Hemşirelerde Ve Hemşirelik Öğrencilerinde Problem Çözme Ve İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 125 - 147, 01.01.2015

Gülistan Başar Semiha Akın Zehra Durna

Öz

Bu çalışmada hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin problem çözme ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, İstanbul’da bir üniversite hastanesi ile iki özel hastanede çalışan 170 hemşire ve bir hemşirelik yüksekokulunda öğrenim gören 413 öğrenci üzerinde gerçekleştirildi. Veri toplama araçları olarak hemşire bilgi formu, öğrenci bilgi formu, Problem Çözme Envanteri (PÇE) ve Kişiler Arası İlişki Boyutları Ölçeği (KİBÖ) kullanıldı. Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin problem çözme ve iletişim becerilerinin orta düzeyde olduğu bulundu. Öğrencilere kıyasla, hemşirelerin PÇE (PÇE öğrenci: 84.51±18.96, PÇE hemşire: 88.47±18.97) ve KİBÖ’nin Empati alt boyutu puan ortalamaları (KİBÖ öğrenci: 18.05±4.59, KİBÖ hemşire: 19.41±5.42) daha yüksek bulundu (p = 0.01). Hemşirelerin iletişim becerileri hemşirelik öğrencilerinden daha iyiyken, hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri hemşirelerden daha iyi bulundu. Bununla birlikte, her iki grubunda iletişim ve problem çözme becerileri orta düzeydedir. Bu kapsamda hemşirelik yüksekokulları öğrencilerin problem çözme ve iletişim becerilerini daha çok geliştirecek yönde ders içeriklerinin yeniden yapılandırmalı, hemşirelerin problem çözme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik sürekli hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Hemşirelik Öğrencileri, Problem Çözme, İletişim

Evaluation Of Nurses’ And Nursing Students’ Problem-Solving Skills And Communication Skills

Öz

The study aimed to assess the problem-solving and communication skills of nurses and nursing students. It adopted a descriptive design. The research was carried out in Istanbul, on 170 nurses working at one university and two private hospitals, and on 413 students studying at the school of nursing. Data were gathered using nurse information form, student information form, Problem-Solving Inventory (PSI) and Scale of Dimensions of Interpersonal Relationships (SDIR). Problem-solving skills and communication skills of the nurses and the nursing students were moderately good. Problem-Solving Inventory scores and SDIR Empathy subdimension scores of nurses were higher than those of students (PSI student: 84.51±18.96, PSI nurse: 88.47±18.97; SDIR student: 18.05±4.59, SDIR nurse: 19.41±5.42) (p = 0.01). The nurses’ communication skills were better than nursing students’ communication skills, while problem-solving skills of nursing students were higher than nurses’ problem-solving skills. The scale scores indicated that both groups had moderately good communication and problem-solving skills. It is suggested to enrich the content of courses of nursing schools so as to improve problem-solving and communication skills of students, and to implement in-service training programs which aim to improve nurses’ problem-solving and communication skills.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Nursing Students, Problem Solving, Communication

