Yıl 2014,
Sayı: 2, 101 - 117, 20.04.2014
Öz
The birth of the Islam and embraced of Islam by the Turks is one of the most important event of the world history. In consequence of the Islamic conquest which reached to Central Asia, A new period started for Turks who acquainted with Islam and this period composed of many number of alterations in the lives of the Turks. This period that we will define as Islamization contains for a long period. As a result of the thisprocess, Turks gained a new life style. It is clearly known that Turks adopted the Islam first individually and then as a whole at the during the Islamization of Turks. This case drawn attention of the Arabic authors. In this sense, Islamization process in the Turks, which started in the VII. century, developed during the X. century and reached its top point in the XII. century was largely mentioned in the sources of these periods. In this study, It will evaluated principal the Turkish and the Arabic source of the this period
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BARTHOLD Vladimir V., (1977), “Gerdizî”, İA, IV, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- BARTHOLD Vladimir V., (1990), Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Haz. Hakkı Dursun YILDIZ), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- BARTHOLD Vladimir V., (2006), Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Haz. Kâzım Yaşar KOPRAMAN-İsmail AKA), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Edip Ahmet, (2006), Atebetü’l-Hakayık, (Haz. R. Rahmeti ARAT), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ahmed b. Yahya el-Belâzurî, (2013), Fütûhu’l-Büldân (Ülkelerin Fetihleri), (Çev. Mustafa FAYDA), İstanbul: Siyer Yayınları. el-Câhız, (1967), Hilafet Ordusunun Menkıbeleri ve Türklerin Faziletleri, (Çev. Ramazan ŞEŞEN), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- Ebû Bekr Muhammed b. Ca’fer en-Narşahî, (2013), Târîh-i Buhârâ, (Farsçadan Çev. ve Notlar, Erkan GÖKSU), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ERCİLASUN B. Ahmet, (2010), “Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Düşünceler”, İslâmiyet Öncesi Türk Destanları, (Haz. Saim SAKAOĞLU-Ali DUYMAZ), İstanbul: Ötüken Neşriyat, s. 108-112.
- ERGİN Muharrem, (1969), Dede Korkut Kitabı, Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
- HÜSEYNOĞLU Kamil, (2002), “Dede Korkut’un Tarihî Şahsiyeti ve Yaşadığı Kültür Ortamı”, (Editörler Hasan Celal GÜZEL-Kemal ÇİÇEK-Salim KOCA), Türkler, C. V, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 845-852.
- IŞILTAN Fikret, (1979), “Taberî”, İA, XI, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- İbn Fazlân, (1995), Seyahatnâme, (Çev. Ramazan ŞEŞEN), İstanbul: Bedir Yayınevi.
- İbn Hurdazbih, (2008), Yollar ve Ülkeler Kitabı, (Çev. Murat AĞARI), İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- İbnü’l-Esîr, (2008a), el-Kâmil fi’t-Târîh, (Çev. Ahmet AĞIRAKÇA-Beşir ERYARSOY-Zülfikar TÜCCAR-Abdülkerim ÖZAYDIN-Yunus APAYDIN-Abdullah KÖŞE), IV, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
- İbnü’l-Esîr, (2008b), el-Kâmil fi’t-Târîh, (Çev. Ahmet AĞIRAKÇA-Beşir ERYARSOY-Zülfikar TÜCCAR-Abdülkerim ÖZAYDIN-Yunus APAYDIN-Abdullah KÖŞE), VII, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
- İNAN Abdulkadir, (1968), “Türk Destanlarına Genel Bir Bakış”, Makaleler ve İncelemeler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- KUMEKOV E. Bolat, (2013), Arap Kaynaklarına Göre IX-XI. Asırlarda Kimek Devleti, (Çev. Mehmet KILDIROĞLU-Çingiz SAMUDİNUULU), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- KUTLU Sönmez, (2002), “Mürcie Mezhebi: Doğuşu, Fikirleri, Edebiyatı ve İslâm Düşüncesine Katkıları”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. I, s. 168-210.
- KUTLU Sönmez, (2011), Türkler ve İslâm Tasavvuru, İstanbul: İSAM Yayınları.
- Mesudî, (2011), Murûc ez-Zeheb (Altın Bozkırlar), (Çev. ve Notlar D. Ahsen BATUR), İstanbul: Selenge Yayınları.
