TOKAT İL MERKEZİNDE ÇALIŞAN EBELERİN ÜÇLÜ TARAMA TESTİNE İLİŞKİN BİLGİ VE UYGULAMA DÜZEYLERİNİN SAPTANMASI

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 16 - 22, 01.07.2016

Zümrüt Yılar Erkek Ferit Mustafa Koçoğlu

Öz

Araştırma ebelerin “Üçlü Tarama Testi” hakkındaki bilgi ve uygulama düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmış tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Tokat merkezde çalışan ebeler (n=112)  oluşturmuştur. Veriler 29 sorulu anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi ve fisher kesin ki-kare testi kullanılmıştır. Ebelerin %84,8’i üçlü tarama testinin rutin olarak, sadece %15,2’si ailede genetik hastalık varlığı, akraba evliliği, ileri yaş, gebelikte ilaç kullanımı ve anomali öyküsü durumlarında uygulanmasının gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Ebelerin %78,6’sı kromozomal anomalileri belirlemede üçlü tarama testinin kullanıldığını, %75,9’u üçlü tarama testinin yapıldığı haftaları doğru bilmiştir. Ebelerin %75’i üçlü tarama testiyle Down Sendromunun belirlenebileceğini bilmektedir. Ebelerin %91,1’i gebeleri tarama testlerine yönlendirmede sorumluluklarının olduğunu, %59,8’i tarama testi hakkında danışmanlık yaptıklarını, %75’i tarama testleri hakkında yeterli bilgi ve eğitim almadıklarını belirtmişlerdir. 
Araştırma bulguları, ebelerin üçlü tarama testi konusunda bilgi ve uygulama düzeylerinin yeterli olmadığını göstermektedir. Bu sonuç doğrultusunda ebelerin gebelere tarama testlerine yönelik danışmanlık yapabilecek bilgi ve donanıma sahip olmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebelik, Üçlü Tarama Testi, Ebelerin Bilgi Düzeyi

DETERMINATION OF INFORMATION AND APPLICATION LEVELS ABOUT TRIPLE SCREENING TEST OF MIDWIVES WORKING IN THE CENTER OF TOKAT CITY

Öz

This descriptive study was performed to determine the knowledge and practice levels of midwives about “Triple Screen Test". The population of the study consisted of midwives (n=112) working in the city center of Tokat. The data were collected using a questionnaire with 29 questions. The data were analyzed by using chi-square test and fisher’s exact chi-square test. While 84.8%of the midwives stated they should use routinelytriple screening test,15.2%stated that it is necessary to apply the test in case of presence of genetic diseasesin the family, kin marriage, advanced age, use of medication in pregnancyand history of anomaly. 78.6% of the midwives used the triple screening test in determining chromosomal abnormalities and 75.9% knew which weeks the triple screening test should be carried out. 75% of the midwives aware that Down syndrome could be determined by using the triple screening test. 91.1% of the midwives stated that they had responsibilities in referring pregnant women, 59.8% stated that they consulted pregnant women about screening test, and 75% stated that they did not receive sufficient knowledge and education about screening tests
Results of the study indicate that the midwives did not have sufficient levels of knowledge and practice concerning triple screening test. In line with this result, it is recommended for midwives to have knowledge and qualification to consult pregnant women for screening tests.