Kaynakça

• Solso R.L, Maclin M.K, Maclin O.H. Bilişsel Psikoloji. (Çeviren: A, Ayçiçeği Dinn) İstanbul Kitabevi Yayınları. ISBN: 9759173344 İstanbul - 2007.ss: 542-547
• Akın S, Güngör İ, Mendi B, Şahin N, Bizat E, Durna Z. Üniversite Öğrenimlerini Sürdüren Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri Ve İç-Dış Kontrol Odağı Algısı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2007; 4(2): 30-6.
• McAllister M. Doing Practice Differently: Solution Focused Nursing. Journal of Advanced Nursing 2003; 41(6): 528-535.
• Kelleci M, Gölbaşı Z. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 8(2): 1-8.
• Taşçı S. Hemşirelikte problem çözme süreci. Sağlık Bilimleri Dergisi (Ek Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı) 2005; (14): 73-8.
• Taylor C. Clinical problem solving in nursing: insights from the literature. Journal of Advanced Nursing 2000; 4: 842-49.
• Eşer İ, Khorshıd L, Özkütük N, Orgun F. Hemşirelik Öğrencilerinin Karar Verme Ve Problem Çözme Becerilerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 25(3): 9-25.
• Durmaz Ş, Kaçar Z, Can S, Koca R, Yeşilova D. Çanakkale Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri (Pçb) Ve Etkileyen Bazı Faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(4): 63-71.
• Özyazıcıoğlu N, Aydınoğlu N, Aytekin G. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Empatik Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(3): 46-53.
• Yılmaz E, Karaca F, Yılmaz E. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(1): 38-48.
• Olgun N, Öntürk Z, Karabacak Ü, Aslan F, Serbest Ş. Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri: Bir Yıllık İzlem Sonuçları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2010; 1(4): 188-194.
• Tezel A, Arslan S, Topal M, Aydoğan Ö, Koç Ç, Şenlik M. Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri Ve Depresyon Düzeylerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(4): 1-10.
• Korkut F. Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2002; 22: 177-184.
• Yalçın B, Tetik S, Açıkgöz A. Yüksekokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Algıları İle Kontrol Odağı Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 2010; 2(2): 19-27.
• Erözkan A. Lise Öğrencilerinde Kişilerarası İlişki Tarzlarının Yordayıcıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009; 21: 543-551.
• Eroğlu F. Davranış Bilimleri. Beta Basım AŞ. 7. Baskı. ISBN: 978-605-377-564-5 İstanbul - 2006. ss: 256-303.
• Uyer G. Hemşire-Hasta İletişimi Ve İletişimin Hasta Yönünden Önemi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics 2000; 8(2): 90-4.
• Ortabağ T, Tosun N, Bebiş H, Yava A, Çiçek H, Akbayrak N. Yatağın Diğer Tarafı: Hemşirelik Yüksekokulu Birinci Sınıf Öğrencilerinin Eğitim Amaçlı Hastaneye Yatma Deneyimleri. Gülhane Tıp Dergisi 2010; 52(3): 189-197.
• Kumcağız H, Yılmaz M, Çelik BS, Avcı Aİ. Hemşirelerin İletişim Becerileri: Samsun İli örneği. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(1): 49-56.
• Velioğlu P. Hemşireliğin Düşünsel Temelleri. Alaş Ofset Matbaası. İstanbul - 1994. ss: 553
• Karagözoğlu Ş. Bilimsel Bir Disiplin Olarak Hemşirelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(1): 6-14.
• Savaşır I, Şahin N.H. Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Ankara - 1997. ss.79-85, 93-9
• Heppner PP, Petersen CH. The Development And İmplications Of A Personal Problem Solving Inventory. Journal of Counseling Psychology 1982; 29(1): 66-75.
• Şahin N, Şahin NH, Heppner PP. The Psychometric Properties Of The Problem Solving Inventory. Cognitive Therapy and Research 1993; 17(4): 379-96.
• İmamoğlu SE, Aydın B. Kişilerarası İlişki Boyutları Ölçeği'nin Geliştirilmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi 2009; 29: 39-64.
• Çiçek H, Akbayrak N. Hemşireler İle Diğer Bayan Sağlık Çalışanlarının Problem Çözme Becerileri Arasındaki Farkın İncelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi 2004; 7(2): 55-9.
• Tunç A, Kıyak M. Bir Kamu Hizmet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. VII. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Bildiri Kitabı. 21-24 Mayıs 2009, Kıbrıs. 2009. ss:168-173.
• Abaan S, Altıntoprak A. Hemşirelerde Problem Çözme Becerileri: Öz Değerlendirme Sonuçlarının Analizi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 12(1): 62-76.
• Arda H, Ertem M, Baran G, Durgun Y. Dicle Üniversitesi Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Hekim Ve Hemşirelerin Hasta İletişimi Konusundaki Görüşleri. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 15(59): 6874.
• Chant S, Jenkinson T, Randle J, Russel G. Communication Skills: Some Problems İn Nursing Education And Practice. Journal of Clinical Nursing 2002; 11: 12-21.
• Özer A, Çakıl E. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyetini Etkileyen Faktörler. Tıp Araştırmaları Dergisi 2007; 3: 140-143.
• Tutuk A, Al D, Doğan S. Hemşirelik Öğrencilerinin İletişim Becerisi Ve Empati Düzeylerinin Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 6(2): 36-41.
• Yılmaz M. Sağlık Bakım Kalitesinin Bir Ölçütü: Hasta Memnuniyeti. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5(2): 69-74.
• Akyurt N. Sağlıkta İletişim ve Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Öğrencileri’nin İletişim Becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4(11): 15-33.
• Özbek FM. Toplumsal Yaşamda Empati. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergi 2004; 1: 1-16.
• Gelbal S. Problem çözme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1991; (6): 167173.
• Can H, Öner Ö, Çelebi E. Üniversite Öğrencilerinde Eğitimin Sorun Çözme Becerisine Etkisinin İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4(10): 35-58.
• Elçiligil A. Çocuğun Ağrısının Yönetiminde Pediatri Hemşiresinin Karar Vermesini Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(1): 48-53.
• Sardoğan EM, Karahan FT, Kaygusuz C. Üniversite Öğrencilerinin Kullandıkları Kararsızlık Stratejilerinin Problem Çözme Becerisi, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi Ve Fakülte Türüne Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2006; 2(1): 7897.
• Aydınoğlu N, Özyazıcıoğlu N. Hemşirelik ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Empati Becerilerinin İncelenmesi. II. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Günleri Bildiri Özet Kitapçığı. 28-30 Nisan 2008, İstanbul. 2008. ss. 79-80
• İmamoğlu S. Doktora Tezi; “Genç Yetişkinlikte Kişilerarası İlişkilerin Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri ve Yalnızlık Algısı Açısından İncelenmesi”. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. F. Betül Aydın. İstanbul - 2008.