Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘‘Annem İçin’’ İsimli Şiirinin Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Temalara Uygunluk Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 377 - 388, 27.10.2023

Tuğrul Gökmen Şahin , Uğur Sandıkcı

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.1360798

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962), Türk şiirinin önemli isimlerinden biridir. Ahmet Hamdi’nin şiiri; kullandığı teknikler, imajların çokluğu, anlamın kapalılığı ve dili kullanma yöntemleri ile özüne ulaşılması zor bir şiirdir. Şiirde rüya ve zaman kavramlarını kullanarak saf şiire ulaşmayı amaçlamış ve bunun yanında varlık ile yokluk arasındaki çatışmadan beslenerek eserler vermiştir. Varlık ile yokluğu ele alırken kullandığı temalar arasında ölüm ve yalnızlık birçok eleştirmenin dikkatini çekmiş ve Ahmet Hamdi’nin şiirleri üzerine günümüze kadar çok sayıda inceleme yapılmıştır. Ahmet Hamdi’nin ölüm ve yalnızlık temalarına yoğunluk vermesindeki en büyük etken annesini henüz 13 yaşında iken kaybetmesidir. Ölüm teması üzerine şiirler yazan şair, annesi Nesime Bahriye Hanım için de şiirler yazmıştır ve bunlardan birisi ‘‘Annem İçin’’ şiiridir. Çalışmada Ahmet Hamdi’nin ‘‘Annem İçin’’ şiirinin Türkçe ders kitaplarında yer alan temalara uygunluğuna bakılması amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi durum deseni tercih edilmiştir. Veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Erdemler, millî kültürümüz; birey ve toplum, okuma kültürü, iletişim, hak ve özgürlükler, duygular ve sanat temalarına ilişkin şiirde göndermeler görülmektedir. Milli dil zevkine varılmasında öncülük eden yeni ifade olanakları sunan kimi zaman örtük kimi zaman uzak çağrışımlar kullanarak duyguların daha iyi dile getirilmesini sağlayan Ahmet Hamdi’yi yeni nesille tanıştırmak için ders kitaplarının en iyi materyal olduğu unutulmamalıdır. Sonuç olarak çalışmadaki bulgular ışığında uygun temalar esas alındığında “Annem İçin” şiiri ders kitaplarında yer bulacak şiirleri arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi TANPINAR, şiir, ölüm, anne sevgisi, Türkçe ders kitabı, tema.

Kaynakça

• Altıntop, K. (2019). Bütün yönleriyle Ahmet Hamdi Tanpınar. Ezgi Yayınları.
• Batur, E. (1992). Ahmet Hamdi Tanpınar’dan seçmeler. Yapı Kredi Yayınları.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. (S. B. Demir & M. Bütün, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into Practice, 39(3), 124-130.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). Mc Graw HIll.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1.2.3.4.5.6.7. ve 8. sınıflar). Devlet Kitapları
• Tanpınar, A. H. (2007). Edebiyat üzerine makaleler. Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, A.H. (2011). Bütün şiirleri. Dergâh Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık