An Investigation On The Level Of Learned Resourcefulness And Professional Quality Of Life Of Psychıatric Nurses: A Comparative Study

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 84 - 101, 01.01.2015

Sibel Coşkun Kader Şarlak Humayun Taştan

Öz

This study aims to compare professional quality of life and level of learned resourcefulness of the nurses working in psychiatry and other departments and investigates whether there was a significant correlation between their professional quality of life and learned resourcefulness. 180 nurses, working in a psychiatric hospital and public general hospital were determined as sample of this descriptive study. For data collection, The “Rossenbaum Learned Resourcefulness Scale (RLRS)”, “Professional Quality of Life Scale (ProQOL R-IV) and "Information Form" are applied. A comparison between RLRS level, and the scores of ProQOL R-IV of the nurses demonstrated that there is a significant difference (p<0,01) between the two groups. It appears that RLRS level and job satisfaction subscale level were higher, whereas burnout and compassion fatigue subscale levels was lower in psychiatric nurses.  Furthermore a negative correlation is obtained between nurses' RLRS  and compassion fatigue (r=,-45, p<0,01) and burnout subscale scores (r=,41, p<0,01) and positive correlation between  nurses' RLRS  and job satisfaction subscale (r= ,26, p<0,01).  The study argues that the experience in psychiatric knowledge and experience contributes to the nurses gaining individual coping skills and transference of those skills to raise their professional quality of life.

Anahtar Kelimeler

Learned Resourcefulness, Quality of Life, Psychiatry, Nurse

Psikiyatri Hemşirelerinde Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyi Ve İş Yaşamı Kalitesi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma Uygulamaları

Öz

Bu araştırmada, psikiyatri hastanesi ile genel hastane kliniklerinde çalışan hemşirelerin iş yaşamı kalitesi ve öğrenilmiş güçlülük düzeyi açısından karşılaştırılması, öğrenilmiş güçlülük düzeyi ile iş yaşamı kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı ve analitik nitelikte ki çalışmada; kamuya ait bir psikiyatri hastanesinin akut psikiyatri klinikleri ile bir devlet hastanesinin kliniklerinde çalışan toplam 180 hemşire örneklemi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Bilgi Formu” na ek olarak “Rosenbaum Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği (RÖGÖ)” ile “Çalışanlar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇYKÖ)” kullanılmıştır. Araştırmada akut psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşireler ile genel kliniklerde çalışan hemşirelerin RÖGÖ ve ÇYKÖ puanları karşılaştırıldığında anlamlı farklılıklar (p

