Kadınların Meme Kanserine Yönelik Bilgi, Davranış ve Uygulamalarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 4, 113 - 121, 31.12.2017

Rabia Sohbet Fatma Karasu

Öz

Araştırma
bir grup kadının meme kanserine yönelik bilgi, davranış ve uygulamalarını
incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın evrenini
2014 yılı Ekim-Kasım tarihleri arasında Gaziantepde bir belediyeye bağlı beş
sosyal tesiste bulunan 35 yaş ve üstü kadınlar (280 kadın) oluşturmuştur.
Örneklem seçimine gidilmemiş ve evrenin tamamı araştırmaya dahil edilmiştir.
Toplam 233 kadınla araştırma yürütülmüştür. Veri toplama aracı ilgili literatür
taranarak oluşturulmuş, anket formunda kadınların sosyo-demografik
değişkenlerine ilişkin (9 soru) sorular ve meme kanserine yönelik bilgi,
davranış ve uygulamalarına ilişkin (20 soru) sorulardan oluşturulmuştur.
Çalışma için gerekli kurumsal izinler alınmıştır. Elde edilen verilerin
değerlendirilmesinde SSPS 18 paket programı kullanılmıştır. İstatistiksel
hesaplamalar için sayı, frekans, yüzdelik, ortalama, Pearson Chi-Square testleri kullanılmıştır. Kadınların yaş ortalaması
43,0±7,37; %39,5’inin ilkokul mezunu; %88,4’ünün evli, %27,5’inin sigara
kullandığı;  %26,2’sinin ailesinde meme kanseri
öyküsünün olduğu; %28,8’inin sağlık personelinden meme kanseri hakkında bilgi
aldıkları; %18,9’unun memeden kan gelmesi ve %13,9’unun memede kitle tespiti
meme kanseri belirtileri içinde ilk sırada ifade ettikleri; %48,5’inin KKMM
yapmayı bilmediği; KKMM yapanların %21,5’inin ayda bir kez yaptığı; %13,7’sinin
KKMM’yi doğru zamanda yaptığı; %25,3’ünün KKMM’nin gerekliğine inandığı
belirlenmiştir. Kadınların KKMM yapma zamanı ve sıklığına göre KKMM’nin
gerektiğine inanma arasındaki farklılık istatistiksel olarak anlamlı
bulunmuştur (p< 0,05). Kadınların her ne kadar meme kanseri konusunda
bilgilerini yeterli bulsalar da erken tanı uygulamalarını yapmadıkları ve bu
uygulamalardan KKMM’nin gerekliğine inanma oranının istendik düzeyde olmadığı saptanmıştır.
Meme kanseri için etkili bir tanı yöntemi olan KKMM’nin gerekliğine inanma ve
KKMM’nin doğru zamanda ve sıklıkta uygulanması arasında geniş bir açıklık
saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Meme Kanseri, Kendi Kendine Meme Muayenesi, Kadınlar