- MINORSKY Vladimir, (1948), “Tamīm ibn Baḥr's Journey to the Uyghurs”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 12, No. 2, s. 275-305.
- RASONYI Làzsló, (1971), Tarihte Türklük, Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- SÜMER Faruk, (1999), Oğuzlar, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
- ŞEKER M. Fatih, (2010), İslâmlaşma Sürecinde Türklerin İslâm Tasavvuru, Ankara: Türkiye Diyânet Vakfı Yayınları.
- ŞEŞEN Ramazan, (1998), Müslümanlarda Tarih ve Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: IRCICA Yayınları.
- ŞEŞEN Ramazan, (2001), İslâm Coğrafyacılarına Göre Türk ve Türk Ülkeleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- TOGAN V. Zeki, (1981), Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun Yayınları.
- TURAN Osman, (2011), Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Yakubî, (2002), Ülkeler Kitabı, (Çev. Murat AĞARI), İstanbul: Ayışığı Kitapları.
- YAZICI Nesimi, (2002), “İdil (Volga) Bulgar Hanlığı’nda İslamiyet”, (Editörler Hasan Celal GÜZEL-Kemal ÇİÇEK-Salim KOCA), Türkler, IV, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 394-408.
- YERİNDE Adem, (2008), “Siyasî, Etnik ve İdeolojik Kıskaçta Özgün Kalabilen Bir Dilci: Ebû Ubeyde Ma’mer b. Müsennâ”, Usûl İslâm Araştırmaları Dergisi, S. 9, (Ocak-Haziran), s. 119-152.
- YUSUPOV Keneş, (2009), Manas Destanı, (Çev. Fikret TÜRKMEN-Alimcan İNAYET), Ankara: AKM Yayınları.
- Yusuf Has Hacib, (2003), Kutadgu Bilig, (Çev. R. Rahmeti ARAT), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Yıl 2014,
Sayı: 2, 101 - 117, 20.04.2014
Öz
İslâmiyet’in doğuşu ve Türklerin İslâmiyet’i kabul etmeleri, dünya tarihinin en önemli olaylarından birisidir. Orta Asya’ya kadar ulaşan İslâm fetihleri sonucunda İslâmiyet ile tanışan Türkler için yeni bir süreç başladı ve bu süreç Türklerin hayatında birçok değişiklik meydana getirdi. İslâmlaşma olarak tanımlayabileceğimiz bu süreç, uzun bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönemin bir sonucu olarak, Türkler yeni bir hayat şekli kazandı. Türklerin İslâmlaşma sürecinde, İslâmiyet’i ilk dönemlerde bireysel daha sonraki dönemlerde ise kitlesel olarak kabul ettikleri bilinmektedir. Bu durum Arap yazarların da dikkatini çekmiştir. Bu anlamda VII. yüzyılda başlayan X. yüzyılda gelişen ve XII. yüzyılda da doruğa ulaşan Türklerdeki İslâmlaşma sürecinden dönemin kaynakları da detaylı bir şekilde bahsetmiştir. Bu çalışmada, bahsi geçen sürecin başat Türk-Arap kaynakları değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BARTHOLD Vladimir V., (1977), “Gerdizî”, İA, IV, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- BARTHOLD Vladimir V., (1990), Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Haz. Hakkı Dursun YILDIZ), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- BARTHOLD Vladimir V., (2006), Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Haz. Kâzım Yaşar KOPRAMAN-İsmail AKA), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Edip Ahmet, (2006), Atebetü’l-Hakayık, (Haz. R. Rahmeti ARAT), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ahmed b. Yahya el-Belâzurî, (2013), Fütûhu’l-Büldân (Ülkelerin Fetihleri), (Çev. Mustafa FAYDA), İstanbul: Siyer Yayınları. el-Câhız, (1967), Hilafet Ordusunun Menkıbeleri ve Türklerin Faziletleri, (Çev. Ramazan ŞEŞEN), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- Ebû Bekr Muhammed b. Ca’fer en-Narşahî, (2013), Târîh-i Buhârâ, (Farsçadan Çev. ve Notlar, Erkan GÖKSU), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ERCİLASUN B. Ahmet, (2010), “Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Düşünceler”, İslâmiyet Öncesi Türk Destanları, (Haz. Saim SAKAOĞLU-Ali DUYMAZ), İstanbul: Ötüken Neşriyat, s. 108-112.
