The Efforts of the British Settlement in India in Stage of the Establishment of the British East India Company

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 275 - 293, 25.10.2019

Canan Kuş Büyüktaş

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.622262

Öz

The
temporal limitation of this work coincides with Jahangir Shah, the ruler of the
Baburid Empire in the early 17th century. The aim of the study is to explain
what British efforts to hold in India through travelers, merchants and
ambassadors in order to have Indian maritime trade in the first years of its
existence in India.  In this
work, it is also aimed to present some information about the operations of the
factory opened in Surat taking permission from the Baburid State of the
British. So, in the light of these informations, it is aimed to determine the
factors that make it possible for the establishment of the British East India
Company, which affects India’s fate. The sources used in the work are the main
sources such as Siyâsetnâme (political-religious advice books) and Seyahâtnâme
(travel books) as well as for the period and various domestic and foreign
auxiliary sources.

Anahtar Kelimeler

British East India Company, Baburid State, Jahangir Shah, English-Baburid Relations

İngiliz Doğu Hindistan Şirketinin Kuruluş Aşamasında İngilizlerin Hindistan’a Yerleşme Çabaları

Öz

Bu çalışmanın
zaman sınırlılığı 17. yüzyılın başlarında Babürlü Devleti’nin hükümdarı
Cihangir Şah Dönemi’ne isabet etmektedir. Çalışmanın amacı ise, İngilizlerin
Hind deniz ticaretine sahip olmak için Hindistan’da varlık gösterdiği ilk
yıllarda, seyyah, tüccar ve elçiler aracılığı ile Hindistan’da tutunma
çabalarının neler olduğunun açıklanmasıdır. Bu çalışmada ayrıca İngilizlerin
Babürlü Devleti’nden izin alarak Surat’ta açtıkları fabrikanın işleyişi
hakkında bazı bilgiler sunmaktır. Böylelikle bu bilgiler ışığında Hindistan’ın kaderini etkileyen İngiliz Doğu Hindistan Şirketinin kuruluş
aşamasında ona imkân oluşturan etkenlerin tespit edilmesi hedeflenmektedir.
Çalışmada yararlanılan kaynaklar ise, döneme ilişkin siyasetname, seyahatname
gibi ana kaynaklar ile çeşitli yerli ve yabancı yardımcı kaynaklardır.

Anahtar Kelimeler

İngiliz Doğu Hindistan Şirketi, Babürlü Devleti, Cihangir Şah, İngiliz-Babürlü İlişkileri

