Konya İl Merkezinde Çalışan Bazı Kamu Memurlarının Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 3, 421 - 439, 01.07.2015

Didem Önay Derin Selin Keskin Dilek Çelikörs

Öz

Bu çalışma, Konya il merkezinde çalışan bazı kamu memurlarının beslenme alışkanlıklarını ve besin tüketim sıklıklarını belirlemek amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Konya il merkezinde yaşayan gönüllü kamu çalışanları ile yürütülmüştür. Bireylerin belirlenmesinde basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmış olup, çalışmaya 264 birey katılmıştır. Bireylerin demografik bilgileri, beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim sıklıkları anket tekniği uygulanarak kaydedilmiştir. Ayrıca, bireylerin boy uzunluğu (cm), vücut ağırlığı (kg) ölçümleri alınmış ve Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerleri hesaplanmıştır. Araştırma verileri Kasım 2011-Aralık 2011 tarihleri arasında araştırmacılar tarafından toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, SPSS 13.0 paket programı kullanılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin %66,3’ü erkek, %33,7’si kadındır. Yaş ortalaması erkeklerde 44,61±8,45, kadınlarda 36,52±7.00yıldır. Beden Kütle İndeksi (BKİ) ortalaması erkekler için 27.20±3,61 kg/m2 ve kadınlar için 24,48±3,41 kg/m2’dir. Ailedeki ortalama birey sayısı 3,85±1,26 kişidir. Bireylerin %70,5’i sigara kullanmadıklarını, yarıdan fazlası da (%59,1) spor yapmadıklarını belirtmişlerdir. Bireylerin %65,2’sinin herhangi bir sağlık problemi bulunmamaktadır. Bireylerin %70,8’inin öğün atladığı ve en fazla atlanan öğünün de %53,5 oranı ile öğle yemeği olduğu belirlenmiştir. Bireylerin %79,5’inin öğün aralarında besin tükettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların çoğunluğunun çayı (%93,6), ekmeği (%89,4), peyniri (%72,7), zeytini (%61,0), yoğurdu (%38,6), taze sebze-meyveyi (%35,6) ve bitki çaylarını (%29,9) her gün tükettikleri, margarini (%51,9), kolalı içecekleri (%40,2), hamburger, tost, sandviç ve pizzayı (%37.9), sakatatı (%33,7) ve yine aynı oranla hazır meyve sularını (%33,7) hiç tüketmedikleri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğün, Besin Tüketim Sıklığı, Beslenme Alışkanlığı, Beden Kütle İndeksi, Kamu Memuru

A Research On Nutrıtıon Habits Of Some Public Offıcers Working In Konya City Centre

Öz

This study aimed at determining nutrition habits and frequency of food consumption of some public officers working in Konya city centre.The study was carried out on volunteer public employees living in Konya city centre. Simple random sampling was applied in determining the people and 264 peopleparticipated in the study. Demographic factors, nutrition habits and freguency of food consumption of the peoplewere recorded by using a questionnaire. In addition to, the heights (cm) and weights (kg) of the people were measured and their Body Mass Index (BMI) values were being calculated also. The data were collected by the researchers between November 2011-December 2011. In the evaluation of the data SPSS 13.0 statistical package program was used. 66,3% of the participants in the study was male and 33,7% was female. The mean age was 44,61±8,45 years for males and 36,52±7.00 years for females. Mean Body Mass Index (BMI) was27.20±3,61 kg/m2 for men and 24,48±3,41 kg/m2 for women. The mean number of family members was 3,85±1,26 people. 70,5% of the people stated no smoking. More than half of the participants (59,1%) were not doingsports. It has been evaluated that 65,2% have had no medical problem. 70,8% of the people leave the meal and 53,5% they retard lunch.79,5% of the people said they consumed food between meals. Majority of the participants were found to consume the following foods everyday: tea (93,6%), bread (89,4%), cheese (72,7%), olive (61,0%), yoghurt (38,6%), fresh vegetable-fruit (35,6%) and herbal tea (29,9%) consumed every day. It was also found that the following foods were never consumed by some participants: margarine (51,9%), cola (40,2%), hamburger, toast, sandwich, pizza (37.9%), offal (33,7%) and fresh fruit juice (33,7%) were found to consume any.