- ERGİN Muharrem, (1969), Dede Korkut Kitabı, Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
- HÜSEYNOĞLU Kamil, (2002), “Dede Korkut’un Tarihî Şahsiyeti ve Yaşadığı Kültür Ortamı”, (Editörler Hasan Celal GÜZEL-Kemal ÇİÇEK-Salim KOCA), Türkler, C. V, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 845-852.
- IŞILTAN Fikret, (1979), “Taberî”, İA, XI, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- İbn Fazlân, (1995), Seyahatnâme, (Çev. Ramazan ŞEŞEN), İstanbul: Bedir Yayınevi.
- İbn Hurdazbih, (2008), Yollar ve Ülkeler Kitabı, (Çev. Murat AĞARI), İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- İbnü’l-Esîr, (2008a), el-Kâmil fi’t-Târîh, (Çev. Ahmet AĞIRAKÇA-Beşir ERYARSOY-Zülfikar TÜCCAR-Abdülkerim ÖZAYDIN-Yunus APAYDIN-Abdullah KÖŞE), IV, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
- İbnü’l-Esîr, (2008b), el-Kâmil fi’t-Târîh, (Çev. Ahmet AĞIRAKÇA-Beşir ERYARSOY-Zülfikar TÜCCAR-Abdülkerim ÖZAYDIN-Yunus APAYDIN-Abdullah KÖŞE), VII, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
- İNAN Abdulkadir, (1968), “Türk Destanlarına Genel Bir Bakış”, Makaleler ve İncelemeler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- KUMEKOV E. Bolat, (2013), Arap Kaynaklarına Göre IX-XI. Asırlarda Kimek Devleti, (Çev. Mehmet KILDIROĞLU-Çingiz SAMUDİNUULU), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- KUTLU Sönmez, (2002), “Mürcie Mezhebi: Doğuşu, Fikirleri, Edebiyatı ve İslâm Düşüncesine Katkıları”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. I, s. 168-210.
- KUTLU Sönmez, (2011), Türkler ve İslâm Tasavvuru, İstanbul: İSAM Yayınları.
- Mesudî, (2011), Murûc ez-Zeheb (Altın Bozkırlar), (Çev. ve Notlar D. Ahsen BATUR), İstanbul: Selenge Yayınları.
- MINORSKY Vladimir, (1948), “Tamīm ibn Baḥr's Journey to the Uyghurs”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 12, No. 2, s. 275-305.
- RASONYI Làzsló, (1971), Tarihte Türklük, Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- SÜMER Faruk, (1999), Oğuzlar, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
- ŞEKER M. Fatih, (2010), İslâmlaşma Sürecinde Türklerin İslâm Tasavvuru, Ankara: Türkiye Diyânet Vakfı Yayınları.
- ŞEŞEN Ramazan, (1998), Müslümanlarda Tarih ve Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: IRCICA Yayınları.
- ŞEŞEN Ramazan, (2001), İslâm Coğrafyacılarına Göre Türk ve Türk Ülkeleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- TOGAN V. Zeki, (1981), Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun Yayınları.
- TURAN Osman, (2011), Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Yakubî, (2002), Ülkeler Kitabı, (Çev. Murat AĞARI), İstanbul: Ayışığı Kitapları.
- YAZICI Nesimi, (2002), “İdil (Volga) Bulgar Hanlığı’nda İslamiyet”, (Editörler Hasan Celal GÜZEL-Kemal ÇİÇEK-Salim KOCA), Türkler, IV, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 394-408.
- YERİNDE Adem, (2008), “Siyasî, Etnik ve İdeolojik Kıskaçta Özgün Kalabilen Bir Dilci: Ebû Ubeyde Ma’mer b. Müsennâ”, Usûl İslâm Araştırmaları Dergisi, S. 9, (Ocak-Haziran), s. 119-152.
- YUSUPOV Keneş, (2009), Manas Destanı, (Çev. Fikret TÜRKMEN-Alimcan İNAYET), Ankara: AKM Yayınları.
- Yusuf Has Hacib, (2003), Kutadgu Bilig, (Çev. R. Rahmeti ARAT), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Nisan 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 2 |
Tarandığımız Dizinler:
e-ISSN: 2148-5232