Hastane Afet ve Acil Durum Planı Eğitim, Hazırlık Düzeyi ve Çalışanların Bilgi Seviyelerinin Tespit Edilmesi: Antalya İli Örneği

Yıl 2022, , 122 - 132, 19.03.2022

Mustafa Enes Sarık , Sevil Cengiz

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1003368

Cited By: 5

Öz

Günlük yaşamda en ufak aksamaların bile büyük sıkıntı yarattığı sağlık hizmetlerine, acil durumlarda ve afet dönemlerinde daha çok ihtiyaç duyulur. Hastaneler bu dönemlerde rutin işlerini aksatmadan devam ettirerek artan talebi ve ihtiyacı karşılamak zorunda kalmaktadırlar. Hastane afet ve acil durum planı (HAP), afet öncesini, afet anını ve sonrasını kapsamakla birlikte hastanelerin güvenli hale getirilmesini, ilk 72 saat hizmeti aksatmadan ve dışarıdan yardım gelmeyecek şekilde hazırlanmalarını hedefler. Bu çalışmanın amacı; Antalya ilindeki hastanelerin HAP eğitim ve hazırlık seviyelerinin tespit edilmesi ve çalışanların bu konudaki bilgi düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma evreni, Antalya il sınırları içindeki kamu, özel ve üniversite hastanelerinde çalışan (toplamda 49 hastane) ve HAP eğitimi almış personeldir. Araştırma örneklemini belirlemek için kullanılan yöntem tesadüfi olmayan örnekleme metotlarından biri olan kolayda örnekleme metodudur. Toplamda 222 deneğe anket bizzat araştırmacının kendisi tarafından uygulanmıştır. Ankette demografik değişkenlerle (10 soru) ve HAP’la (9 soru) ilgili genel sorular, HAP eğitim ve hazırlık durumu tespiti ile ilgili sorular (34 soru) ve HAP bilgi düzeyi ile ilgili sorular (25 soru) bulunmaktadır. Araştırma tanımlayıcı ve betimleyici nitelik arz etmekte olup, sonuçlar frekans ve yüzde tablolarıyla verilmiştir. Araştırma 01.11.2018 ve 01.03.2019 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda kapsam dahilindeki hastanelerin genel anlamda HAP eğitim ve hazırlık düzeylerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışanların HAP bilgi seviyeleri testi sonucunda elde edilen bulgular, çalışanların orta-yüksek düzeyde HAP bilgisine sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Hastane Afet ve Acil Durum Planı, Hastane Afet ve Acil Durum Planı Bilgi Düzeyi, Hastane Afet ve Acil Durum Planı Hazırlık Durumu.

Hospital Disaster and Emergency Plan Education, Preparation Level and Determining The Knowledge Levels of The Employees: Antalya Provincial Case

Öz

Health services, where even the smallest disruptions in daily life cause great distress, are more needed in emergencies and disaster periods. During these periods, hospitals have to meet the increasing demand and need by continuing their routine work without interruption. The hospital disaster and emergency plan (HAP), covers the pre-disaster, the moment and, the after-disaster, but also aims to make the hospitals safe, to prepare the first 72 hours without interrupting the service and without outside help. The aim of this study; is to determine the HAP training and preparation levels of the hospitals in Antalya and to determine the knowledge level of the employees on this subject. The study population of the research is the personnel working in public, private, and university hospitals (49 hospitals in total) within the provincial borders of Antalya and having received HAP training. The method used to determine the research sample is the convenience sampling method, which is one of the non-random sampling methods. In total, the questionnaire was administered to 222 subjects by the researcher himself. The questionnaire includes demographic variables (10 questions) and general questions about HAP (9 questions), questions about HAP education and preparation status (34 questions), and questions about HAP knowledge level (25 questions). The research is descriptive and the results are given in frequency and percentage tables. The research was carried out between 01.11.2018 and 01.03.2019. As a result of the research, it was found that the HAP education and preparation levels of the hospitals within the scope were at an acceptable level. In addition, the findings obtained as a result of the HAP knowledge level test of the employees showed that the employees had a medium-high level of HAP knowledge.

Anahtar Kelimeler

Hospital Disaster and Emergency Plan, Hospital Disaster and Emergency Plan Knowledge Level, Hospital Disaster and Emergency Plan Preparedness.

Kaynakça

• 1. Ergünay, O. (2007). “Türkiye’nin Afet Profili”. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara.
• 2. Demirkasımoğlu, M. (2016). Ankara’daki Hastanelerin Afete Hazırlık Durumları. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 3. Özmen, P., Türk, Y.Z. ve Çetin, M. (2013). “Afetlerde Güvenli Hastaneler”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (4), 547-561.
• 4. Yurdakul, A. (2015). “Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Hastane Afet ve Acil Yardım Planı”. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu. 7-9 May 2015, Burdur.
• 5. OSHA Occupational Safety and Health Administration. (2005). OSHA Best Practices for Hospital-Based First Receivers of Victims from Mass Casualty Incidents Involving the Release of Hazardous Substances.
• 6. Hastane Afet ve Acil Durum Planları Uygulama Yönetmeliği (2015).TC. Resmi Gazete, 29301, 20 Mart 2015.
• 7. İTÜ Press (2001). Afet Tatbikatlarına Hazırlık, İstanbul Teknik Üniversitesi Afet Yönetim Merkezi.
• 8. Yüksel, A. (2018). “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Hastane Afet Planlarının Yeri ve Önemi”. Journal of Health Services and Education, 2 (1), 25-32.
• 9. Turan, M. ve Cengiz, E. “Afetlerde Güvenli Şehir Değerlendirmesi: Puan Kart Uygulaması.” Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12 (2), 642-664.
• 10. Turan, M., Doğan, G., Bulut, Y., Öztürk, G. ve Şahinöz, S. (2018). “Yükseköğretim Eğitimde ve Acil Eğitim Hazırlıkları ve Eğitim (Gümüşhane Üniversitesi Örneği)”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7 (1), 1- 11.
• 11. Vildan, O. R. A. L. and Cengiz, E. Afete Hazırlık Davranışlarına Etki Eden Faktörlerinin İncelenmesi: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12 (3), 1252-1269.
• 12. İytemur, A. ve Tekeli, Y.S. (2020). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Hastane Afet ve Acil Durum Planları ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7 (2), 138-148.
• 13. Yeşil, S.T. (2017). “Sağlık Afet ve Acil Durum Planlarında Genel Yaklaşımlar ve Ülkemizde Kullanılan Planlar”. Turk J Public Health, 15 (3), 233-244.
• 14. Yurdakul, A., Piroğlu, F. ve Okay, N. (2014). “Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Mevcut Afet Planı Çerçevesinde, Çalışanların Afete Hazırlığının Değerlendirilmesi”. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute, 1 (2), 75-85.
• 15. Şen, G. ve Ersoy, G. (2017). “Hastane Afet Ekibinin Afete Hazırlık Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 122-130.
• 16. Vatan, F. ve Salur, D. (2010). “Yönetici Hemşirelerin Hastanelerdeki Deprem Afet Planları Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi”, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3 (1), 32-44.
• 17. Koka, M.P. and Sawe, H.R. (2018). “Tanzanya’daki Bölgesel Hastanelerin Afet Hazırlık ve Müdahale Kapasitesi Tanımlayıcı Bir Kesitsel Çalışma”. BMC Sağlık Hizmetleri Araştırması, 18 (835), 1-7.
• 18. .Christie P. M. J. and Levary R. R. (1998) “Virtual Corporations: Recipe for Success.” Industrial Management. 40, 4.