Huzurevi Sakini Diyabetlilerin Ayak Bakımı Davranışları

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 194 - 203, 01.04.2015

Arzu Erkoç Birsen Yürügen Mehtap Tan Ezgi Altan İpek Malazgirtli

Öz

Bu çalışma, huzurevlerinde yaşayan diyabetlilerin ayak bakımına yönelik davranışlarını belirlemek amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın evrenini, İstanbul il sınırları içerisinde yer alan kamu kurum ve kuruluşlarına ait huzurevlerinde yaşayan, 65 yaş ve üzeri, Tip 2 diyabetli ve iletişime açık 64 birey oluşturdu. Örnekleme yöntemine gidilmedi. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından literatür bilgileri doğrultusunda geliştirilen anket formu kullanıldı. Anket formunda bireylerin sosyo-demografik özellikleri ve ayak bakımı davranışlarını belirlemeye yönelik sorular yer aldı. Yüz yüze görüşme yöntemi ile veriler toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel metotlar (frekans, ortalama, yüz, standart sapma, minimum ve maksimum değerler) kullanıldı.
Çalışma sonucunda; olguların çoğunluğunun diyabet hakkında herhangi bir eğitim programına katılmadığı, ancak her gün egzersiz yaptığı, ayaklarını her gün yıkadığı, ayaklarını yıkarken ılık su kullandığı, her ayak yıkama sonrasında ayak ve ayak parmak aralarını kuruladığı, ayak muayenesini kendisinin yaptığı, ayak tırnaklarını düz ve fazla uzun olmadan kestiği, doğru özellikte çorap ve ayakkabı kullandıkları tespit edildi.

Huzurevinde yaşayan diyabetlilerin ayak bakımına yönelik olarak çoğunlukla doğru davranış gösterdikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ayak bakımı, Davranış, Diyabet, Huzurevi, Yaşlı

Foot Care Behaviors Among Nursing Home Residents Wıth Diabetes

Öz

This study was performed to determine the behaviors for the foot care among nursing home residents with diabetes.The population of this study that descriptive is 64 diabetic elderly who lived to nursing homes in Istanbul, 65 years and over, open to communication. The sampling method is not implemented. The questionnaire that researchers was developed in line with the literatüre was used to collect data. With the questionnaire, it were asked questions regarding foot care behaviors and socio-demographic characteristics. Data were collected by interviewing face to face. Descriptive statistical methods (frequency, percentage, mean, standard deviation, minimumu and maximum values) were used to analyze the data.
We concluded from the study that the majority of the cases did participate in any training programs about diabetes and, however, that they did exercise daily, washed their feet every day by using warm water, dried the feet after each washing the feet, examined their own feet, cut their own toenails correctly, and used right socks and shoes.
Diabetics who lived in nursing home were determined, they were mostly corret behaving for foot care.

