Öğrenci Hemşirelerin Hastane Uygulamaları Sırasında Tanık Oldukları Tıbbi Hata Durumları

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 736 - 748, 01.04.2014

Fatma Cebeci Ebru Karazeybek Gülten Sucu Dağ

Öz

Sağlık çalışanları arasında en geniş grubu oluşturan ve tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet veren hemşireler, hataların tanımlanması, ortaya konması ve hastaya zarar vermeden engellenmesinde önemli bir meslek grubudur. Geleceğin hemşireleri olacak öğrencilere hasta güvenliğinin önemini kavratmanın en iyi yolu ise klinik uygulama alanlarıdır. Öğrenci hemşirelerin klinik uygulamalar sırasında tanık oldukları hataların belirlenmesi, tıbbi hataların önlenmesi yönünde geliştirilecek tedbirlerinin alınmasında önemli bir veri oluşturabilir. Bu nedenle çalışma hemşirelik öğrencilerinin hastane uygulamaları sırasında tanık oldukları tıbbi hata durumlarının belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Veri toplamada kullanılan Anket formu konu ile ilgili literatür taraması sonucunda oluşturulmuştur. Çalışma, 2008–2009 eğitim öğretim yılında araştırmaya katılmaya istekli olan toplam 324 öğrenci ile yürütülmüş olup katılım oranı %71.6’dir. Araştırmanın yürütülmesi için kurumdan izin, öğrencilerden ise yazılı onam alınmıştır. Öğrencilerinin bildirimine dayanması araştırmanın sınırlılığını oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılım kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %33.3’ünün klinik uygulamalar sırasında tıbbi hataya tanık oldukları belirlenmiştir. Öğrenci hemşireler tanık oldukları hataların %55.6’sının hemşireler, %22.2’sinin doktorlar ve %20.4’ünün ise öğrenci hemşireler tarafından yapıldığını ifade etmişlerdir. Hataların %66.7’sinin ilaç, %9.2’sinin test uygulamaları, %7.4’ünün materyal alımı, %2.8’unun ise ameliyat ile ilgili yapıldığı saptanmıştır. Öğrenci hemşireler, hataların %49.0 düzeyinde hastaya ulaşmadan engellendiğini ve hatanın yönetime rapor edilme oranının ise %3.8 olduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Hastane Uygulamaları, Öğrenci Hemşire, Tıbbi Hata

Medical Errors Encountered By Nursing Students In Clinical Practice

Öz

Nurses account for the largest group of health care professionals and work in every health care unit; therefore, nursing is a significant profession for the determination, display and prevention of errors without causing any harm to patients. Thebest way to demonstrate the importance of patient safety to students, the future nurses, is based on the fields of clinical applications. Determination of the medical errors encountered by nursing students during these applications could yield significant data for the development of necessary precautions to prevent such events. Therefore, the study was carried out to determine medical errors encountered by nursing students in clinical applications. Survey form used for data collection was prepared by considering the related literature. Study was carried out with 324 voluntary students in 2008-2009 education years. Participation rate is 71.6%. Before the study, permission was taken from the school and written informed consent was obtained from the students. Written consent was obtained from the participants. Main limitations of the study were use of survey forms that were depended on the expressions of the students. 33.3% of the participants were determined to encounter medical errors during clinical applications. Participant nursing students stated that 55.6% of the errors they encountered were caused by nurses and 22.2% by doctors and 20.4% by nursing students. 66.7% of the errors were related to drugs, 7.4% to material choose, 9.2% to test applications and 2.8% to surgery. Nursing students expressed that they were stopped in 49.0% of the cases before reaching patients, and only the 3.8% of the errors were reported to the administration.

