Öz
Throughout history, the human have been exposed to many natural disasters, and the most dangerous and strongest of these have been the earthquakes. It has been known that there have been earthquakes of all sizes in Anatolia at different times since almost all regions of Anatolia are located on the seismic belt. Hence, many cities in this geography could not avoid being destroyed. This has been confirmed by archaelogical excavations and investigations. As is known, earthquakes are natural events which occur as a result of sudden discharge of energy accumulated on the faults in crust. In addition to the well-known fact that Eastern Anatolia Region has been an earthquake-prone region throughout history, it has been seen that Erzurum has shared the same fate. In this study, the earthquakes happened in Erzurum in the 19th century and their results will be dealt with in the light of archival records, relevant sources, and newspaper reports
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arşiv Vesikaları
- BOA. A.MKT.UM. nr. 337/87, nr. 355/43
- BOA. İ.DH. nr. 28841.
- BOA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 629, 650
- BOA. İrade Meclisi-i Vala, nr. 422/18488
- Kitap ve Araştırma Eserleri
- AMBRASEYS N. N. – FİNKEL C. F (1995). Seismicity of Turkey and Adjacent Areas, a Historical Review: 1500-1800, İstanbul.
- ARSLANTAŞ, Nuh (2013). “Zelzele”, İA, C.44, İstanbul.
- ATABEY, Eşref (2000). Deprem, Ankara.
- Ahmet Cevdet Paşa (1986). Tezâkir (13-20), haz. Cavid Baysun, İstanbul.
- Ahmet Lûtfî Efendi (1986). Vak’anüvis Ahmet Lûtfî Efendi Târihi, IX, haz. M. Münir Aktepe, İstanbul.
- Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (1986). Teknik ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Deprem, Ankara.
- CUİNET, Vital (1892). La Turquie D’Asie, I, Paris.
- CURZON, Robert (1854). Armenıa: A Year at Erzeroom and the Frontıers of Russıa, Turkey and Persıa, London.
- DEVELLİOĞLU, Ferit (1995). Osmanlıca-Türkçe Lûgat, haz. Aydın Sami Güneyçal, Ankara.
- GÜNER, İbrahim vd. (2007). Genel Coğrafya, Ankara: Pegem Yayıncılık.
- KONUKÇU, Enver (1992). Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum, Ankara.
- KÜÇÜK, Cevdet (1975). Tanzimat Devrinde Erzurum, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Muallim Naci (2009). Lugat-i Naci, Ankara: TDK Yayınları.
- SAKİN, Orhan (2002). Tarihsel Kaynaklarıyla İstanbul Depremleri, İstanbul.
- Şemseddin Sami (1317). Kâmûs-i Türkî, Dersaadet.
- ÖZGÜR, H. (1952). Deprem Bilgisi (Sismoloji), Ankara.
- TOZLU, Selahattin (2002). “Erzurum Tarihinde Depremler”, Tarih Boyunca Anadolu’da Doğal Âfetler ve Deprem Semineri, Bildiriler (22-23 Mayıs 2000), 2. Baskı, İstanbul.
- Gazete
- Ceride-i Havadis, nr.941, 944, 948.
Öz
İnsanoğlu, tarih boyunca birtakım tabii afetlere maruz kalmıştır. Bunların en tehlikeli ve büyüğünü ise depremler (zelzeleler) teşkil etmiştir. Anadolu’nun hemen hemen her köşesinin deprem kuşağı üzerinde bulunması hasebiyle eski çağlardan beri değişik zaman dilimlerinde büyüklü küçüklü ölçeklerde depremlere maruz kaldığı bilinmektedir. Nitekim bu coğrafyadaki birçok şehir, deprem yüzünden yok olmaktan kurtarılamamıştı. Yapılan arkeolojik kazılar ve araştırmalar bunu teyit etmektedir. Bilindiği gibi deprem, yer kabuğu içindeki fay kırıkları üzerinde biriken enerjinin aniden boşalması sonucu meydana gelen büyük yıkım ve tahribatlara sebebiyet veren doğa hadisesidir. Doğu Anadolu Bölgesi’nin tarihî çağlar boyunca aktif deprem kuşağı içerisinde yer aldığı herkes tarafından bilinen bir gerçek olmasının yanında Erzurum yerleşkesinin de aynı kaderi paylaştığı görülmektedir. Bu çalışmamızda, XIX. asırda Erzurum’da yaşanmış depremler ve neticeleri arşiv belgeleri ve ilgili kaynaklar ile gazete haberleri ışığı altında ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arşiv Vesikaları
- BOA. A.MKT.UM. nr. 337/87, nr. 355/43
- BOA. İ.DH. nr. 28841.
- BOA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 629, 650
- BOA. İrade Meclisi-i Vala, nr. 422/18488
- Kitap ve Araştırma Eserleri
- AMBRASEYS N. N. – FİNKEL C. F (1995). Seismicity of Turkey and Adjacent Areas, a Historical Review: 1500-1800, İstanbul.
- ARSLANTAŞ, Nuh (2013). “Zelzele”, İA, C.44, İstanbul.
- ATABEY, Eşref (2000). Deprem, Ankara.
- Ahmet Cevdet Paşa (1986). Tezâkir (13-20), haz. Cavid Baysun, İstanbul.
- Ahmet Lûtfî Efendi (1986). Vak’anüvis Ahmet Lûtfî Efendi Târihi, IX, haz. M. Münir Aktepe, İstanbul.
- Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (1986). Teknik ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Deprem, Ankara.
- CUİNET, Vital (1892). La Turquie D’Asie, I, Paris.
- CURZON, Robert (1854). Armenıa: A Year at Erzeroom and the Frontıers of Russıa, Turkey and Persıa, London.
- DEVELLİOĞLU, Ferit (1995). Osmanlıca-Türkçe Lûgat, haz. Aydın Sami Güneyçal, Ankara.
- GÜNER, İbrahim vd. (2007). Genel Coğrafya, Ankara: Pegem Yayıncılık.
- KONUKÇU, Enver (1992). Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum, Ankara.
- KÜÇÜK, Cevdet (1975). Tanzimat Devrinde Erzurum, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Muallim Naci (2009). Lugat-i Naci, Ankara: TDK Yayınları.
- SAKİN, Orhan (2002). Tarihsel Kaynaklarıyla İstanbul Depremleri, İstanbul.
- Şemseddin Sami (1317). Kâmûs-i Türkî, Dersaadet.
- ÖZGÜR, H. (1952). Deprem Bilgisi (Sismoloji), Ankara.
- TOZLU, Selahattin (2002). “Erzurum Tarihinde Depremler”, Tarih Boyunca Anadolu’da Doğal Âfetler ve Deprem Semineri, Bildiriler (22-23 Mayıs 2000), 2. Baskı, İstanbul.
- Gazete
- Ceride-i Havadis, nr.941, 944, 948.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 5 |
Cited By
Kentsel Gelişme Alanlarında Deprem Riskinin Değerlendirilmesi
Doğal Afetler ve Çevre Dergisi
https://doi.org/10.21324/dacd.1365928
1901 Erzurum Depremi ve Afet Yönetimi
Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.21021/osmed.1260717
Osmanlı Arşiv Belgelerinde 1903 Malazgirt Depremi
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Cihat Tanış
https://doi.org/10.18506/anemon.303488
Tarandığımız Dizinler:
e-ISSN: 2148-5232