Anahtar Kelimeler

Behavior, Diabetes, Elderly, Foot Care, Nursing Home

Kaynakça

• Carpenter C, Griggs C, Loscalzo J. (Çeviri: Çavuşoğlu H.) Diabetes Mellitus. 5. Baskı. ISBN: 975-420-237-0 İstanbul – 2002. ss: 583-598.
• Olgun N, Canbolat S, Gökçe B. Etkin Önleme Programlarının Uygulanabilmesi İçin Nokta Prevalans Yöntemi İle Diyabet Yükünün Belirlenmesi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2012; 4: 67-75.
• Satman I, Yilmaz T, Sengul A, Salman S, Salman F, Uygur S, Bastar I, Tutuncu Y, Sargin M, Dinccag N, Karsidag K, Kalaca S, Ozcan C, King H. Population-Based Study Of Diabetes And Risk Characteristics In Turkey: Results Of The Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care. 2002; 25: 1551-1556.
• Satman I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, Karsidag K, Genc S, Telci A, Canbaz B, Turker F, Yilmaz T, Cakir B, Tuomilehto J, Group T-IS. Twelve- Year Trends In The Prevalence And Risk Factors Of Diabetes And Prediabetes In Turkish Adults. European Journal Of Epidemiology. 2013; 28: 169-180.
• IDF Diabetes Atlas Sixth Edition Update, International Diabetes Federation 2014 http://www.idf.org/diabetesatlas/update-2014
• Boulton AJ. The Diabetic Foot: A Global View. Diabetes/Metabolism Research and Reviews. 2000; 16 Suppl 1: 2-5.
• Altındaş M. Genel Bilgiler: Diyabetik Ayak. 1. Baskı. ISBN: 9789759291907 İstanbul - 2002: ss: 1-7.
• Batkın D, Çetinkaya F. Diabetes Mellitus Hastalarının Ayak Bakımı Ve Diabetlik Ayak Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005; 14: 6-12.
• Bölükbaş N, Paydaş M, Bostan Ö. Diyabetli Hastaların Ayak Bakımı İle İlgili Davranışlarının Ve Mevcut Ayak Durumlarının Saptanması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1: 82-91.
• Aypak C, Koç A, Yıkılkan H, Görpelioğlu S. Diyabetik Ayak Bakımı: Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Hastalar Tarafından Bildirilen Uygulama Durumu. Cumhuriyet Medical Journal. 2012; 34: 423-428.
• Corbett CF. A Randomized Pilot Study Of İmproving Foot Care İn Home Health Patients With Diabetes. Diabetes Education. 2003; 29: 273-282.
• Erkoç A, Yürügen B. Diyabetik Ayak: Olgu Sunumu. Diyabet Forumu. 2008; 4: 50-56.
• Tüzün Ç, Tıkız C. Yaşlılarda Ayak Sorunları. Turkish Journal Of Geriatrics. 2003; 6: 135-141.
• Helfand AE, Cooke HL, Walinsky MD, Demp PH. Foot Problems Associated With Older Patients - A Focused Podogeriatric Study. Journal Of The American Podiatric Medical Association. 1998; 88: 237-241.
• Menz HB, Lord SR. Foot Problems, Functional Impairment, And Falls In Older People. Journal Of The American Podiatric Medical Association. 1999; 89: 458-467.
• Wells Y. Foot Problems In Older People: Assessment And Management. Australasian Journal On Ageing. 2011; 30: 48-48.
• Eskiyurt N. Foot Problems In Older People: Assessment And Management. Türkiye Klinikleri Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Özel Dergisi. 2010; 3: 62-68.
• Altındaş M. Hasta Eğitimi: Diyabetik Ayak. 1. Baskı. ISBN: 9789759291907 İstanbul - 2002: ss: 8-26.
• Fadıloğlu Ç, Cantilav Ş, Yıldırım K, Tokem Y. Yaşlı Diyabetik Hastalarda Ayak Sorunlarının Saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 22: 161-170.
• Karadağ B, Altuntaş Y. Yaşlılık ve Diyabet. Diyabet Bilimi Dergisi. 2009; 7: 20.
• Erkoç A. Yüksek Lisans Tezi; “Diyabetik Ayak Enfeksiyonu Olan Diyabet Hastalarının Ayak Bakımına Yönelik Tutum Ve Davranışları” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans Programı, Tez Yöneticisi; Doç.Dr. Serap Demir. Afyon - 2005.
• Samancıoğlu S, Karadakovan A. Yaşlı Sağlığının Korunması Ve Geliştirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010; 5: 125-141.
• Tennvall GR, Apelqvist J, Eneroth M. Costs Of Deep Foot Infections In Patients With Diabetes Mellitus. Pharmacoeconomics. 2000; 18: 225-238.
• Ragnarson Tennvall G, Apelqvist J. Health-Related Quality Of Life In Patients With Diabetes Mellitus And Foot Ulcers. Journal Of Diabetes Complications. 2000; 14: 235- 241.
• Batkın D, Çetinkaya F. Diabetes Mellitus Hastalarının Ayak Bakımı Ve Diabetik Ayak Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Journal Of Health Sciences 2005; 14: 6-12.
• Akdemir N, Birol N. Pankreas Hastalıkları Ve Hemşirelik Bakımı: İç Hastalıkları Ve Hemşirelik Bakımı. Genişletilmiş 3. Baskı. ISBN: 975-7078-19-0 Ankara - 2011: ss: 708-724.
• Dikeukwu RA, Omole OB. Awareness And Practices Of Foot Self-Care In Patients With Diabetes At Dr Yusuf Dadoo District Hospital, Johannesburg. Journal OfEndocrinology, Metabolism And Diabetes Of South Africa. 2013; 18: 112-118.
• Kaymaz DK, Olgun N. Tip 2 Diyabetli Hastalarda Ayak Bakım Becerisinin Kazandırılması. Diyabet, Obezite Ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2009; 1: 28-37.