Anahtar Kelimeler

Öğrenilmiş Güçlülük, Yaşam Kalitesi, Psikiyatri, Hemşire

Kaynakça

• 1. Polat N. Yüksek Lisans Tezi; “Hemşirelerde İşe Bağlı Stres ve İş Doyumu: Bir Eğitim Hastanesinde Saha Çalışması” Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları İşletmeciliği Programı, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Şahin Kavuncubaşı, Ankara-2008.
• 2. Kaya N, Kaya H, Ayık SE, Uygur E. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010; 7 (1): 401-418.
• 3. Saygılı M. Yüksek Lisans Tezi; “Hastane Çalışanlarının Çalışma Ortamlarına İlişkin Algıları İle İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi” Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Programı, Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Yusuf Çelik, Ankara-2008,
• 4. Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F, Olgun NN, Aker AT. Çalışanlar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği Türkçe Uyarlaması Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47 (2): 111-117.
• 5. Akbaş G. Yüksek Lisans Tezi; “Servis Hemşirelerinin Stres ve Motivasyon Düzeylerinin Belirlenmesi” Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik AD, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Necmiye Sabuncu, İstanbul-2007.
• 6. Demirkan E. Yüksek Lisans Tezi; “Hemşirelerde Mesleki Motivasyon Eksikliğinin Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Yasin Aktay, Konya-2007.
• 7. Aydın H. Yüksek Lisans Tezi; “Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Kişilik Özellikleri ve Stresle Baş Etme Durumları” Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik AD, Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Yasemin Kutlu, İstanbul-2007.
• 8. Muscroft C, Hicks C. A Comparison of Psychiatric Nurses’ and General Nurses’ Reported Stress and Counselling Needs: A Case Study Approach. Journal of Advanced Nursing 1998; 27: 1327-1325.
• 9. Matos PS, Neushotz LA, Quinn Griffin MT, Fitzpatrick J. An Exploratory Study of Resilience and Job Satisfaction Among Psychiatric Nurses Working in Inpatient Units. International Journal of Mental Health Nursing 2010; 19: 307-312.
• 10. Coşkun S, Tuna Öztürk A. Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hemşirelerinde Şiddete Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3 (3): 16-23.
• 11. Hueske C. Thesis of Doctorate “Perceptions Of Aggressive Behaviors In Mental Health Clients” The University of Texas Medical Branch, Philosphy Department, Texas-2008.
• 12. Çetin G. Yüksek Lisans Tezi; “Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Olumlu İş Ortamına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi” Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik AD, Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Aytolan Yıldırım, İstanbul-2008.
• 13. Uğur E. Yüksek Lisans Tezi; “Hemşirelerin İş Yaşamının Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri” Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi Programı, Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Süheyla Abaan, Ankara-2005.
• 14. Sabo BM. Compassion fatigue and nursing work: Can We Accurately Capture the Consequences of Caring Work? International Journal of Nursing Practice 2006; 12: 136–142.
• 15. Taze S. Yüksek Lisans Tezi; “Acil Servis ve Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi” Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları AD, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Necmiye Sabuncu, İstanbul-2008.
• 16. Happell B, Marti T, Pinikahana J. Burnout and Job Satisfaction: A Comparative Study of Psychiatric Nurses From Forensic and a Mainstream Mental Health Service. International Journal of Mental Health Nursing 2003; 12: 39–47.
• 17. Aslan H. Yüksek Lisans Tezi; “Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri ve Cinsiyetlerine Göre Mizah Tarzlarının İncelenmesi” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. A, Rezan Çeçen, Adana-2006.
• 18. Dönmez B, Genç G. Genel Liselerdeki Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine İlişkin Algıları. Eğitim Fakültesi Dergisi 2006; 7 (12): 41-60.
• 19. Çakır Ö. Öğrenilmiş Güçlülük ve Çalışma Yaşamı, Çalışma Yaşamında Davranış. Ed: A, Keser, G,Yılmaz, S,Yürür, Umuttepe Yayınları, İzmit, 2009.
• 20. Dağ İ. Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği’nin Üniversite Öğrencileri İçin Güvenirliği ve Geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2 (4): 269-274.
• 21. Rosenbaum M, Jaffe Y. Learned Helplessness: The Role of Individual Differences in Learned Resourcefulness. British Journal of Social Psychology 1983; 22 (3): 215-225.
• 22. Vealadee U. Thesis of Doctorate “The Effect of Learned Resourcefulness on Cognitions, Emotions, And Personal Care” Case Western Reserve University, US-2006.
• 23. Yürür Ş, Keser A. Öğrenilmiş Güçlülük: Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama. Çalışma İlişkileri Dergisi 2010; 1: 59-70.
• 24. Maraşlı M. Bazı Özelliklerine ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine Göre Lise Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2005; Temmuz-Ağustos-Eylül: 27-33.
• 25. Çam O. Ruh Sağlığı Alanında Çalışanlarda Tükenmişlik Sürecinin İrdelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1998; 14 (3): 283-290.
• 26. Çam O, Engin E, Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerde Farkındalık Eğitiminin Bireysel Performans Standartlarına Etkisi, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7: 82-91,
• 27. Tanıkyan A. Yüksek Lisans Tezi; “Ruh Sağlığı Alanında Hizmet Verenlerin Çalışma Ortamlarındaki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından incelenmesi” Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı, Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Semai Tuzcuoğlu, İstanbul-2008.
• 28. Engin E. Doktora Tezi; “Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Öfke Düzeyleri ile İş Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği AD, Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Olcay Cam, İzmir- 2004.
• 29. Keskin G, Yıldırım GÖ, Hemşirelerin Kişisel Değerlerinin ve İş Doyumlarının İncelenmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 22 (1): 119-206,
• 30. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P. Hemşirelerin Stresle Başa Çıkmada Bilişsel Stratejileri Kullanma Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10 (4): 21-29.
• 31. Derin N. Yüksek Lisans Tezi; “Devlet Hastanelerinde Çalışan Sağlık Personelinin İş Doyum Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler” Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gülşen Terakye, Eskişehir-2007.
• 32. Leung SK, Spurgeon PC, Cheung HK. Job Satisfaction and Stress Among Ward Based and Community-Based Psychiatric Nurses. Hong Kong Journal Psychiatry 2007; 17: 45-54.
• 33. Uygun E. Yüksek Lisans Tezi; “Psikiyatri Servisinde Çalışan Hemşirelerin Empati Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi” İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği AD, Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Yasemin Kutlu, İstanbul-2006.
• 34. Uğurlu N. Doktora Tezi; “Hemşirelerde Kontrol Odağı İnancı ile Stresle Başa Çıkma Stratejileri ve Psikolojik Belirti Gösterme Durumları Arasındaki İlişkiler” Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik AD, Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Mine Ekinci, Erzurum-2002.
• 35. Chiu MC, Wang MJ, Lu CW, Pan SM, Kumashiro M, Ilmarinen J. Evaluating Work Ability and Quality of Life for Clinical Nurses in Taiwan. Nursing Outlook 2007; 55 (6): 318-326.
• 36. Healy CM, McKay MF. Nursing stress: The Effects of Coping Strategies and Job Satisfaction in a Sample of Australian Nurses. Journal of Advanced Nursing 2000; 31 (3): 681-688.
• 37. Lautizi M, Laschinger HKS, Ravazzolo S, Workplace Empowerment, Job Satisfaction and Job Stress Among Italian Mental Health Nurses: An exploratory study, Journal of Nursing Management 2009; 17: 446-452.
• 38. Wu SY, Li HY, Wang XR, Yang SJ, Qui H. A Comparison of the Effect of Work Stress on Burnout and Quality of Life Between Female Nurses and Female Doctors. Archives of Environmental & Occupational Health 2011; 66 (4): 193-200.
• 39. Bilgin H, Keser Özcan N. Psikiyatri Servislerinde Agresyon. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2012; 3 (1): 42-47.
• 40. Günaydın N, Kutlu Y. Experience of Workplace Violence Among Nurses in HealthCare Settings. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2012; 3 (1): 1-5.