Manevi Bakım ve Hemşirelik

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 184 - 190, 30.09.2017

Meltem Erişen Sibel Karaca Sivrikaya

Öz

Maneviyat (spiritualite) ve manevi bakım ifadeleri insanların yapısında doğuştan var olan soyut kavramlardır. Her insan manevi yaklaşım ya da manevi bakıma gereksinim duyar. Kimi zaman yakınlarından kimi zaman arkadaşlarından ve çoğu zaman da sağlık personellerinden bu ihtiyacın karşılanmasını bekler. Manevi bakım bireylerin hayatındaki güçlükleri daha kolay atlatmasını ve olayları kabullenmesini sağlar. Ayrıca etkin verilen manevi bakımın birçok hastalıkta yararlı olduğu açıklanmıştır. Hemşirelik bakımında manevi yaklaşım hemşireliğin bütüncül kavramı doğrultusunda ayrılmaz bir parçasıdır. Hastanın manevi ihtiyaçlarının belirlenerek bu yönde bakıma katkı sağlanabileceği birçok çalışmada vurgulanmıştır. Dolayısıyla her hemşire manevi bakım konusunda yeterli bilgiye sahip olmalı ve bu bakımı hastaya etkin bir şekilde verebilmelidir. Bu makalede manevi bakımın ne olduğu, bireylere nasıl yarar sağladığı ve bu bakımın hemşirelik ile ilişkisinin nasıl olduğu açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maneviyat, Manevi bakım, Hemşirelik

