Sağlık Çalışanlarının Hastane Atıkları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi ve Atık Minimizasyonu: Konya Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Örneği

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 56 - 64, 30.09.2017

Emrullah İncesu Hasan Evirgen

Öz

Bu araştırma, Konya Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine (KKHBGS) bağlı hastanelerde çalışan sağlık çalışanlarının hastane atıkları konusunda bilgi ve tutumlarını belirlemek, atıkların kaynağında ayrıştırılmasına yönelik aksaklıları tespit etmek ve bu sayede sağlık tesislerinde atıkların kaynağında ayrıştırma kültürü oluşturulması ve atık minimizasyonunun sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma KKHBGS bağlı hastanelerinde çalışan sağlık çalışanları dâhil edildi. Araştırmada veriler; araştırmacı tarafından literatür taraması yapıldıktan sonra; çalışanların sağlık tesislerinden kaynaklanan atıklar konusunda bilgi ve tutumlarını belirlemeye yönelik anket formu ile 13.01.2014-28.02.2014 tarihleri arasında toplandı. Elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programında frekans,  yüzdelik, aritmetik ortalama ve standart sapma olarak değerlendirildi. Çalışanların %87,5’i hastane atıkları konusunda eğitim aldığı, % 91,6’sı kesici ve delici tıbbi atıkları ayrı kutularda biriktirilmesi gerektiğini ve %75,9’u evsel atıkları siyah renkli torbalara atılması gerektiğini bildiği. Ayrıca %90,8’i atıkların kaynağında ayrıştırma işlemini önemsediğini, %91,8’i atıkların yönetimi konusunda etkili denetim yapılması gerektiğini ve %92,8’i atıkların kaynağında ayrıştırma işleminin kurumda bir atık ayrıştırma kültürünün oluşmasına katkı sağlayacağını düşünmektedir. KKHBGS bağlı sağlık tesislerinde çalışan sağlık çalışanlarının büyük oranda hastane atıkları konusunda eğitimli oldukları ve genel olarak atıklar konusunda bilgilerinin olduğu, tüm sağlık tesislerinde kaynağında atık ayrıştırma işleminin yapıldığı, çalışanların atıkların ayrıştırma uygulamasını önemsedikleri ve destekledikleri tespit edildi. Kadın çalışanların erkek çalışanlara göre, ebelerin diğer meslek gruplarına göre, hastane atıkları konulu eğitim alanların almayanlara göre ve doğumhanede çalışanların diğer birimlerde çalışanlara göre daha başarılı oldukları belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Atık, Atık Minimizasyonu, Hastane Atıkları, Atık Ayrıştırma Kültürü

Kaynakça

• Akbolat M, Işık O, Dede C, Çimen M, (2011). “Sağlık Çalışanlarının Tıbbi Atık Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi”, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Cilt: 2, Sayı: 3:131-140
• Rahman S, Açık Y, Gülbayrak C, Erhan D, Nazlıer K, Deveci S.E, (2009), “Sağlık Kuruluşlarının Tıbbi Atıkları Toplama, Depolama ve Bertaraf Etme Yöntemleri”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:4, Sayı:11:3-14
• Devrim İ, (2007), “Diş Hekimliğinde Atık Yönetimi”. 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi. s: 662-70.
• WHO, 1994. Managing Medicalwastes in Devoloping Countries: Report of a Consultation on medical Wastes Management in Devoloping Countries WHO/PEP/RUD/94.1, Geneva
• Terzi Ö, Aker S, Terzi Ö, Sünter AT, Pekşen Y, (2009), “Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma”. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 1: 7-12.
• Bulut Y.E, Üngör G, Çıtıl R, Önder Y, Yaşayan Ö,Tokat Halk Sağlığı Müdürlüğü Çalışanlarının Tıbbi Atıklar Ve Çalışan Güvenliği İle İlgili Bilgi Düzeyleri, http://tokat.hsm.saglik.gov.tr/images/icerik/Tatik/tibbiatikposter1.pdf,04.04.2014