Anahtar Kelimeler

Meal, The Frequency Offood Consumption, Nutrition Habit, Body Mass İndex, Public Officer

Kaynakça

• Kılıç E, İanlıer N. Üç Kuşak Kadının Beslenme Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi 2007; 15(1): 31-44.
• Baysal A. Beslenme. Hatipoğlu Yayınları: 93, Ders Kitabı Dizisi: 26, İahin Matbaası, 520 s. Ankara, 2002.
• Baysal A. Gençliğin Beslenme Sorunları. Aile ve Toplum Dergisi; 3(1), 1993.
• Aytekin F. Yüksek Lisans Tezi; “Ankara‟da Farklı Sosyo Ekonomik Düzeyde Ailelerin Beslenme Alışkanlıkları ve Etkileyen Faktörler Üzerinde Bir Araştırma” Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Seniha Hasipek. Ankara1993.
• Yücecan S. Türkiye‟de Beslenme Sorunları, Beslenme Sorunları ve Boyutları Paneli, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Teknolojisi Yüksekokulu, 32-65, Ankara. 1989.
• SABBAĞ Ç. Yüksek Lisans Tezi; “İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Beslenme Alışkanlıkları ve Beslenme Bilgi Düzeyleri” Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Metin S. Sürücüoğlu. Ankara-2003.
• Tanır F, İaşmaz T.ve ark. Doğankent Beldesinde Bir Tekstil Fabrikasında Çalışanların Beslenme Durumu. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2001, Temmuz: 22-25.
• Mangır M. Yiyecek Alışkanlıkları. Gıda Dergisi 1987; 12 (1).
• Sürücüoğlu M. S. Beslenme ve Sağlığımız. Standard 1999; 38(448): 40-52.
• Steafleu A, Staveren V. W. A, Graaf C. D, Burema J. and Hautvast J. G. A. J. Nutrition Knowledge and Attitudes Towards High-Fat Foods And Low-Fat Alternatives in The Generations of Women. Europen Journal of Clinical Nutrition 1996; 50(1): 33-41,
• İLTER N. Yüksek Lisans Tezi; “Çalışan Kadınlarda Besin Tüketimi, Beslenme Alışkanlıkları ve Beden Kitle İndekslerinin Değerlendirilmesi” Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Melda Karavuş. İstanbul-2008.
• Ayar A, Hasipek S. Bakanlıkların Merkez Teşkilatlarında Çalışan Erkeklerde Obezite Durumu. Mesleki Eğitim Dergisi 2004: 6(11); 99-117.
• Yardımcı H, Özçelik A.Ö. Ankara İli Gölbaşı İlçesinde Yetişkin Kadınların Antropometrik Ölçümleri Ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksekokulu Yayın No: 13, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler 13, Ankara, 2006.
• Arslan P. Obezite ( İişmanlık), Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 1993; 2(6):198-201.
• Yolsal N, Kıyan A, Özden Y. Beslenme Durumunun Değerlendirilmesinde Beden Kitle İndeksinin Kullanımı. Beslenme ve Diyet Dergisi 1998; 27 (2):43-48.
• Pekcan G. Hastalıklarda Beslenme Durumunun Saptanması, Diyet El Kitabı. (Editör: Baysal, A., Bozkurt, N., Pekcan, G., Besler, T., Aksoy, M., Merdol Kutluay, Türkan., Keçecioğlu, S., Mercangil, S, M.) , Hatipoğlu Yayınevi, Ankara, 1999.
• Alikaşifoğlu A, Yordam N. Obezitenin Tanımı ve Prevelansı. Katkı Pediatri Dergisi 2000; 21(4): 475-481.
• Pekcan G. İişmanlık Tanısında Antropometrik Ölçümler Ve Yorumu, (Sunuya Hazırlayan: Arslan, P.), I. Ulusal Obesite Kongresi Diyetisyenler Sempozyumu Sunuları, 13-38, İstanbul, 2001.
• Ergün A, Erten S. Öğrencilerde Vücut Kitle İndeksi ve Bel Çevresi Değerlerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2004; 57 (2): 57-61.
• Aktaş N. Doktora Tezi; “Hollanda‟daki Türk İşçi Ailelerinin Beslenme Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma” Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ev Ekonomisi Kürsüsü, Ankara-1979.