Anahtar Kelimeler

Clinical Practice, Nursing Student, Medical Error

Kaynakça

• Larson K, Elliott R. Understanding Malpractice: A Guide For Nephrology Nurses. Nephrology Nursing Journal. 2009; 36 (4): 375-77.
• Sandars J. The Scope Of The Problem. In: Sandars J, Cook G. eds. ABC of Patient Safety. First Pub. Massachusett: Blackwell Publishing Ltd: 2007; 1-4.
• Cebeci F. Hasta Güvenliğinde Acil Hemşirelerinin Rolü. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2010; 2 (1): 57-63.
• Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Gazetesi. 2009; 84 (1): 1-10.
• Rosen AB, Blendon RJ, DesRoches CM et al. Physicians' Views Of Interventions To Reduce Medical Errors: Does Evidence Of Effective Ness Matter? Acad Med. 2005; 80 (2): 189-92.
• Smits M, Zegers M, Groenewegwn PP et al. Exploring The Causes Of Adverse Events In Hospitals And Potential Prevention Strategies. Qual Saf Health Care. 2010; 19: 1-7.
• Vries EN, Ramrattan MA, Smorenburg SM et al. The İncidence And Nature Of In Hospital Adverse Events: A Systematic Review. Qual Saf Health Care. 2008; 17: 216223.
• Patient Safety – Making it Happen! Luxembourg Declaration on Patient Safety. Erişim Tarihi: 20 Eylül 2012 http://ec.europa.eu/health/ph_overview/Documents/ev_20050405_rd01en.pdf
• Uzun Ş, Arslan F. İlaç Uygulama Hataları. Türkiye Klinikleri. 2008; 28 (2): 217-222.
• Aslan Ö, Ünal Ç. Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde Parenteral İlaç Uygulama Hataları. Gülhane Tıp Dergisi. 2005; 47: 175-178.
• Grandell-Niemi H, Hupli M, Leino-Kilpi H et al. Finnish Nurses’ and Nursing Students’ Pharmacological Skills, Journal of Clinical Nursing. 2005; 14: 685–694.
• Hillin E, Hicks RW. Medication Errors From An Emergency Room Setting: Safety Solutions For Nurses. Critical Care Nursing Clinics of North America. 2010; 22 (2): 191–196.
• Wakefield BJ, Uden-Holman T, Wakefield DS. Development And Validation Of The Medication Administration Error Reporting Survey. 2005; 475-489.
• Farquhar M, Collins Sharp BA, Clancy CM. Patient Safety In Nursing Practice. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhane University Journal of Health Sciences: 2014;3(2)
• AORN Journal. 2007; 86 (3): 455-457.
• Hughes RG. (Ed), Mitchell PH. Defining Patient Safety and Quality Care. Patient Safety and Quality: An Evidence-based Handbook For Nurses. 1.Edition. ISBN:978 58763-353-9 Rockville- 2008. ss:1-5.
• Cooper MD. Towards A Model Of Safety Culture. Safety Science. 2000; 36 (2): 111 136.
• Pizzi LT, Goldfarb NI, Nash DB. Promoting A Culture Of Safety. Making health care safer. AHRQ Publication. 2001; O1-E058.
• Anderson B, Stumpf PG, Schulkin J. Medical Error Reporting, Patient Safety, And The Physician. Journal of Patient Safety. 2009; 5 (3): 176-179.
• Balas M, Scott LD, Rogers AE. The Prevalence And Nature Of Errors And Near Errors Reported By Hospital Staff Nurses. Aplied Nursing Research. 2004; 17: 224-230.
• Henneman EA, Gawlınskı A. A “Near-Miss” Model For Describing The Nurse’s Role In The Recovery Of Medical Errors, Journal of Professional Nursing. 2004; 20 (3): 196-201.
• Wolf ZR, Hicks R, Serembus JF. Characteristics Of Medication Errors Made By Students During The Administration Phase: A Descriptive Study. Journal of Professional Nursing. 2006; 22 (1): 39-51.
• Martinez W, Lo B. Medical Students’ Experiences With Medical Errors: Analysis Of Medical Student Essays, Medical Education. 2008; 42: 733–741.
• Brady AM, Malonesandra AM, Flemıng S. A literature Review Of The İndividual And Systems Factors That Contribute To Medication Errors İn Nursing Practice. Journal of Nursing Management. 2009; 17(6): 679 – 697.
• Özata M, Altunkan H. Hastanelerde Tıbbi Hata Görülme Sıklıkları, Tıbbi Hata Türleri Ve Tıbbi Hata Nedenlerinin Belirlenmesi: Konya Örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi 2010; 8 (2): 100 -111.
• Reid M, Estacio R, Albert R. Injury And Death Associated With İncidents Reported To The Patient Safety Net. American Journal of Medical Quality. 2009; 24: 520-524.
• Milch C, Salem DN, Pauker SG et al. Voluntary Electronic Reporting Of Medical Errors And Adverse Events An Analysis Of 92,547 Reports From 26 Acute Care Hospitals. Journal of General Internal Medicine. 2006; 21: 165–170. 27. Özkan S, Kocaman G, Öztürk C. Pediatrik İlaç Uygulama Hatalarının Sıklığı, Tipleri, Nedenleri Ve Önleme Girişimleri: Literatür incelemesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2008; 1 (1): 51-65.
• Wright K. Do Calculation Errors By Nurses Cause Medication Errors In Clinical Practice? A Literature Review. Nurse Education Today. 2010; 30: 85–97.
• Young M, Gray SL, McCormick WC et al. Types, Prevalence, And Potential Clinical Significance Of Medication Administration Errors In Assisted Living, J Am Geriatr. Soc. 2008; 56 (7): 1199–1205.
• Karataş M, Yakıncı C. Tıbbi Hata Nedenleri Ve Çözüm Yolları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010; 17 (3): 233-236.
• Henneman PL, Blank FS, Smithline HA et al. Voluntarily Reported Emergency Department Errors. J Patient Saf. 2005; 1 (3): 126-32.
• Hughes RG, Ortiz E. Medication Errors: Why They Happen, And How They Can Be Prevented. Am J Nurs. 2005; 105 (3 Suppl): 14-24.
• Hughes R (Ed.), Wolf ZR, Hughes RG. Error Reporting And Disclosure. Patient Safety and Quality: An Evidence-Based Handbook for Nurses. 1. Edition. ISBN: B001UIRVTO Rockville- 2008. ss: 333-379.
• Aştı T, Kıvanç M. Ağız Yolu İle İlaç Verilmesine İlişkin Hemşirelerin Bilgi Ve Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003; 6 (3):1-9.
• Gökdoğan F, Yorgun S. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Güvenliği Ve Hemşireler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010; 13: 2.