Kaynakça

• Drageset, S., Lındstrøm, T.C., Gıske, T., Underlıd, K. (2011). Being in suspense: Women’s experiences awaiting breast cancer surgery. Journal of Advanced Nursing. 1-11. Gençtürk, N. (2015). Breast self-examination knowledge and practice level of female health care professionals who work in Istanbul. HSP. 2(2):209-216.
• International Agency for Research on Cancer. Latest world cancer statistics Global cancer burden rises to 14.1 million new cases in 2012: Marked increase in breast cancers must be addressed. http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2013/pdfs/pr223_E.pdf (Access Date: 07.10.2016)
• Erkin, Ö. ve Ardahan, M. (2014). Meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi’nin pullardaki tarihi. Lokman Hekim Journal. 4(3):22-28.
• Kanserle Savaş Daire Başkanlığı: http://kanser.gov.tr/Dosya/2016_Haberler/kanser_insidanslari_ 2013_kisa_rapor.pdf
• Alpteker, H., Gümüş, D., Doğan, S., Bilir, S., Önal, M. (2011). Kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. The Journal of Breast Health. 7(3):176-181.
• Gök Özer, F., Beydağ, K.D., Özbay, C. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin meme kanseri hakkındaki bilgileri ve meme muayenesini uygulama durumları. Pamukkale Tıp Dergisi. (1):15-19.
• Uzun, Ö., Karabulut, N., Karaman, Z. (2004). Hemşirelik öğrencilerinin KKMM ile ilgili bilgi ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 7: 33-41.
• Alpteker, H., ve Avcı, A. (2010). Kırsal alandaki kadınların meme kanseri bilgisi ve kendi kendine meme muayenesi uygulama durumlarının belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi. (2):74-79.
• Erkoç, A., Oran, F., Yorulmaz, H. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ile ilgili bilgi durumlarına eğitimin etkisi. Meme Sağlığı Dergisi. 7(2):101-105.
• Karadağ, M. (2010). Bir sağlık yüksekokulundaki öğrencilerin kendi kendine meme muayenesi davranış ve inançlarının belirlenmesi. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2(1):1-10.
• Smith, R.A., Saslow, D., Sawyer, K.A., Burke, W. (2003). American Cancer Society. Guidelines for breast cancer screening: Update 2003. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 53: 141–169.
• Kum, S., Göksu, A.U., Kelkitli, E., Yücel, İ. (2004). Orta Karadeniz bölgesinde kendi kendine meme muayene sıklığı ve etki eden faktörler. Türk Onkoloji Dergisi. 19(1):24-27.
• Dewal, L. (2006). Testicular and breast self-examination knowledge and practices of certifi ed athletic trainers and the secondary prevention of such cancers in intercollegiate student-athletes. American Journal of Health Studies. 21:28-35.
• Jironjwong, S., and McLennan, R. (2002). Health beliefs, perceived self-efficacy, and selfexamination among Thai migrants in Brisbane. Journal of Advanced Nursing. 41(3): 241- 249
• Petro-Nustas, W., and Mikhail, B. Factors associated with breast self-examination among Jordanian women. Public Health Nursing. 19(4): 263–271
• Karpuz, N., ve Çakır, D. Kendi kendine meme muayenesinin meme kanserinin erken teşhisinde önemi. http://www.amasya.edu.tr/media/515091/pdf_derleme_ sabuncuo_lu__1___1_.pdf (Erişim tarihi:05.10.2016)
• Göçgeldi, E., Açıkel, C.H., Hasde, M., Aygut, G., Çelik, S., Gündüz, İ., Karadeniz, Y., Ayas, R., Sahin, E., Deniz, C. (2008). Ankara-Gölbaşı ilçesinde bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi. 13(4): 261-265.
• Kum S, Göksu AU, Kelkitli E, Yücel İ. (2004). Orta Karadeniz bölgesinde kendi kendine meme muayene sıklığı ve etki eden faktörler. Türk Onkoloji Dergisi. 19(1):24-27.
• Arslan, M., ve Şahin, D.A. (2013). The Effect of planned education on women's knowledge about breast cancer and breast self examination. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hemşirelik E- Dergisi. 1(1):8-16.
• Başak, F. (2016). Konya İli, Bozkır ilçesinde meme kanseri tarama ile ilgili bilgi ve davranışların değerlendirilmesi, kesitsel anket çalışması. Bezmialem Science. 1:19-24.
• Seçginli, S. (2011). Meme Kanseri Taraması: Son Yenilikler Neler?. TAF Preventive Medicine Bulletin. 10(2): 193-200.
• Parlar, S., Bozkurt, Ali., Ovayolu, N. (2004). Bir ana çocuk sağlığı merkezine başvuran kadınlara verilen meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili eğitimin değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 8(2): 9-15.
• Gök, Ö.F., Beydağ, K.D., Özbay, C. (2009). Determınatıon of nursıng students' knowledge about breast cancer and how they perform breast examınatıon. Pamukkale Tıp Dergisi. 2(1):15-19.
• Franek, G.A., Nowak-Kaputsa, Z.E., Cabaj, M. (2004). Breast cancer prophylaxis among nurses. Wiad Lek. 57:82-4.
• Nahcivan, N.Ö., ve Seçginli, S. (2003). Meme kanserinde erken tanıya yönelik tutum ve davranışlar: Bir rehber olarak sağlık inanç modelinin kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 7 (1):33- 38.