• Sağlam F, Yürükçü S. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yüksekokul Öğrencilerinin Besin Tüketim Durumu, Beslenme Alışkanlıkları ve Beslenme Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi 1996; 25 (2); 16-23.
• UYAR (ARICI) A. Yüksek Lisans Tezi; “Konya İl Merkezi Kamu Kuruluşlarında Çalışan Kadınların Beslenme Alışkanlıkları ve Bilgi Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Seniha Hasipek. Ankara-1997.
• Özçelik A. Ö. Sağlık Personelinin Beslenme Alışkanlıkları Üzerinde Bir Araştırma. Gıda 2000; 25 (2); 93-99.
• Birsen E.B. Yüksek Lisans Tezi; “Yetişkinlerin Yağ ve Kolesterol Hakkındaki Bilgi Düzeyleri” Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Ayşe Özfer Özçelik. Ankara-2004.
• Çalış C, Özçelik Ö. Muğla‟nın Milas İlçesi ve Köylerinde Ailelerin Beslenme Alışkanlıkları. Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar. Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı. Yayın No:37 Cilt 15. 445-548. Ankara, 2008.
• Tokgöz P, Ertem M ve ark. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının Saptanmasına İlişkin Bir Araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi 1995; 24(2):229-232.
• Duyff R.L. Amerikan Diyetisyenler Derneği‟nin Geliştirilmiş Besin Ve Beslenme Rehberi. (Çeviri Ed: Sevinç Yücecan, Gülden Pekcan, Berat Nursal, Tanju Besler), Acar Matbaacılık, 614 s, İstanbul, 2003.
• Kişioğlu A.N. Doktora Tezi; “Bir Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15-49 Yaş Arası Evli Kadınlara Verilen Sağlık Eğitiminin Anemi Prevelansı ve İnsidansına Etkisi” Erciyes Üniversitesi, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Mualla Aykut. Kayseri-1996.
• Sürücüoğlu M.S, Özçelik Ö, Çekal N. İki Nesil Kadının (Anne-Kız) Beslenme Uygulamaları ve Beslenme Bilgi Düzeyleri Üzerinde Bir Araştırma. I. Ulusal Yaşlılık Kongresi, 60-75, Ankara, 2001.
• Güner R. Yaşlılarda Hareketsizlik ve Bedensel Etkinlik. 1. Ulusal Yaşlı Sağlığı Kongresi. Türk Geriatri Dergisi Özel Sayı (Nisan) 2004; 119 - 124, Antalya.
• Ayçan S. Gölbaşı'nda 30 Yaş Üstü Kişilerde Anjina Pektoris Sıklığı ve Koroner Arter Hastalığı Risk Faktörlerinin Dağılımı. IV. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, S. 12-16, Aydın, 1994.
• Sürücüoğlu M.S, Özçelik A.Ö. Fast Food Yiyeceklerin Besin Değerleri. Ekin 1998; (2)5: 98-101.
• Şimşek B, Açıkgöz İ. Üniversite Öğrencilerinin Süt Ürünleri Tüketim Alışkanlıklarının Değerlendirilesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech 2011; 1(2): 57-62.
• Jacobson M.S. Nutrition in Adolescence Amales, Nestle 53; 3, 1995.
• Baysal A. Sağlıklı Beslenme ve Akdeniz diyeti. Beslenme ve Diyet Dergisi 1996; 25(19); 21-29.
• Anonim. Türkiye‟ye Özgü Beslenme Rehberi. Sağlık Bakanlığı Temel SağlıkHizmetleri Genel Müdürlüğü, 71 s, Ankara, 2004.
• Baysal A, Criss E. Kanserden Korunmak İçin Beslenme Rehberi. HatiboğluYayınları: 120, Şahin Matbaası, 72 s., Ankara, 1999.
• Billson H, Pryer J.A, Nichols R. Variation in Fruit and Vegetable Comsumption Among Adults in Britain. An Analysis From The Dietary and Nutritional Survey of British Adults. European Journal of ClinicalNutrition 1999; 53 (12); 946-952.
• Rakıcıoğlu N, Dikmen D, Özpay E. Sigara İçen ve İçmeyen 19-24 Yaş Arası Bireylerin Taze Sebze-Meyve Tüketim Tercihleri İle Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2003; 32 (1); 13-24.
• Işıksoluğu M.K. Beslenmede Kahve, Çay, Flavonoidler ve Sağlık. Damla Matbaacılık, 1. Basım, 152 s, Ankara, 2001.
• Çelik F. Çay (Camellia Sinensis); İçeriği, Sağlık Üzerindeki Koruyucu Etkisi ve Önerilen Tüketimi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2006;26: 642-648.