Anahtar Kelimeler

Midwifery, Triple Screen Test, Knowledge Levels of Midwives

Kaynakça

• 1. Taşkın L. Doğum Eylemi. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. IX. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık, 2009: 83-86.
• 2. Turaçlar N. Altuntuğ K. Ege E. Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Genetik Hastalık ve Genetik Danışmanlık Bilgi Durumları. Sted. 2014; 23 (2):50-59.
• 3. Statham H, Solomou W, Gren J.M. Communication of prenatal screening and diagnosis results to primary-care health professionals. Journal of the Royal Enstitute Of Public Health 2003; 117: 348–357
• 4. Ergün P. Köken GN. Coşar E. Şahin F.K. Arıöz FT. Yılmazer M. Gebelerin Üçlü Tarama Testi ve Gebelikte Yapılan Diğer Testler Hakkındaki Bilgi Düzeyinin Ölçülmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2011; 10(4): 403- 408.
• 5. Yüksel A. Düşük Riskli Gebelerde Antenatal Tarama Testleri. Ed.: Berkman S. İn: Doğum Bilgileri. İstanbul. Nobel Tıp Kitapevleri. 2004: 29-33.
• 6. Deren Ö. Gebelikte tarama testleri. Ed.: Günalp S, Tuncer S. İn: Kadın Hastalıkları ve Doğum Tanı ve Tedavi. 2004: 21-31.
• 7. Feyzbakhsh S., Mozaffari R., Tajik A., Zafarnia M., Fardmanesh A. Trıple Test and Pregnancy Outcome Assocıatıon. Part-II: Natural and Applied Sciences. 2013;4(1):368-71.
• 8. Eserdağ S. Doğum öncesi bakımın önemi. http://www.hekimce.com/index.php?kiid =348 Erişim tarihi: 06.06.2007.
• 9. Yıldırım M.S. Prenatal tanıda üçlü testin önemi ve haftalara göre MoM değerleri. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış doktora tezi, 2000 .
• 10. Reynolds, T. (2010). The triple test as a screening technique for Down Syndrome: reliability and relevance. Int. J. Womens Health. 2:83-8.
• 11. Nicolaides K.H. Screening for fetal aneuploidies at 11 to 13 weeks. Rewiev.Prenatal Diagnosis 2011; 31: 7–15.
• 12. Engür A. Fetal kromozom anomalilerinin yakalanmasında II. trimester serum üçlü tarama testinin duyarlılığı ve plesanta ile sınırlı mozaisizmin metarnal serum HCG değeri üzerine etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış doktora tezi, 1999.
• 13. Kahraman S. Doğuştan olan anomaliler ve doğum öncesi tanı yöntemleri. http://www.hekimce.com/index.php?kiid=351 Erişim tarihi: 08.04.2008.
• 14. Koç A, Üstün Y, Diribaş K. Prenatal tanıda risk gruplarının belirlenmesi ve tarama testleri. 1. Ulusal Ana – Çocuk Sağlığı Kongresi El Kitabı. Ankara, 2001: 65 – 75.
• 15. Yurdakök M, Erdem G. Neonatoloji Ankara: Alp Ofet. 2004: 46 – 47.
• 16. Wald N.J, Cuckle H.S, Densem J.W, Nanchahal K, Roystan P, Chard D, Haddow J.E, Knight G.J, Polomaki G.E, Canick J.A. Maternal serum screening for Down Syndrome in early pregnancy. B.M.J. 1998; 22: 297.
• 17. Akyol A, Gedikbaşı A, Mağar V, Ark C, ve Ceylan Y. 40 yaş üstü gebeliklerin perinatal sonuçları. Perinatoloji Dergisi 2006; 14 (1): 1–4.
• 18. İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü. Ana ve Çocuk Sağlığında Temel Bilgiler. 1992: 45 – 48.
• 19. Metcalfe A, Haydon J, Bennett C, Farndon P. Midwivies views of the importance of genetics and their confidence with genetic activities in clinical practice: implications fort he delivery of genetics education. Journal Of Clinical Nursing 2007: 1-11.
• 20. Aslan G, Şenol S. Türkiye’de bebek ve çocukların durumuna ilişkin sorunlar ve ebenin rolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1 (1): 64–72.
• 21. Tyzack K, Wallace E.M. Down Syndrome screening: what do healt professionals know? Australian And New Zealand Journal Of Obstetrics And Gynecology 2003; 43: 217–221.
• 22. Diribaş K, Kaya C, Koç FA. İlk Trimester Fetal Tarama Testleri. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi. 2002; 12(2): 186-191.
• 23. Erden F. Sağlık ocaklarında ve AÇS merkezlerinde çalışan ebehemşirelerin, genetik hastalıklar ve genetik danışmanlık ile ilgili bilgi düzeylerinin saptanması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, 1993.
• 24. Soğukpınar N, Durgun B, Özdemir S. Kocaeli ili merkez sağlık ocaklarında çalışan ebelerin prenatal tanı ve antepartum fetal değerlendirme yöntemleri konusunda bilgi düzeylerinin araştırılması. Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi 2003; 17(3): 175– 179.
• 25. Işık M.T. “Gebelik Sürecinde Tıbbi Aydınlatma” Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana,2010.
• 26. Tomatır AG, Özşahin A, Sorkun HC, Demirhan H., & Akdağ B. Midwives’ Approach to genetic diseasws and genetic counseling in Denizli, Turkey.J. Genet. Couns. 2006; 15, 191- 198.