesi: Manisa Merkez ilçesi örneği (1986-2010). Turkish Studies, 8(8), 1915-1934. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5232.
• Gülersoy, A. E. (2014). Seferihisar’da arazi kullanımının zamansal değişimi (1984-2010) ve ideal arazi kullanımı için öneriler. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 155-180. https://dergipark.org.tr/en/pub/sufesosbil/issue/11406/136177.
• Gürbüz, M., Denizdurduran, M., Karabulut, M. & Kızılelma, Y. (2012). Uzaktan algılama ve CBS kullanarak Elbistan Ovası’nda arazi kullanımı/arazi örtüsünde meydana gelen değişimlerin incelenmesi. KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi Özel Sayı, 30-37.
• Güre, M., Özel, M.E. & Özcan, H. (2009). Corine arazi kullanımı sınıflandırma sistemine göre Çanakkale ili. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(3), 37-48. https://hdl.handle.net/20.500.12507/105.
• Kara, H. (1988). Çukurova’da kentleşme ve sanayileşmenin tarım topraklarına etkisi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 32(1-2), 267-281.
• Kaya, Ö. & Toroğlu, E. (2015). Kayseri’nin şehirsel gelişiminin izlenmesi ve değişim analizi. Türk Coğrafya Dergisi, 65, 87-96. https://doi.org/10.17211/tcd.37722.
• Koçman, A. (1985). İzmir-Bozdağlar yöresinin yapısal jeomorfolojisi ve evrimi. Ege Coğrafya Dergisi, 3, 63-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd/issue/4891/67081.
• Koçman, A. (1989). Uygulamalı fiziki coğrafya çalışmaları ve İzmir Bozdağlar yöresi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. KHGM (1998). Manisa ili arazi varlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Özcanlı, M. & Güzel, A. (2015). Şanlıurfa şehrinin alansal gelişiminin çevresindeki tarım arazilerine etkisi. Turkish Studies, 10(6), 723-744. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7890.
• Özdemir, M. A. & Bahadır, M. (2008). Yalova ilinde arazi kullanımının zamansal değişimi (1992-2007). İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, 17, 1-15. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/25066/264604.
• Özşahin, E. (2010). İskenderun Akaçlama Havzası’nda (Hatay) arazi örtüsünün zamansal değişimi. Turkish Studies, 5(2), 1296-1320. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1348.
• Sandal, E. K. & Gürbüz, M. (2003). Mersin şehrinin mekansal gelişimi ve çevresindeki tarım alanlarının amaç dışı kullanımı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 117-130. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000024.
• Sönmez, M. E. (2011). Adana şehrinin alansal gelişimi ve yakın çevresinin arazi kullanımında meydana gelen değişimler. Türk Coğrafya Dergisi, 57, 55-69. https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/21224/227779.
• Taşlıgil, N. (1988). Manisa ovaları ve çevresi [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. TÜİK (2021). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları.
• Uzun, A. & Somuncu, M. (2013). Madra Dağı ve çevresinin arazi örtüsü/kullanımındaki zamansal değişimin uzaktan algılama yöntemi ile değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(30), 1-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50175/645682.
• Yılmaz, A. (2004). Samsun kentinin yeni gelişim alanları: Atakum, Atakent ve Kurupelit. Türk Coğrafya Dergisi, 42, 59-72. https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/21239/227892.
• Yılmaz, Ö. (2001). Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı ve Afyon örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 151-164. https://sbd.aku.edu.tr/III1/13.pdf.