The Reliability and Validity of Colorectal Cancer Fatalism Scale in Turkish Language: A Methodological Study

Yıl 2024, , 590 - 598, 29.06.2024

Muhammet Ali Aydın , Cantürk Çapık

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1463011

Öz

The aim of this study is to perform the Turkish validity and reliability study of the Colorectal Cancer Fatalism Scale. This methodological study was carried out between June 2016 and December 2017 in a province in the east of Turkey. A total of 200 healthy individuals aged 40 years and above constituted the population of the study. Demographic Information Form and Colorectal Cancer Fatalism Scale were used in the study. The scale consists of 15 questions with dichotomous answers. The data obtained from the sample were analyzed using exploratory-confirmatory factor analyses and internal validity coefficient. Local ethics committee approval was obtained for the study, and all stages were completed in accordance with the Declaration of Helsinki. The content validity index of the scale was found to be 0,96. The analysis of principal components revealed all item factor loads to be above 0,30 and the total variance explained to be 34,77%. In confirmatory factor analysis, the x2/SD value was found 1,13, whereas the GFI, AGFI, CFI fix index value was 0,99, the RMSEA value was 0,056 and the SRMR value was 0,010. The KR-20 coefficient of the scale was found to be 0,80. The results show that the Colorectal Cancer Fatalism Scale has a single factor structure and is a valid and reliable measurement tool in Turkish Language.

Anahtar Kelimeler

Colorectal cancer, Fatalism, Validity, Reliability

Proje Numarası

2016/123

Kolorektal Kanser Kadercilik Ölçeği'nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği: Metodolojik Bir Çalışma/

Öz

Bu çalışmanın amacı Kolorektal Kanser Kadercilik Ölçeği'nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Metodolojik türde planlanan bu araştırma Haziran 2016-Aralık 2017 tarihleri arasında, Türkiye’nin doğusunda yer alan bir ilde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini 40 yaş ve üzeri 200 sağlıklı birey oluşturmuştur. Araştırmada Demografik Tanıtım Formu ve Kolorektal Kanser Kadercilik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek, dichotom formatta cevaplanmakta ve 15 sorudan oluşmaktadır. Bu çalışmada örneklemden elde edilen veriler açıklayıcı-doğrulayıcı faktör analizleri ve iç geçerlilik kat sayısı ile analiz edilmiştir. Ölçeği geliştiren yazardan yazılı izin alınmış ve tüm aşamalarda Helsinki Deklerasyonu’na uygun davranılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi 0,96 olarak bulunmuştur. Temel bileşenler analizinde; tüm maddelerin faktör yüklerinin 0,30’un üzerinde olduğu ve açıklanan toplam varyansın %34,77 olduğu saptanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde; x2/SD değerinin 1,13, GFI, AGFI, CFI uyum indeksi değerlerinin 0,99, RMSEA değerinin 0,056 ve SRMR değerinin 0,010 olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin KR-20 katsayısı 0,80 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda Kolorektal Kanser Kadercilik Ölçeği’nin tek faktörlü yapıya sahip olduğu ve Türk Dili’nde geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kolorektal Kanser, Kadercilik, Geçerlilik, Güvenirlik

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAP)