Kaynakça

• Jacobson N. M. G. (2013). Kültürler-Arası ve Manevi Konular. Burkhardt M. A, Nathaniel A. K. Çağdaş Hemşirelikte Etik. ss:452-453. İstanbul: İstanbul tıp kitabevi.
• Çetinkaya B, Altundağ S, Azak A. (2007). Spiritüel Bakım ve Hemşirelik. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 8(1) : 47-50.
• Sülü E, (2006). Yoğun Bakımda Yatan Çocuk Hastaların Annelerinin Manevi Bakım Gereksinimleri. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Türk Dil Kurumu güncel Türkçe Sözlük http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.580f51d86a33d1.60956303 (erişim tarihi 05.09.2016).
• Ramezani M, Ahmedi F, Mohammedi E, Kazemnejad A. (2014). Spiritual Care in Nursing: a Concept Analysis. International Nursing Review, 61, 211-219.
• White M. L, Peters R, Schim S. M. (2011). Spirituality and Spiritual Self-Care: Expanding Self-Care Deficit Nursing Theory. Nursing Science Quarterly, 24(1): 48–56.
• Gumus F, Baran G, Zengin L. (2014). Spiritual Care in Nursing. International Journal of Basic and Clinical Studies (IJBCS), 3(1): 102-106.
• Narayanasamy A, Owens J. (2001). A critical incident study of nurses’ responses to the spiritual needs of their patients. Journal of Advanced Nursing, 33(4): 446-455.
• Delgado, C. (2005). A discussion of the concept of spirituality. Nursing Science Quarterly, 18, 157-162.
• Lowry, L. W., & Conco, D. (2002). Exploring the meaning of spirituality with aging adults in Appalachia. Journal of Holistic Nursing, 20, 388-402.
• Çelik S. A. Özdemir F, Durmaz H, Pasinlioğlu T. (2014). Hemşirelerin Maneviyat ve Manevi Bakımı Algılama Düzeyleri ve Etkileyen Bazı Faktörlerin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(3): 1–12.
• Ergül Ş, Bayık A. (2004). Hemşirelik ve Manevi Bakım. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(1): 37-45.
• Harrington A. (1995). What ıs spiritual care ın nursing? Australian Nursing Journal, 2(10): s:15.
• Martsolf D. (1998). The Concept of Spirituality in Nursing Theories: Differening World-Views and Extent of Focus. Journal of Advanced Nursing, 27, 294-303.
• Meehan T. C. (2012). Spirituality and Spiritual Care From a Careful Nursing Perspective. Journal of Nursing Management, 20, 990-1001.
• Özbaşaran F, Ergül Ş, Temel Bayık A, Aslan Gurol G, Çoban A. (2011). Turkish Nurses’ Perceptions of Spirituality and Spiritual Care. Journal of Clinical Nursing, 20, 3102-3110.
• Chan M. F. (2009). Factors Affecting Nursing Staff İn Practising Spiritual Care, Journal of Clinical Nursing, 19, 2128–2136.
• Örgev M, Günalan M. (2011). İşyeri Maneviyatı Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2): 51-63.
• Kostak A. M, Çelikkalp Ü, Demir M. (2010). Hemşire ve Ebelerin Maneviyat ve Manevi Bakıma İlişkin Düşünceleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 218-225.
• Diddle G, Denham S. A. (2010). Spirituality and Its Relationships With the Health and Illness of Appalachian People. Journal of Transcultural Nursing, 21(2): 175-182.
• Burkhardt, M. A. (1989). Spirituality: An Analysis of the Concept. Holistic Nursing Practice, 3(3): 69-77.
• Martsolf, D. S. & Mickley, J. R. (1998). The Concept of Spirituality in Nursing Theories: Differing Worldviews and Extent of Focus. Journal of Advanced Nursing, 27(2): 294-303.
• Chıdarıkıre S. (2012). Spirituality: The neglected dimension of holistic mental health care. Copyright © eContent Management Pty Ltd. Advances in Mental Health, 10(3): 298–302.
• Wright K. B. (1998). Professional, Ethical and Legal Implications for Spiritual Care in Nursing. Journal of Nursing Scholarship, 30(1): 81-83.
• Wong K.F, Lee L. Y. K, Lee J. K. L. (2008). Hong Kong Enrolled Nurses’ Perceptions of Spirituality and Spiritual Care. İnternational Nursing Review, 55(3): 333-340.
• Dyson J, Cobb M, Forman D. (1997). The Meaning of Spirituality: a Literature Review. Journal of Advanced Nursing, 26(6): 1183-1188.
• McGee E. M. (2000). Alcoholics Anonymous and Nursing Lesson in Holism and Spiritual Care. Journal of Holistic Nurses’ Association, 18(1): 11-26.
• Daştan N. B. Buzlu S. (2010). Meme Kanseri Hastalarında Maneviyatın Etkileri ve Manevi Bakım. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1):73-79.
• Pesut B. (2002). The Development of Nursing Students' Spirituality and Spiritual Care-Giving. Nurse Education Today, 22(2): 128-135
• Nardı D, Rooda L. (2011). Spirituality-Based Nursing Practice by Nursing Students: An Exploratory Study. Journal of Professional Nursing, 27(4): 255–263.
• Baldacchino D. R. (2011). Teaching on Spiritual Care: The Perceived İmpact on Qualified Nurses. Nurse Education in Practice, 11(1): 47-53.
• Chan, C. L. W, Ng, S. M, Ho, R. T. H, Chow, A. Y. M. (2006). East meets west: applying Eastern spirituality in clinical practice. Journal of Clinical Nursing, 15(7): 822-832.
• Acar H. (2014). Manevi İyi Oluş ile Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2): 391-412.
• Karagül A. (2012). Manevi Bakım: Anlamı, Önemi, Yöntemi ve Eğitimi (Hollanda Örneği). Dini araştırmalar, 14(40): 5-27.
• Ferrell B, Munevar C. (2012). Domain of Spiritual Care. Progress in Palliative Care, 20(2): 66-71.
• Baird P, (2010). Spiritual Care İntervation. Ferrell B, Coyle N, Paice J. (ed.) Oxford textbook of palliative nursing. 546-553. New York: Oxford University Press.
• Lunn J S. (2003). Spiritual care in a multi-religious context, J Pain Palliat Care Pharmacother, 17(3–4) : 153–66.
• Sawatzky R, Pesut B. (2005). Attributes of Spiritual Care in Nursing Practice. Journal Holistic Nursing, 23(1): 19-33.
• Kavas E, Kavas N. (2015). ‘Hastalarda Manevi Bakım İhtiyacı’ Konusunda Doktor, Ebe ve Hemşirelerin Manevi Destek Algısının Belirlenmesi: Denizli Örneği. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(14): 449-460.
• Gönenç İ.M, Akkuzu G, Durdun A. R. (2016). Hemşirelerin ve Ebelerin Manevi Bakıma İlişkin Görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3): 34-38.
• Swinton J, Pattison S. (2010). Moving beyond clarity: towards a thin, vague and useful understanding of spirituality in nursing care. Blackwell Publishing Ltd Nursing Philosophy, 11(4): 226–237.
• Aştı N, Pektekin Ç, Adana F. (2005). Cerrahi Hemşirelik Bakımının Manevi Boyutu. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 13(54).