Kaynakça

• ABU’L-FAZL AL-ALLAMİ (2000). The Akbarnama of Abu’l-Fazl, Trans. by H. Beveridge, Vol. I-III, Calcutta: The Asiatic Society.
• AKBULUT, Ural, “Civa: Tarih Boyunca Efsanelere Konu Olan Sıvı Metal”, Erişim Tarihi: 05.08.2019, (http://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2014/01/Civa_Tarih_Boyunca_Efsanelere_Konu_Olan_Sivi_Metal.pdf)
• BAYUR, Y. Hikmet (1987). Hindistan Tarihi, Cilt III, Ankara: Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• BEDİR, Şener Faruk (2013). “Reformasyon’dan Günümüze Evanjelik Hıristiyanlık”, Birey ve Toplum Dergisi, 3(6): 73-97.
• BEST, Sir Thomas (1934). The Voyage of Thomas Best to the East Indies (1612-1614), Edit.: Sir William Foster, London: Hakluyt Society.
• BEYDİLLİ, Kemal (2007). “Portekiz (Tarih)”, DİA, Cilt 34, ss. 328-331, İstanbul: TDV Yayınları.
• BULGUR, Durmuş (2004). “Ticaretten Sömürgeciliğe XIX. Yüzyılda Hindistan ve İngiliz Hâkimiyeti”, Dîvân İlmi Araştırmalar Dergisi, 17(9): 63-102.
• BULUT, Yücel (2012). “Hindistan’da İngiliz Sömürgeciliği, Oryantalizm ve William Jones”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(6): 71-106.
• CARLSON, Ethan (t.y.). “Power, Presents, and Persuasion: Early English Diplomacy with Mughal India”, Erişim Tarihi: 19.08.2019, (http://history.emory.edu/home/documents/endeavors/volume4/EthanCarlson.pdf).
• CHİDA-RAZVİ, Mehreen (t.y.), “European Travelers in the Mughal Empire: Jahangir’s Court through English Eyes”, Erişim Tarihi: 08.08.2019, (https://www.academia.edu/6086363/The_Mughal_Empire_through_European_Eyes)
• ÇELİKTAŞ, M. Melis (2017). “Genel Hatları ile Hint Coğrafyasında Sakalar”, Kerkük Çok Irak Değil Prof. Dr. Eşref Buharalı’ya Armağan, ss. 25-32, Edit.: A. Demir, T. Kalkan, E. Erdoğan, Ankara: Gece Kitaplığı.
• DAĞLAR, Mehmet (2019). “Dekken Türk Sultanlıklarında Şiiliğin Yayılması ve Safevi Nüfuzunun Ortaya Çıkışı”, Mavi Atlas, 7(1): 322-331.
• DALRYMPLE, William (2015, 4 Mar). “The East India Company: The Original Corporate Raiders”, The Guardian, Erişim Tarihi: 21.08.2019, (https://www.theguardian.com/world/2015/mar/04/east-india-company-original-corporate-raiders)
• DOĞAN, Orhan; Aysel ERDOĞAN (2017), “XIX Yüzyılda İngiliz Sömürgeciliğinde Hindistan’ın Yeri ve Önemi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3): 839-847.
• ERÇİN, Abdulkadir (2017). “İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası ve Kumpanyanın Ticari Faaliyetleri 1600-1858”, Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E-Dergisi, 4(2): 111-133.
• Hawkins’ Voyages, (1878). Edit. Clements R. Markham, Londra: The Hakluyt Society.
• HUNTER, W.W. (1886). The Indian Empire: Its People, History, and Products, London: Trübner and Co.
• K. N. CHAUDHURİ (1982). “European Trade with India”, The Cambridge Economic History of India, Vol. I, Edit: Tapan Raychaudhuri-Irfan Habib, New York: , Cambridge University Press.
• KANSAL, Chaitanya; Subramanian MK; Vrinda SİNGH (t.y.). “The English East India Company (Analysing the Company’s Strategic Choices through the Lens of Modern Strategy Theory)”, Erişim Tarihi: 06.08.2019, (https://tejas.iimb.ac.in/articles/East%20India_Tejas_Mar17.pdf).
• KARAYEL, Habibe (2015). Sir Thomas Roe’nun Gözünden Babürlü Sarayı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• KHAN, Shafaat Ahmad (1923). The East India Trade in the XVII. Century, London: Oxford University Press.
• KONUKÇU, Enver (1994). “Ekber Şah”, DİA, Cilt 10, ss. 542-544, İstanbul: TDV Yayınları.
• LALLY, Jagjeet (2009). “The Pattern of Trade in Seventeenth-Century Mughal India: Towards an Economic Explanation”, Economic History Working Papers, Department of Economic History London School of Economics, No: 120/09, London.
• List of Marine Records of the Late East India Company and of Subsequent Date, Preserved in the Record Department of the India Office London (1896). by F. C. Danvers, Erişim Tarihi 31.07.2019, (https://archive.org/details/cu 31924023223757/page/n4).
• MİLES, Rosalind (1994). I, Elizabeth, New York: Doubleday.
• MUKHERJEE, Ramkrishna (1958), The Rice and Fall of the East India Company, Berlin: VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften.
• MÜBAREK GALİP - Saadettin Y. GÖMEÇ (2013). Hindistan’da Türkler, Ankara: Berikan Yayınevi.
• NIZAMI, Khaliq Ahmad (1996). “Gucerat”, DİA, Cilt 14, ss. 171-173, İstanbul: TDV Yayınları.
• NÛRÜ’D-DÎN CİHÂNGÎR ŞÂH (2013). Tarih-i Selim Şah, çev. Nevres-i Kadîm, Haz. Fahri Unan, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• ORUÇ, Cihan (2019). Şah Cihan Dönemi Babürlü Devletinin Dış Politikası, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• ÖZCAN, Azmi (2000). “İngiliz Doğu Hindistan Şirketi”, DİA, Cilt 22, ss. 294-295, İstanbul: TDV Yayınları.
• ÖZCAN, Salih Cenk (2012). İngiliz Sömürgeciliğinin Kuruluşu, Teorisi ve Uygulaması: Kuzey Amerika Deneyimi (1584-1631), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• POOLE, Stanley Lane (1907). History of India, Edit.: A.V. Williams Jackson, Vol. IV, Londra: The Grolier Society Publishers.
• RAWLİNSON, H. G. (1920). British Beginnings in Western India: 1579-1657, Oxford: Clarendon Press.
• ROE, Thomas (1899). The Embassy of Sir Thomas Roe to the Court Of The Great Mogul 1615-1619, Volume I-II, Edit.: William Foster, London: The Hakluyt Society.
• SHNGREİYO, A.S. (2017). The English East India Company and Trade in Coromandel, 1640-1740, New Delhi: Isara Solutions.
• SMİTH, Vincent A. (1917). Akbar the Great Mogul 1542-1605, Oxford: The Clarendon Press.
• WEBSTER, Tony (2015). “British and Dutch Chartered Companies”, Erişim Tarihi: 03.08.2019, (https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0099.xml).
• WHEELER, J. Talboys (1886). India under British Rule from the Foundation Of The East India Company, London: Macmillan And Co.
• YALÇINKAYA, Sinan (2008). Ekber Şah Döneminde Hindistan’da Dini Hayat, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.