Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Okuma Alışkanlığı Kazanmasında Rol Model Olarak Aile

Yıl 2016, Sayı: 7, 95 - 112, 30.10.2016

Asiye Kakirman Yıldız

https://doi.org/10.18795/ma.94919

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de okuma alışkanlığını yerleştirebilmek ve okumayı bir kültüre dönüştürebilmek için, okuma faaliyetinin okul öncesi dönem çocuklarına indirgenmesi gerekliliğinin altını çizmektir. Bu amaçla okul öncesi dönem çocuklarının zihinlerine kitap kavramını yerleştirebilmek için anne babanın aktif rol alması gerektiğini vurgulamaktır. Bu çalışmada, çocuğun olumlu davranış geliştirmesinde rol model olması gereken anne babanın,  okuma alışkanlığına sahip olup olmadıkları ve bu alışkanlık üzerinde etkili olabileceği tahmin edilen faktörler altında ele alınan kriterler arasındaki ilişki analiz edilecektir. Bu analiz aynı zamanda, Türk toplumunun okuma alışkanlığının bir göstergesi olarak da yorumlanabilecektir. Bu amaçla hazırlanan anket, İstanbul’un farklı bölgelerinde yer alan kız meslek liselerine bağlı uygulama anaokullarında çocuğu olan 546 aileye uygulanmıştır. “Aile içindeki okuma davranışı, ailenin bütün bireylerini etkiler.” hipotezinden hareketle çalışmada, hem ebeveynlerin birer rol model olarak okuma alışkanlığına sahip olup olmadıkları hem de çocuğun okuma alışkanlığı kazanması için ailenin çabasının olup olmadığı sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, Kitap okuma alışkanlığı; Anne-babanın rolü; Türkiye

Kaynakça

• BAMBERGER, Richard (1990). Okuma Alışkanlığını Geliştirme, çev. Bengü Çapar, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• ÇELEBİ, Nurhayat vd. (2014). “Neoliberal Eğitim Politikaları ve Eğitimde Fırsat Eşitliği Bağlamında Uluslararası Sınavların (PISA, TIMSS ve PIRLS) Analizi”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3 (3): 33-75.
• GÜVENLİ, Gülsün ve Feyza AK AKYOL (2014). “Zoraki Bir İlişki: Kitap ve Dergi Okuma Alışkanlıkları”. 23 Nisan TRT Uluslararası Çocuk ve Medya Kongresi II, ss. 97- 117, Ankara: TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayımları.
• KAĞITÇIBAŞI, Çiğdem (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• KAKIRMAN YILDIZ, Asiye (2015). “Türkiye’de Okuma Alışkanlığı Kültürü İçin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Anaokulu Kütüphanelerinin Gerekliliği”, Milli Eğitim Dergisi, 44 (208): 90-105.
• OKTAY, Ayla (2002). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem, İstanbul: Epsilon Yayınları.
• OKTAY, Ayla ve Özgür POLAT UNUTKAN (2005). “Okul Öncesi Eğitimin Temel İlkeleri”, Okul Öncesi Eğitim Denetim Rehber Kitabı içinde, ss. 36-48, İstanbul: YA-PA Yayınları.
• OKTAY, Ayla (1983). Okul Olgunluğu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Okul Öncesi Eğitimi Programı (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ÖZDEMİRCİ, Fahrettin (1990). ”Niçin Az Okuyoruz Kamuoyu Araştırması Sonuçlandı”, Türk Kütüphaneciliği, 4 (3): 154- 155.
• ÖZEN ALTINKAYNAK, Şenay ve Cengiz YANIKLAR, (2014) “Anne ve Babaların Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocuklarının Gelişimine Yönelik Beklentileri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30: 56 – 72.
• SAÇKESEN, Serpil (2008). Çocuk Kitapları Seçiminde Anne Babaların ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• SEVER, Sedat (2013). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü, İzmir: Tudem Yayınları.
• SEVİM, Osman (2003). Kitap Okuma Alışkanlığı Kazandırma Projesi, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• SIEGEL, Daniel ve Tina Payne BRYSON (2015). Bütün Beyinli Çocuk, İstanbul: Koridor Yayınları.
• SINAR ÇILGIN, Alev (2006). “Çocuğa Büyülü Bir Dünyanın Kapılarını Açmak”, Milli Eğitim Dergisi, 172: 175-182.
• SINAR ÇILGIN, Alev (2007). Çocuk Edebiyatı, İstanbul: Morpa Yayınları.
• ŞİRİN, Mustafa Ruhi (2007). Çocuk Edebiyatı Kültürü Okuma Alışkanlığı ve Medya Sarmalı, Ankara: Kök Yayıncılık.
• TANJU, Ebru Hasibe (2010). “Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığına Genel Bir Bakış”. Aile ve Toplum, Nisan-Mayıs-Haziran: 31-41.
• TUĞRUL, Belma ve Nihan FEYMAN (2007). “Okul öncesi çocukları için hazırlanmış resimli öykü kitaplarında kullanılan temalar”, II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, Ankara Üniversitesi.
• TUĞRUL, Belma ve Hakan YILMAZ (2013). Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmetleri Sunumu Kılavuzu, Ankara
• Türkiye Okuma Kültürü Haritası, 2011. http://www.kygm.gov.tr/Eklenti /55, yonetici-ozetipdf.pdf?0 [Erişim tarihi 13 Temmuz 2015].
• YAVUZER, Haluk ve Mustafa Ruhi ŞİRİN (2014). I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• YAVUZER, Haluk (1997). Ana – Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ZEMBAT, Rengin (2005). “Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular”, Okul Öncesi Eğitimde Nitelik, ed. Ayla Oktay, ss. 25-45, İstanbul Morpa: Yayınları.