Babür İmparatorluğu’nda Padişah Unvanları ve “Gazi” Padişahlar

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 54 - 62, 28.04.2023

Vedat Meral

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.1227164

Cited By: 3

Öz

Tarihte, hangi Türk devletinde olursa olsun tahta çıkan erkek ya da kadın hükümdarlar, hükümranlıklarının bir alameti olarak kendilerine “Hakan, Kağan, İlteber, Yabgu, Şah, Şehinşah, Han ve Sultan” gibi çeşitli unvanlar vermiştir. Bu unvanların yanı sıra bazı Türk hükümdarlar ise Hindistan’da üç asırdan fazla hüküm süren Türk devleti Babürlüler (1526-1858) de olduğu gibi isimlerinden ziyade genellikle kişisel unvanları ile zikredilmiştir. Öte yandan, İslam dini veya kutsal bir ülkü uğruna savaşanları ifade etmek maksadıyla kullanılan “Mücâhid” kelimesinin bir karşılığı olarak Türkler de kendilerine aynı anlama gelen “Gazi” unvanını atfetmiştir. Türk devletleri tarihine bakıldığında bu unvan, girilen savaşlardan sağ olarak geri gelenler için kullanılmıştır. Dolayısıyla din ve devlet uğruna gaza edip girdiği mücadelelerden muzaffer olarak ayrılan pek çok Türk hükümdarı gibi bazı Babürlü padişahları da “Gazi” unvanını almıştır. Bu bakımdan çalışmamızda; Hindistan’da hüküm sürmüş son Türk devleti Babürlüler de, hükümdarların kullanmış oldukları genel ve kişisel unvanlar ile birlikte gazilik unvanına erişmiş padişahlar hakkında bilgiler verilmiş, ayrıca araştırmamızla bu alanda yapılacak bilimsel çalışmalara katkıda bulunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Babürlüler, Unvan, Gazi, Padişah, Hindistan

Kaynakça

• Ali, H. A. (2020). Hindistan’da Türklerin son savaşı (1857). Platanus Publıshıng.
• Anadol, C. (2006). Tarihe hükmeden millet: Türkler. Bilge Karınca Yayınevi.
• Babür, Z. M. (1970). Babürnâme. (R. R. Arat, Çev.). Milli Eğitim Basımevi.
• Basuğuy, B. (2013). Babürlü İmparatorluğu’nun siyasi tarihi üzerine bir değerlendirme, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 29-48.
• Bayrak, M. O. (2006). Türk imparatorlukları tarihi. Bilge Karınca Yayınevi.
• Bayur, Y. H. (1987). Hindistan tarihi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Bayur, Y. H. (1950). Osmanlı pâdişahı II. Süleyman'ın Gurkanlı pâdişahı I. Âlemgîr (Evrengzib)'e mektubu, Belleten Dergisi, 14(54), 269-285.
• Bedâûnî. (1990). Müntehabü’t-Tevârîh. (G. S. A. Ranking, Çev.). Atlantic.
• Bıyıktay, Ö. H. (2021). Timurlular zamanında Hindistan Türk İmparatorluğu. Panama Yayınevi.
• Büyüktaş, C. K. (2018). Kalem, kelâm ve kılıç: Babür Şah. Erdem Yayınları.
• Cihangir. (2013). Tarih-i Selim Şah. (N. Kadim, Çev., F. Unan, Haz.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Cöhce, S. (2006). Türk istiklal mücadelesi ve Hindistan. İçinde TTK (Ed.), Tarihte Türk-Hint ilişkileri sempozyumu bildirileri (ss. 127-217). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Cöhce, S. (1995). Türk tarihine giriş. Ofset Matbaacılık.
• Çağlayan, H. H. (2005). Ekber Şah döneminde Hindistan (1542-1605). (Tez No. 159660) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Çelebi, D. S. (2020). Türkistan ve Uzak Doğu seyahatnâmesi. (S. Acar. Çev.). Selenge Yayınevi.
• Donuk, A. (1988). Eski Türk devletlerinde idarî-askerî unvan ve terimler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• Fısher, M. H. (2020). Babürlüler: Hindistan’da bir Türk imparatorluğu. (M. F. Çalışır, Çev.). Kronik Yayıncılık.
• Gülbeden, B (1987). Hümâyunnâme. (A. Yelgar & E. Manyas, Çev.), Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Hunter, W. W. (1893). A brief history of the Indian peoples. Oxford Clarendon Press.
• Jahangir, Ş. (1909). The Tūzuk-i Jahāngīrī or memoirs of Jahāngīr. (A. Rogers, Çev., H. Beveridge, Ed.). Royal Asiatic Society.
• Kişmir, A. (2019). Pakistan tarihinde Türkler. Demavend Yayınları.
• Konukçu, E. (1991). Bâbürlüler. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 4, ss. 400-404). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Konukçu, E. (1993). Cihangir. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 7, ss. 538-539). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Konukçu, E. (1994). Ekber Şah. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 10, ss. 542-544). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Konukçu, E. (1998). Hümâyun. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 18, ss. 481-483). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Lahori, A. (1867). Padişahname I. (M. K. Ahmad & M. Abdurrahim, Eds.), College Press.
• Lane, S. & Pooele, B. A. (1893). Ruler Of India Aurangzib, Oxford Clarendon Press.
• Masselos, J. (2021). Asyan’ın büyük imparatorlukları: Pasifik’ten Balkanlara Dünya tarihine damga vuranlar. (E. Göksu, Çev.). Kronik Yayıncılık.
• Merçil, E. (2021). Müslüman Türk devletleri tarihi. Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Nızamı, K. A. (1995). Evrengzîb. İçinde TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 11, ss. 537-539). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Obuz, E. (2021). Babürlerde kadın kimliği ve çocuk. (Tez No. 659907) [Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Özcan, A. (2010). Şah Cihan. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 38, ss. 251-252). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Pelsaert, F. (2022). Cihangir’in Hindistan’ı. (E. Ömür, Çev.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Richards, J. F. (1995). The new cambrdiger history of İndia. Cambridge University Press.
• Richards, J. F. (2021). Babür Türk İmparatorluğu. (Y. Tekin, Çev.). Selenge Yayınları.
• Rothermund, D. (2021). Hindistan tarihi: Orta Çağ’dan günümüze. (N. Demir, Çev.). Runik Kitap Yayınları.
• Roux, J. P. (2008). Büyük Moğolların tarihi: Babür. Kabalcı Yayınevi.
• Roux, J. P. (2013). Türklerin tarihi: Pasifik'ten Akdeniz'e 2000 yıl. (A. Kazancıgil & L. Arslan Özcan, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Stein, B. (2021). Hindistan tarihi. (M. Günay, Çev). İnkılap Yayınevi.
• Şahin, H. H. (2020). Hindistan’da Türk rönesansı: Ekber Şah ve Dini İlahisi. Selenge Yayınları.
• Taşağıl, A. (1991). Bahadır Şah II. İçinde İslam Ansiklopedisi (Cilt 4, ss. 456). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Truschke, A. (2017). Aurangzeb: The life and legacy of India’s most controversial king. Stanford University Press.
• Yellice, M. (2021). Hindistan. Platanus Publıshıng.