Proje Numarası

2016/123

Kaynakça

• 1. Bray, F, Ferlay, J, Soerjomataram, I, Siegel, R.L, Torre, L.A. and Jemal, A. (2018). “Global Cancer Statistics 2018: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries”. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 68 (6), 394-424. https://doi.org/10.3322/caac.21492
• 2. Bora, B.B, Soytutan, Ç.İ, Aygün, A, Özdemir, T.A, Kulali, B, Uzun, S.B. and Aydoğan K.D. (2019). TC Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı. 2019.
• 3. Öz, F. (2010). “Sağlık Alanında Temel Kavramlar”. Ankara: Mattek Matbaacılık.
• 4. Korkmaz, E. (2012). Kanser ve Kanser Hastalarına İlişkin Tutumların İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/46839.pdf
• 5. Bakan, A.B, Aslan, G, and Yıldız, M. (2021). “Determination of Breast Cancer Fatalism in Women and the Investigation of the Relationship Between Women's Cervical Cancer and Pap Smear Test Health Beliefs with Religious Orientation and Fatalism”. Journal of Religion and Health, 60 (3): 1856-1876. https://doi.org/10.1007/s10943-020-01108-2
• 6. Sukkarieh-Haraty, O, Egede, L.E, Abi Kharma, J. and Bassil M. (2018). “Predictors of Diabetes Fatalism Among Arabs: A Cross-Sectional Study of Lebanese Adults With Type 2 Diabetes”. Journal of Religion and Health, 57 (3): 858-868. https://doi.org/10.1007/s10943-017-0430-0
• 7. Haynie, D.L, Soller, B. and Williams, K. (2014). “Anticipating Early Fatality: Friends’, Schoolmates’ and Individual Perceptions of Fatality on Adolescent Risk Behaviors”. Journal of Youth and Adolescence, 43 (2): 175-192. https://doi.org/10.1007/s10964-013-9968-7
• 8. Kayani, A, King M.J. and Fleiter, JJ. (2011). “Fatalism and Road Safety in Developing Countries, with a Focus on Pakistan”. Journal of the Australasian College of Road Safety, 22 (2) : 41-47. https://search.informit.org/doi/10.3316/informit.990306137579173
• 9. Şimşekoğlu, Ö, Nordfjærn, T, Zavareh M.F, Hezaveh, A.M, Mamdoohi, A.R. and Rundmo, T. (2013). “Risk Perceptions, Fatalism and Driver Behaviors in Turkey and Iran”. Safety science, 59: 187-192. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2013.05.014
• 10. Türküm A.S. (2006). “Are Fatalism and Optimism an Obstacle to Developing Self-Protecting Behaviors? Study with a Turkish Sample.” Social Behavior and Personality: An International Journal, 34 (1): 51-58. https://doi.org/10.2224/sbp.2006.34.1.51
• 11. Bobov, G. and Capik, C. (2020). “The Reliability and Validity of the Religious Health Fatalism Scale in Turkish Language”. Journal of Religion and Health, 59 (2): 1080-1095. https://doi.org/10.1007/s10943-018-0731-y
• 12. Powe, B.D. (1995). “Fatalism Among Elderly African Americans. Effects on Colorectal Cancer Screening”. Cancer Nursing, 18 (5): 385-392. PMID: 7585493.
• 13. Shen, L, Condit, C.M. and Wright, L. (2009). “The Psychometric Property and Validation of a Fatalism Scale”. Psychology and Health, 24 (5): 597-613. https://doi.org/10.1080/08870440801902535
• 14. Aydoğdu, N.G, Çapık, C, Ersin, F, Kissal, A. and Bahar, Z. (2017). “The Reliability and Validity of prostate Cancer Fatalism İnventory in Turkish Language”. Journal of Religion and Health,. 56 (5): 1670-1682. https://doi.org/10.1007/s10943-016-0302-z
• 15. Ersin, F, Capik, C, Kissal, A, Aydogdu, N.G. and Beser, A. (2018). “Breast Cancer Fatalism Scale: A validity and Reliability Study in Turkey”. International Journal of Caring Sciences, 11 (2): 783. http://internationaljournalofcaringsciences.org/docs/19_ersin_original_10_2.pdf
• 16. Powe, B.D. (1995). “Cancer Fatalism Among Elderly Caucasians and African Americans”. In Oncology Nursing Forum, 22 (9): 1355-1359. PMID: 8539176.
• 17. Boateng, G.O, Neilands, T.B, Frongillo, E.A, Melgar-Quiñonez, H.R. and Young, S.L. (2018). “Best Practices for Developing and Validating Scales for Health, Social, and Behavioral Research: A Primer”. Frontiers in Public Health, 6: 149. https://doi.org/10.3389/fpubh.2018.00149
• 18. Tavşanel, E. (2019). “Measurement of Attitudes and Data Analysis with SPSS”. İzmir: Atlas Publishing.
• 19. Karaçam, Z. (2019). “Ölçme Araçlarının Türkçeye Uyarlanması”. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (1): 28-37. https://dergipark.org.tr/en/pub/esbder/issue/47180/570514
• 20. Güngör, D. (2016). “Psikolojide ölçme Araçlarının Geliştirilmesi ve Uyarlanması Kılavuzu”. Türk Psikoloji Yazıları, 19 (38): 104-112. https://antalya.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpy1301996120160000m000041.pdf
• 21. Esin, N.M. (2014). “Veri Toplama Yöntem ve Araçları ve Veri Toplama Araçlarının Güvenirlik ve Geçerliği”. In: S. ERDOĞAN, M.N. ESİN. and N. NAHCİVAN, (Ed.). Hemşirelikte Araştırma Kitabı (193-233). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• 22. Taşkın, Ç. And Akat, Ö. (2010). “Araştırma Yöntemlerinde Yapısal Eşitlik Modelleme: LISREL ile Marka Değeri Ölçümü Örnekleri”. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım. 23. Karakoç, F. and Dönmez, L. (2014). “Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Temel İlkeler”. Tıp Eğitimi Dünyası, 13 (40): 39-49. https://doi.org/10.25282/ted.228738
• 24. Tavşancıl, E. (2014). “Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi: 1 Ölçme ve Ölçme Gereksinimi, 2. Güvenirlik, 3. Geçerlilik”. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 25. Bursal, M. (2019). “SPSS ile Temel Veri Analizleri”. Ankara: Anı Yayıncılık.
• 26. Kılıç, A. and Koyuncu, İ. (2017). “Ölçek Uyarlama Çalışmalarının Yapı Geçerliği Açısından İncelenmesi”. In: Ö, DEMİREL. and S. DİNÇEL, (Ed.). Küreselleşen Dünyada Eğitim (415-438). Ankara: Pegem Akademi.
• 27. Özdamar, K. (2016). “Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi”. Eskişehir: ISBN: 9789756428924
• 28. Carter-Harris, L, Hermann, CP, Schreiber, J, Weaver, T. And Rawl, M. (2014). “Lung Cancer Stigma Predicts Timing of Medical Help-Seeking Behavior”. Oncology Nursing Forum, 41 (3): 203–210. https://doi.org/10.1188/14.ONF.E203-E210
• 29. Yılmaz, M, Dişsiz, G, Demir, F, Irız, S. and Alacacioglu, A. (2017). “Reliability and Validity Study of a Tool to Measure Cancer Stigma: Patient Version”. Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 4 (2); 155–161. https://doi.org/10.4103/apjon.apjon_10_17
• 30. Çapık, C, Gözüm, S. and Sayan, S. (2018). “Intercultural Scale Adaptation Stages, Language and Culture Adaptation: Updated Guideline.” Florence Nightingale Journal of Nursing, 26: 199-210. https://doi.org/10.26650/fnjn397481
• 31. Little, T. D. (2013). “Longitudinal Structural Equation Modeling”. Guilford Press: ISBN 9781462510