Atatürk’ün Ölümünün Türk Halkı Üzerindeki Tesirleri

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 55 - 76, 24.04.2021

Demet Cansız

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.825210

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım 1938 tarihinde vefat etmiştir. Atatürk’ün ölümü Türk ve dünya basınında geniş bir yankı uyandırmıştır. Gerek Türk basını gerekse dünya basını, Atatürk’ün karakteristik özelliklerine, liderlik vasıflarına, inkılâpçı ve yenilikçi ruhuna vurgu yapan çok sayıda haber ve makale neşretmiştir. Bu çalışmalar ele alınarak yurtdışında ve ülkemizde Atatürk’ün ölümünü konu alan birçok kitap, makale yayınlanmıştır. Literatürdeki mevcut makalelerde Atatürk’ün sağlık durumu, ölümüne ait tüm detaylar, Türkiye’de çeşitli illerde yapılan matem törenleri, Avrupa, Ortadoğu, Balkanlar’daki devlet liderlerinin Atatürk’ün ölümüne verdiği tepkiler, elçilik taziyeleri gibi hususlar incelenmiştir. Bu çalışmada ise, çocuk, genç, yaşlı, kadın, erkek ayırt etmeksizin tüm Türk halkının Atatürk’ün ölümüne karşı duyduğu acı ve bunun gündelik hayata yansımaları ele alınmıştır. Atatürk’ün son günleri, cenaze merasimine ait bazı detaylar ve yabancı ülke temsilciliklerinden gelen taziye mesajlarına kısaca değinilmiştir. Yurt dışında Atatürk hakkında yayınlanan haberlerden bir kısmı okuyucuya sunulmuştur. Atatürk’ün ölümünden sonra devlet eliyle düzenlenen resmi törenler ve programlar, halkın bu programlara ilgisi bilhassa gençlerin farkındalığı vurgulanmaya çalışılmıştır. Ayrıca Atatürk’ün ölümünden sonra Cumhurbaşkanlığını İsmet İnönü’nün devralışı, bu seçime karşı halkın bakış açısı ve tepkilerinin nasıl olduğu incelenmiştir. Atatürk’ün ölümünün halk üzerinde yarattığı duygusal izlerin yanı sıra, ülkeyi siyasi-sosyal manada nasıl etkilediği gibi hususlara dönemin gazetelerinde yayınlanan haber örnekleri kullanılarak cevap aranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk'ün Ölümü, Türkiye, Türk Halkı, Matem, Gündelik Yaşam, Siyasi Sosyal Yansımalar

Effects of Ataturk’s Death on Turkish People

Öz

Mustafa Kemal Atatürk, the founder of the Republic of Turkey, died on November 10, 1938. Atatürk’s death created profound impact in the Turkish national press and in the world press. Many news and articles based on Atatürk’s characteristic and leadership features and his revolutionary and innovator spirit were published both in the Turkısh national press and in the world press. Benefiting from all these studies, many books and articles on the death of Atatürk’s were published abroad and in our country. Atatürks’s state of health, all the details of his death, the mourning ceremonies held in various cities of Turkey, the reactions of the heads of Europe, the Middle East, Balkans, issues such as the embassy of condolence to the death of Atatürk have been discusssed. As for this study, the suffering of all Turkish people due to the death of Atatürk regardless of being a child, young or old, woman or men, to and their reflections on daily life has been discussed. The last days of Atatürk, some details about the funeral ceremony and the condolence messages from the foreign representatives were briefly mentioned. Some of the news about Atatürk published abroad were presented to the reader. After the death of Atatürk, official ceremonies and programs organized by the state, the interest of the people in these programs, especially awareness of the young people, were tried to be emphasized. In addition, the taking over of the Presidency by İsmet İnönü after the death of Atatürk, how the people's perspective and reactions against this election were examined. In addition to the emotional tracks caused by the death of Atatürk on the public, questions such as how it affected the country in a political-social sense, answers were sought by using news samples published in the newspapers of the period

Anahtar Kelimeler

Atatürk’s Death, Turkey, Turkish People, Mourning, Everyday Life, Political Social Repercussions

Kaynakça

• Referans 1 AKSEKİ, Cengiz (2016). “Atatürk’ün Ölümünün Türk Ulusal Basınına Yansıması (1938-1939)”, Belgi Dergisi, S.12, ss. 202-236, Denizli.
• Referans 2 ATAY, Falih Rıfkı (1998). Çankaya, İstanbul: Bateş A.Ş.
• Referans 3 ATABEY, Figen (2012). “Atatürk’e Denizden Yapılan Cenaze Töreni”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 28, S.83, ss.17-38, Ankara.